Ikike nnụnụ dị egwu * Anụmanụ

Send

Ka ọ dị ugbu a, ụmụ nnụnụ bidoro na-adọta uche pụrụ iche nke ndị ọkachamara n'ihe ọmụmụ. Nke a bụ n'ihi na dịtụ a chọpụtara na nso nso ike nke nnụnụ ọ bụghị naanị ka ike plasticity omume, mmụta, kamakwa ọrụ ezi uche. Ọzọkwa, ụdị nnụnụ a na-egosi ma ebe obibi ma n'ọdịdị nnwale ahụ.

N'ikpeazụ, ajọ mbunobi nwere ike ime nnụnụ na anụmanụ ndị ọzọ malitere ịta. N'ezie, kemgbe ọkara nke abụọ nke narị afọ nke iri na itoolu, ndị ọkà mmụta sayensị jikọtara ihe pụrụ iche dị mkpa na anatomi. Ma ọ bụghị ya, ọ ga - abụ ihe siri ike idobere ihe niile dị ndụ na “nzọụkwụ ububa” dịka ọkwa ha siri dị: site na “protozoa” rue enwe. Ebe ọ bụ na omume dị mgbagwoju anya nke ihe ndị dị ndụ, ọbụlagodi na-enweghị ntụpọ dabara na usoro nke usoro a, ha kwụsịrị ilebara ya anya nke ọma. N'otu oge ahụ, etolite ethological na ọmụmụ zoopsychological ka etolitere etolite naanị na metụtara primates.

Banyere nnụnụ ndị ahụ, ndị ọkà mmụta ihe okike kwenyere na ha nwere mmụọ ebumpụta ụwa, n'ihi na ekwenyere na "cortex nke nnụnụ ahụ adịghị eto."

Ma ọ bụ naanị n'etiti etiti narị afọ nke iri abụọ ka echiche nke ụmụ nnụnụ gbanwere n'ụzọ dị iche. Nnwale ahụ gosipụtara na ha nwere ebe nchekwa kachasị mma, ikike ịmụta na ịzụlite azịza nwere nsogbu. Ya mere, ọtụtụ nnụnụ dị mfe ọzụzụ. Ọzọkwa, na ọrụ ha, nnụnụ, dịka ọmụmaatụ ugolo (ma ọ bụ corvidae) adịghị ala karịa ihe akpọrọ anụ "dị elu", mana n'ọtụtụ ụzọ karịrị ha.

Ka anyị leba anya n’ihe atụ ụfọdụ ike akparamagwa na ikike ụmụ nnụnụ nwere.

Ihe ngosi ihe nketa banyere ncheta

Ikike ịchọta ụlọ na ihe oriri. Ọtụtụ nnụnụ, mgbe ha si mba ndị dị anya lọta n'ala nna ha, n'ihi ncheta ha, na-achọ ụmụ amaala ha. N'ihi ya, rooks, mgbe oge oyi gasịrị, na-efe efe si ebe dị anya gaa ebe ha na-ebibu ma na-eme akwụ́ na nso nke akwu ochie. Ọbụlagodi ọkụkọ na-enwe ike ịmata akwa ọkụkọ ha afọ ole na ole.

Ma ọ bụ ejiri ụgbọelu na-efe efe. Theymụ nwoke n’ezie na-alọghachi na mbido Mee ka otu ebe amụrụ ụmụ otu afọ gara aga. Ebe nchekwa na-enye ha ohere ịchọta olulu na titmouse ha, mana ụzọ nke anụ ubi a adịghị nso - site na Africa. Mgbe ha na njem, ha na-efefe mba iri atọ nke ụwa, na ịlaghachi azụ, ha na-ahụ ụlọ nna ha ọsọ. Mamụ nwanyị ụmụ nnụnụ na-efe efe na ụmụ nnụnụ na-enwechaghị mmasị n'ụlọ ma yikarị ka ụmụ nwoke toro eto ịlaghachi n'ụlọ ha.

Birdsfọdụ nnụnụ ugoloọma na-edozi ite nri n’oge mgbụsị akwụkwọ, ma na-ahụ ha ngwa ngwa n’oge ọkọchị na udu mmiri. Anụmanụ na-akụkakwa ebuka - n'ụzọ amamihe. Ọ na-egwu olulu n'ụgbụgbọ osisi ma tinye acorn nke ọ bụla n'ime ha. Obere nfuli ndị a nwere ike ịdị ọtụtụ nke na ezin’ụlọ ha na-echebe ha, agbanyeghị, nnụnụ ndị a na-ejikwa cheta ebe a na-edebe ụlọ nke ọ bụla wee jiri ya na oge oyi.

Nnụnụ ndị na-eri nri na okooko osisi nectar na-enwekwa ebe nchekwa dị mma. Yabụ, ndị na-ahụ maka ntụrụndụ Hawaii maara isi mmalite nri ma cheta nke ọma ebe ndị ha garala ma neụọ mmiri mkpụrụ osisi ifuru. N'ihi ya, ha anaghị egbusi oge na nyocha efu.

Ike ikike i imitateomi. Ọtụtụ nnụnụ na-enwe ike icheta ihe niile ha nụrụ na nke nne na nna ha, ụmụnna nwoke nọ n’ìgwè atụrụ, na ọbụnadị ndị nnọchi anya ụdị anụ ndị ọzọ. E nyere parrots, starlings, ugoloọma ikike i imitateomi, ọ naghị agbanwe ha ma n'ọnọdụ eke ma dọọrọ n'agha.

Iji maa atụ, ụkọchị nkịtị na-echeta ma mara etu e si emepụtakwa olu nnụnụ dịka nnuku, oriole, finch, jackdaw, turntable, grouse ojii. N'ezie site na akụkụ abụ nke abụ ha, a na-ede abụ ya, na-ege ntị nke ọ bụ ihe na-atọ ụtọ ịkọ ụdị egwu ọzọ. Ọ nwere ma ọ ga-eji mmiri loda, mgbe ahụ ọ ga-eji akwa na-eti mkpu, ma ọ bụ na ọ nwere ọkụkọ.

Themụ anụmanụ gụnyere ụda ya na ụda ya ndị ọzọ anụ na - anụ na - anụ frog, na - ebugharị onye iro, na - ebe nkịta, yana ụda site na ndụ anyị kwa ụbọchị - injin, mkpọda ụzọ, bọket ụzọ na ọsụ ụzọ typewriter. N'ịbụ onye a dọọrọ n'agha, ihe a ga-egbu egbu nwere ike iburu okwu nke mmadụ okwu na ahịrịokwu dị mkpirikpi.

Amabeghị ihe dị mkpa nitationomi na mpaghara avian.

N’etiti abụ ọma anyị, a ga-akpọrịrị ọkpọ agha ahụ apịtị dị ka onye njem dị ịrịba ama na onye edemede asụsụ nwere oke ncheta. Enyere ya ikike dị ịtụnanya “ijide” ngwa ngwa, buo ihe ogologo ma cheta ụda nnụnụ ndị ọzọ na-eme.

Obere pichuga a na-acha aja aja na-ebi naanị ọnwa abụọ n’ala nna ya, na Central Europe, ma na-etinye oge ka ukwuu na Zambia. Pathzọ ya na North Africa dị n'etiti Middle East, Arab Peninsula, Red Sea. Na agbanyeghi na ndi agha a na-amalite njem ha puku kilomita iri atọ na anọ na ọ dị obere, ha maara nke ọma maka akara ala ebe ha mụrụ na -agaghị akpafu, na-efegharị site n’afọ ruo n’otu otu osisi ahụ.

Na mgbakwunye, n'oge ụgbọ elu, ebe nchekwa na-eme ka ụmụ nnụnụ cheta mkpọtụ nke ọtụtụ nnụnụ ha na-ahụ n'ụzọ. Warbler nwere ike i imitateomi olu nnụnụ karịrị narị abụọ na iri. Dị ka ihe ndị mmadụ chọpụtara gosiri, otu apịtị na-adị ogologo nke nkeji iri atọ na ise nwere ike i imitateomi olu nnụnụ dị iche iche na iri asaa na isii. Mgbe ha laghachiri site na mpaghara ndịda na Europe, nnụnụ ndị a na-e imitateomi “asụsụ” ndị ọbịa ruo ụbọchị atọ ma ọ bụ anọ ọzọ, naanị mgbe ahụ, ha gafere na asụsụ obodo ha. Yabụ, na mpaghara Europe na ụbọchị mbụ mgbe ọbịbịa nke "polyglot" ndị a dị ịtụnanya, mmadụ nwere ike ịnụ nnomi a na-ahụ anya dị ukwuu nke ịbụ abụ nke ọtụtụ nnụnụ ndị osisi dị na ndịda.

Ike mmụta

Eziokwu ahụ bụ na ụmụ nnụnụ a zụrụ nke ọma ma nyekwa ha ọrụ izizi, na-agbasawanye ọnụego mmeghachi omume ha, na-eme ka omume ahụ bụrụ nke na-agbanwe agbanwe, na-agbanwe agbanwe na-agbanwe agbanwe na gburugburu ebe obibi mgbe niile.

Learningmụta, nke dabara n'ụdị akparamagwa nke nnụnụ na ọnọdụ eke, bụ isiokwu nke ndị ọkachamara n'ihe ọmụmụ. A na-enyocha ya nke ọma. N’ilebe nne na nna ha, ụmụ nnụnụ na-amụta etu e si enweta nri. Yabụ, ụfọdụ n'ime ha na - akụ aka na shells, na - akụri ya, ebe ndị ọzọ na - akụ aka na nku nke nku, na - eme ka ha mepee. Ozugbo nwa nnụnụ matarala usoro ndị a, ọ na - eji ya oge ndụ ya niile.

A na-enyocha ike mmụta mmụta nke ụdị nnụnụ dị iche iche ma site na ịlele omume ha n'ebe obibi ebumpụta ha, yana site na ọmụmụ pụrụ iche n'ụlọ nyocha.

Ncheta egwu na mmụta. N'àgwàetiti Tasmania, ìgwè mmadụ bi. Mgbe ha na-anụ ukwe ya, ọ ga - ekwe omume ikwere na anụ ahụ dị egwu na - egwu. A na-emegharị igwe mmadụ a n'ụzọ dị mfe, ma a dọrọ ya n'agha, enwere ike ịkụziri ya ịmegharị ụda dị iche iche.

Enyere ezigbo omarịcha egwu dị egwu. Ọ bụ ihe na-adọrọ mmasị na o so ya bụ abụ dịka nku nwere nku nku. Enwere ọtụtụ ikpe na-atọ ọchị na ndụ nke onye na-eitomi ya. Otu nnukwu nnụnụ hụrụ n'anya kụziiri ya agụụ ịkpụpụ Marseillaise. Mgbe o hapụrụ nnụnụ ahụ ka ọ tọhapụ, n'oge na-adịghị anya ọ hụrụ ihe omume pụrụ iche - ọtụtụ ukwe a na-agụ abụ nke ndị na-agụ kpakpando ji otu olu wee too ukwe a na France. Nke ahụ bụ, nnụnụ ahụ abụghị naanị mụta abụ olu ụtọ, kama ọ bufeere ya ụmụnne ya.

Egosiputa ihe ngosiputa nke egwu Otu parrot a ma ama, Jacquot, mutara ma nwee ike itacha ọtụtụ akụkụ ama ama site na operas na operettas. O chetara ma gua egwu abuo na nzuzu nke oma, ma oburu na o ghaghi uzo meghariri ya, o kwusi ozugbo, dika odi iche, ma buru uzo ozo.

Parrot ọzọ, onye bi n'otu ezinaụlọ nke Moscow, gbakọtara na ebe nchekwa ya ma fụ abụ nke abụ dị ka, dịka ọmụmaatụ, "Nwere onwe gị inọrọ”, “Gini mere ụmụ nwanyị ji hụ ụmụ nwanyị mara mma n'anya,” ma marakwa egwu ụmụaka nke agụ iyi Gena.

Ike i imitateomi okwu mmadu. N'ụzọ dị iche, ọ bụ nnụnụ bụ naanị ndị nnọchiteanya nke ụwa anụmanụ nwere ikike ebumpụta ụwa ha mụta ịmụgharị okwu mmadụ. Agbanyeghi na aru olu ha bu ihe ndi ozo edobere anya na ndi anu aru na umu mmadu. Ma ụmụ anụmanụ humanoid, ndị ụda olu ha na sistemụ ha, ọ ga - adị ka adịghị iche na nke anyị, enweghị ike ịkpọ otu mkpụrụ okwu.

Ọtụtụ ndị nnọchianya nke ugoloọma - crows, rooks, jays, na jackdaws - nwere ike mụta ịkpụzi okwu mmadụ nke ọma. Kemgbe ncheta oge, ọ bụla ihe ọdịnala na Russia ịhapụ ikwu okwu.

Ezigbo ndị ikwu nke ha, ụzọ India na Central Asia, nwere ikike kacha mma ịkpọpụta okwu. Amatala ndị bi na okporo ụzọ ugbu a na mpaghara Europe nke mba anyị. Ndị nna ochie nke ógbè ndị a bụ nnụnụ sitere na Tajikistan, nke a na-enweta n'ụlọ anụ ụlọ site n'aka ndị ọbịa iji kụziere ha asụsụ Russia. Lanes nwere ikike ndị dị otú ahụ n'ezie, mana idebe nnụnụ a na-eme mkpọtụ na ụlọ abụghị ihe ụtọ. Yabụ, ka ọtụtụ n'ime ụmụ obere nnụnụ ndị a na -ekwu okwu ga-emesịa gwụ n'okporo ụzọ, na-eme ka ọnụọgụgụ okporo ụzọ n'otu Moscow.

Nnukwu ndị na-eitomi na ndị na-ekwu okwu dị mma bụ parrots. Nke a kacha mara amara n’ime ha bụ Jaco, ma ọ bụ parrot isi awọ, onye bi na oke ọhịa ebe okpomọkụ na West na Central Africa. Site na ncheta ya, okwu ya nwere ọtụtụ narị okwu, ọtụtụ nkebi ahịrịokwu, okwu sitere na uri, na ọrụ egwu.

Parrots bụghị naanị icheta na imepụtaghachi ihe ndị a niile, kamakwa depụta ụda olu n'ụzọ ziri ezi. Olu okwu mmadụ anaghị eme ka ike gwụ Jaco. Ha na-enwe ike i imitateomi ma na-ekwupụtakwa n'ụzọ ziri ezi, ọtụtụ narị ụda ndị ọzọ nke ụdị dịgasị iche iche. Site na mkpọ ụgbụ, inye nwamba, ịkpa nkịta, ukwe nnụnụ na anụ ụlọ, na ekwentị.

Nduru “mail”. Ozugbo ndị mmadụ anaghị eji kpalakwukwu, gụnyere prosaic - dịka ihe oriri. Mana kariri ihe, nduru eji azo akwo oru di “ndi post.” Birmụ nnụnụ ndị ahọpụtara arụ ọrụ na arụ ọrụ a ọbụlagodi n'oge ndị paradaịs n'ụlọ arụsị Egypt oge ochie. Na Europe, XI - XIII narị afọ, nduru a na-ebu ebu abụghị ihe a na-ahụ maka ezigbo ọdụm nke Arab. E kwuwerị, ndị enyemaka site na enyemaka nke ndị obula ozi nwere mmekọrịta azụmahịa n'etiti ụlọ ndị ahụ ma ọ bụ nwee mmekorita nke onwe.

Gini mere eji eji nduru? Azịza ya dị mfe: ha na-ere nke ọma, nwee ebe nchekwa dị mma, na-arapara na saịtị ebe a na-akpa ha na ike ịnya ụgbọ.

A na-akpọ ozi ederede dị mkpa e dere site na iburu na - pigeongram. Ezubere na ịkpa oke “nduru” bụ maka ebumnuche ndị agha na Egypt oge ochie, Greek oge ochie, na n'Alaeze Ukwu Rom.

Ọtụtụ kpalakwukwu "rụrụ ọrụ agha" na mgbe e mesịrị. Yabụ, n'afọ ndị agha Franco-Prussian (1870 - 1871), iburu ụgbọelu na-ebu ihe karịrị otu nde akwụkwọ ozi. Nduru ndị sitere na Paris nọchibidoro site na ndị German jiri ụgbọ epeepe na-eji ụgbọ epeepe na ọkụ na-agba ọkụ, mgbe ụfọdụ, ha na-erute na kpalakwukwu ha merụrụ ahụ ma ọ bụdị n'anya. Iji gbochie ndị na-ebu ozi, ndị German tụpụrụ mgbịrịgba n'ihu ndị isi, nduru ahụ wee malite ịnwụ otu otu. Mana ndi France bu ụzọ dozie nsogbu ahụ site n’inye ụmụ kpalakwukwu ihe iji gbochie ha - obere nkịta malitere ịbanye na ọdụ ha. Ndi Falcons na-atu egwu ibuso nnunu a na-agha agha.

Na Russia, n'oge a na-alụ Agha ,wa Mbụ, nduru na-ebu akwụkwọ ozi n'ihu niile. A kụziiri ụmụ kpalakwukwu ubi nwere ikike dị mkpa ma kee ya agbụ n'ụlọ akwụkwọ ọta akara, nke dị na Ostankino, nke bụ obodo afọ ndị ahụ.

Ọbụna n'oge Agha Patriotic ahụ, n'agbanyeghị ụzọ zuru oke nke nkwukọrịta teknụzụ, a tụgharịrị ọtụtụ akụkọ agha na nku iburu. Ya mere, na 1942, ndị Nazi mebiri ebubo ụgbọ mmiri bekee dị ala nke England. O nweghi ike itupu onwe ya n’ala ma o gha anwu ma o buru na o debeghi onu di ya - nduru na nduru. Ẹkesion̄o mmọ ke enyọn̄ ke ekpri inyan̄ ebe ke ọkpọ eto. Nduru ahụ, o doro anya na ọ bụ oke mmiri nke na-efeghari nduru ahụ, mana nduru ahụ jisikwara ike. N'ihi bluegram, a napụtara ndị ọrụ ụgbọ okpuru ụgbọ ahụ, echekwara ihe ncheta ahụ ka edoziri ya "postman" ahụ.

Ndị agha nakweere ụkpụrụ nke ọhụụ pụrụ iche. Anya ya nwere ike ịhọrọ site na mpaghara niile elele naanị ozi dị mkpa. Ndị ọkachamara n'otu n'ime ụlọ ọrụ ụgbọ elu nke United States gụrụ ma jiri ya. Site na nke a, a mepụtara “anya elektrọniki”, ma ọ bụ kama nke ahụ, ihe atụ nke anya nwa irighiri (145 photoensite fotoreceptors na 386 “neurons” - sel akwara). “Anya” dị otú ahụ nwere ike ikpebi ụzọ na ọsọ nke ihe, ọdịdị ya na ogo ya. Dịka ọmụmaatụ, ọ nwere ike mata bọmbụ na bọmbụ gbara ya n’amaghị ihe ndị ọzọ na-efe efe.

Enyemaka maka ndị merụrụ ahụ na ndị ọrịa. Dabere na eziokwu ahụ bụ na ọhụụ nduru na-adịkarị nkọ karịa nke mmadụ, ndị American Society for the Salvation of the Water na-akwado usoro maka iji nduru a zụrụ azụ soro ndị mmadụ nọ n'oké osimiri. Nnụnụ ga-eji egbe nzọpụta na-efegharị helikọpta ma, mgbe ha hụrụ ọkọlọtọ oroma (ihe a na-ahụkarị maka enyemaka), na-enye mgbaama onodu.

A na-ejikwa kpalakwukwu maka ebumnuche ọgwụgwọ. A maara ahụmihe ọma nke ụlọ ọgwụ, ebe n’agbata akwa ndị a na ndị mmadụ dina, nnụnụ ndị a dị ebube na-agagharị. Dovecote dị n'akụkụ ụlọ ahụ. Ndị ọrịa, na-ekiri nnụnụ mara mma ma gbasie ike mgbe niile, na-atụle mmetụta ha banyere okike. Na - ejikọ ọnụ - ọgwụ, ikuku dị ọcha, na-eji nwayọọ na-ajụ oyi na ncheta ncheta nke ịma mma na ngosipụta dị ịtụnanya na ụwa dị ndụ na-enye aka na mgbake ha.

Ọrụ nke onye njikwa. Otu n’ime ihe na-adọrọ mmasị bụ ike nke ụmụ kpalakwukwu na-eburu n’uche ihe onyonyo a bụ iji nnụnụ ndị a na njikwa nke ngwaahịa ndị emechara. Ndị ndụmọdụ zoopsycho gwara nke a, ebe ọ bụ na kpalakwukwu, nke mbụ, cheta ụkpụrụ nke ihe ahụ, nke abụọ, ha nwere ezigbo ọhụhụ ụzọ, nke atọ, ọrụ dị ebube anaghị ebu ha arụ ọrụ na ntachi obi na uchu.

Nduru ahụ rụzuru ọrụ siri ike nke onye na-achịkwa n'ime ụbọchị 3-4. A na-etinye ọnụ ọnụ nwere nnụnụ, nke a na-etinye efere abụọ n'elu ya, na-ebu ọgwụ ndị a kwadebere na ya. Mgbe igbe mechiri emechi kwagara, nduru kpọchiri otu efere, ọ bụrụ n’alụmdi na nwunye - ọzọ. Nnụnụ gosipụtara na ọ na-achịkwa nke ọma. Rtdebe igbe maka ọgwụ, ha egbughị otu igbe emechiri emechi. Anulale chọtara obere ntụpọ ndị ahụ mmadụ na-enweghị ike ịhụ.

A na-adọta ndị na-ahụ maka iburu akpa ikike ha site na idozi bọọlụ maka iburu onye na-ebugharị otu ụlọ ọrụ na Moscow. Mgbe agụmakwụkwọ dị mkpirikpi, ha chetara onyonyo nke akụkụ ntụaka na ọrụ ha: mgbe akụkụ na-akpali n'ọdụ ụgbọ mmiri nke ezigbo mma, ịkwesịrị ịkpa agwa nwayọ, mana ọ bụrụ na akụkụ ahụ nwere ntụgharị, ị ga-ata ọnya ahụ. Usoro a ga-atọpia akụkụ a site na teepu, na n'ihu afụ ọnụ, onye na-enye nri ga-emeghe ruo nwa oge.

N’ụbọchị mbụ, nduru ahụ rụrụ ọrụ nke ọma, n’echi ya, ha malitere ịjụ bọọlụ niile n’usoro. Ọ tụgharịrị na nnụnụ ndị a "mere ka amamịghe ha ngwa ngwa" - malitere iji mkpịsị aka ziga bọọlụ na alụm di na nwunye ahụ. Ka nnụnụ ahụ ahụrụ ha dị ntụpọ, ha kwesịrị ihichapu bọọlụ tupu ewetara ya ndị njikwa ahụ nwere akara.

Nduru na-enwe ike ihu ọ bụghị naanị mmejọ kachasị mma n’elu akụkụ akụkụ ọ bụla, kamakwa ọ bụ obere mkpọmkpọ nke dị n’ime iko ahụ.

Nwere mmasị na ikike dị ịtụnanya nke nduru na ndị nnọchi anya ọrụ ndị ọzọ. Dịka ọmụmaatụ, eziokwu ahụ bụ na ọhụụ agba nke iburu dị mma karịa mmadụ. Nduru na-amata oke ndo, na-agbanahu anya nke ndi okacha mara akwa nke dikwa akwa.

Ndị ọkachamara eserese. Ndị ọkachamara n'ihe banyere ụmụ anụmanụ nke Japan mere nnwale na-atọ ụtọ site n'ịkụzi ụmụ kpalakwuru iji mata ọdịiche dị n'etiti ọpụrụiche na ọwa mmiri. Ọkachamara nwere akara ngosi, maara nke ọma 'ịmara' ụfọdụ ụlọ akwụkwọ okike, "na-ese" naanị foto ndị kwekọrọ na ya. Mgbe ewepụtara nduru a zụrụ azụ ọrụ Monet na Picasso, njehie ahụ akarịghị 10%, ọbụlagodi ma egosiri nnụnụ ahụ ihe osise ndị a na-ahụghị na mbụ. Mgbe ndị na-eme nnwale ahụ ji arụ ọrụ nke Cezanne na Renoir gosipụtara iburu ahụ, ndị “ọkachamara” nyere ha nke ọma ma zie ha otu ụdị Monet. Ihe osise ndi mmadu di ka ihe omuma ha dika Georges Braque, ima ima, ndi umu akuko ndi ozo n’enweghi oru.

Dika onye okacha amara nka dere, kpalakwukwu amutara imata ihe ngosi di nfe kari ulo akwukwo ndia - ogugu ma obu enweghi nkuku di nkọ ma obu ihe doro anya di na ogidi ya. A sị ka e kwuwe, a na-ahụ ụzọ dị mma na agwa na agba dị mma, nke kwesịrị ijide anya nnụnụ ahụ.

Agbanyeghị, ndị ọkà mmụta sayensị etolitela nnwale na-egosi na nduru bụ ndị ọkachamara na-adịghị agha agha. Nnụnụ mara ụdị ahụ mgbe e gosipụtara ha n'ụzọ "dị iche iche" ma ọ bụ mepụtagharị na ụda ụda ojii na ọcha. Nnụnụ, dị ka anyị onwe anyị, ụmụ mmadụ ejighi otu, kama odidi ndị odide dị mgbagwoju anya mgbe ha na-ahụ ihe oyiyi.

Elementary uche ọrụ

E nyere ọtụtụ anụmanụ ikike ebumpụta ụwa maka ihe akpọrọ “ebumnuche ebumpụta ụwa” nke na-egosi ihe anụmanụ ga-eme. Ha na-ahapụ mmadụ na ndị ọzọ ịkọ ọdịnihu anụ nke anụmanụ. Nke ahụ bụ, ụmụ anụmanụ buru amụma n’ụzọ zuru oke na omume ha.

N’ime ụfọdụ ufe, otu n’ime ụdị akparamagwa metụtara ebumnuche bụ ihe na-adọpụ uche - ngosipụta nke emebi ahụ. Ọ bụrụ na anụ nke nwanyị riri nne na-anọdụ na àkwá ya, a ga-amanye ya ịhapụ akwu, mana n'otu oge ahụ gbalịa igosi na ọnya ahụ merụrụ ya ahụ. Ọ ga-ara ụkwụ, dọrọ nku a sịrị na agbajiela ụkwụ, na-arara onye iro pụọ n'ụlọ. N'okwu a, nnụnụ ahụ nwere ike ịtụle ọnọdụ dị ugbu a ma n'ọnọdụ nke ọ bụla na-eme ụma. Ọ bụ naanị mgbe nwanyị buru nne na-eduga n'ebe anụ ụlọ na-adịghị ize ndụ, ọ na-agbake “ngwa ngwa” wee fegharịa ịlaghachi akwụ. N'akpata ihe ijuanya, nnụnụ a na-agbadata ije ụzọ aghụghọ ọzọ: ọ tọgbọ n'ala, gbasaa nku ya, ọ naghịkwa emegharị ahụ. Yabụ ọ dị ka nkịta ọhịa adịghị efefe karịa nnụnụ dị ndụ, ọ na-ejikarịkwa anya.

Ihe omume nnụnụ dị otú a na-eduzi usoro a na-ahụ maka mkpụrụ ndụ na-echebe ndụ n'ime ya. Mana iji rụọ ọrụ, ụmụ anụmanụ ga-ebu ụzọ kpebie ogo nke ihe egwu ma wee jiri otu ụzọ ma ọ bụ ọzọ chebe ebumnuche.

Ihe na-eri anụ ndị dinta na-ebelata isi ya, na-asụ ude ọtụtụ ugboro, sị na ọ na-anwụ. Ozugbo anapuru ya n'aka, anya nnunu emepere ya ozugbo, o ghapuru onwe ya n'otu ntabi anya, ebe dinta biara buru onwe ya na mberede, wepuru ya ma lapuo n’azu osisi.

Enwere ike inye ọtụtụ atụ ịtụnanya ọzọ mgbe ụmụ nnụnụ na-akpa agwa n’oge nsogbu ọ bụghị naanị na ebumpụta ụwa, kama n’amaghị ama na ezi uche zuru ezu.

Ruo n’oge na-adịbeghị anya, ndị ọkà mmụta sayensị kwenyere na akparamagwa akparamagwa karịrị nnụnụ, na ikike ịmụ ihe, na karịa ka iche echiche.

N'akụkụ a, ọtụtụ ule iji mụọ ọrụ ezipụta anụmanụ ka emepụtara maka nnwale na enwe. Na na mgbe, n'ikpeazụ, echiche izu banyere ikike ụmụ nnụnụ nwere ibibi, ọ tụgharịrị na enwere ike iji nnwale ndị a rụọ ọrụ nke ọma. Nnwale ndị a na-emepụtaghachi ọnọdụ nsogbu ndị ahụ ha zutere na ọnọdụ ebumpụta ụwa ha.

N'ihi eziokwu ahụ bụ na ụmụ nnụnụ nwere ike iji arụ ọrụ izizi, ha nwere ike ijide ọtụtụ iwu na-ejikọ ihe na ihe gburugburu ebe obibi. Ọ bụ ya mere nnụnụ n'otu oge, na-enweghị ọzụzụ mbụ, nwere ike "n'ụzọ ezi uche" gbanwee omume ha n'ọnọdụ ọhụrụ maka ha.

Ọrụ "egbe". Ojiji nke anụmanụ nke ihe inyeaka, nke na-arụ ọrụ dị ka akụkụ ọ bụla nke ahụ ya, bụ ihe a na-akpọ ọrụ egbe.

Anụmanụ dịgasị iche iche, gụnyere ndị nnọchite nke ọtụtụ ụdị nnụnụ. Yabụ, crows, ọ bụghị naanị ha, bulie mollusks n'ime ikuku ma gbajie shells na nkume. Ma ọ bụ, ha wedata ọkpụkpụ iji gbawaa ha ma rie ụmị ọkpụkpụ.

Azu achara amị na ukpa na -eri anụ oriri na nduru. Iji mebie ọta ya, ụmụ nnụnụ na-ejide aka na anụmanụ ya dara ogbenye, gbagote n'ogo buru ibu, wee tufuo anụ ahụ.

Abụ abụ ahụ jiri okwute dabere na nkume, dị ka a ga-asị na ọ bụ ajọ ihe. Looney nke otu n'ime ụdị ahụ, ọ bụrụ na ọ gaghị ekwe omume mebisie akwa nke akwa akwa na ọdụ ya, jikwa okwute tụọ 100-300 gram maka nke a. Were ya na egbe ya, egbe ahụ gbatịpụrụ ọtọ, welite isi ya, ma tụọ okwute n'akụkụ akwa dina n'akụkụ ụkwụ ya.

Enwere nnụnụ ebe a na-eji arụ ọrụ egbe na-ewu akwụ, dịka ọmụmaatụ, maka ijikọ akwụkwọ na cobwebs. Utslọ ndị Australia na-akpa àgwà n'ụzọ ịchọ ịmata ihe. Ha na-eme obere bast site na mgbọrọgwụ, wee ghaa breeki ahụ na-acha anụnụ anụnụ, were mmiri ọ theirụ soụ ha mee achịcha ahụ ma jiri ọ theirụ na mgbidi ha.

Galapagos woodpecker reels nwere ike iji cactus spikes iji jide caterpillars. Na gburugburu oke ọhịa na n'etiti ala ahịhịa na Europe na Asia, mmadụ nwere ike ịhụ mgbe ụfọdụ enwe na ụmụ obere anụmanụ ndị ọzọ kpọgidere n'osisi ogwu - nke a bụ otú ebu ahịhịa dị.

Jackdaws sitere n'agwaetiti New Caledonia n’onwe ha na-eme ọtụtụ ngwa ọrụ dị iche iche. Otu n'ime ha gbasaa na njedebe, nke ọzọ atụwara, nke atọ nwere nko. A na-echekwa egbe ndị a n'otu n'otu maka ebumnuche ya. Nnụnụ ha na-eji nlezianya na-achọ akwụ́.

Ma omume ndị a niile bara uru, nwee ezi uche, ka ọ bụ esite na omume ebumpụta ụwa pụta?

Ebe ọ bụ na nnụnụ nke ụdị ụfọdụ na-eji ụzọ ndị ahụ eme ihe ọbụna mgbe ha bụ nwata, na-ekewapụ ha site na ndị ikwu, yabụ, n'ezie, ha nwere mkpụrụ ndụ ihe nketa na ụdị ọgụ egbe a. Nke ahụ bụ, enwere usoro ihe nketa banyere ihe ndị ha na-eme na mmepụta na iji ngwaọrụ ndị dị mkpa.

Agbanyeghị, n'ụfọdụ ụdị nnụnụ, ọrụ egbe abụghị naanị ngosipụta nke ebumpụta ụwa. Ndị ọkà mmụta sayensị nwere mmasị n'eziokwu banyere ndụ nke ugoloọma, ndị ndị nnọchi anya ha jiri ojiji nke ngwaọrụ ndị a kwadebere n'ụzọ pụrụ iche n'ọnọdụ ndị a na-atụghị anya ya.

Otu n'ime ihe akaebe doro anya banyere ngwa agha nwere ọgụgụ isi bụ omume nke jays na-acha anụnụ anụnụ.

A hapụrụ ọdụ ụgbọ mmiri ahụ nke enweghị nri nwa oge. Mgbe edobere nri n'ihu onu ya, ọ malitere iji aka ya wepụta onwe ya ngwaọrụ iji rute nri a. Nnụnụ ahụ wepụrụ akwụkwọ mpempe akwụkwọ site na akwụkwọ akụkọ dina n'ụlọ ahụ, ma, ijide ya na aka ya, jiri nwayọ gbue onu ya na ọkara. N’ewepụta akwụkwọ dị ka “osisi” n’ụzọ dị otu a, jay kporo ha n’ogwe ma jidekwa iberibe nri nke dina n’akụkụ ụlọ.

Enwere ọtụtụ ihe akaebe nke na-akwado ike nke ugoloda ọ bụghị naanị iji ihe dị ka ngwaọrụ dị ka ọnọdụ a na-atụghị anya ya, kamakwa na ngosipụta omume ndị ọzọ dị mgbagwoju anya.

Omume General

N'ime olu emit ịbụ abụ na mgbaama olu, ọdịiche dị n'etiti nke sitere na mgbanwe olu, ogologo na onodu nke ụda. Na-abụ abụ ma obu abụ toro ogologo ma dokwuo anya ma na - esonyere ya maka ịkwa nzi na omume oke ala, ebe mgbaama olu ma obu na-arịọ arịrịọ tụọ egwu ma ọ bụ jikọta ìgwè atụrụ ahụ.

A na-eto ukwe n’ime ụmụ nnụnụ nke Passeriformes, ọkachasị na ngalaba na-abụ abụ. Ọtụtụ mgbe ịbụ abụ bụ ihe e ji mara ụmụ nwoke, ọ bụghị nke nwanyị, ọ bụ ezie na enwere ihe ndị a. A na-abụkarị abụ mgbe nnụnụ na-anọdụ na mkpụrụ, ọ bụ ezie na ụfọdụ ụdị na-enwe ike ibipụta ya n'oge ọ na-agba ọsọ. Groupsfọdụ ìgwè nnụnụ fọrọ nke nta ka ha gbachi nkịtị, ha na-eme naanị ụda elektrik, dịka ọmụmaatụ, stork, ha na-pịa beaks ha. N'ime ụfọdụ manakins (Pіprіdae), ụmụ nwoke emepụtala ọtụtụ usoro maka ịkpụ ụdị ụda ndị a, gụnyere njiri ụmụ ahụhụ.

Ntọala nke ụda site n'ụzọ ọrụ, n'ụzọ dị iche na syrinx, ka a kpọrọ egwu egwu (dị ka Charles Darwin kọwara) ma ọ bụ ụda igwe , n'ọrụ ndị edemede nke oge a, nwa nwoke . Oge nwa nwoke pụtara dịka omume nke izụlite ụda na-enweghị ụda nke edobere na ebumnuche ebumnuche ya, ma bu akara nkwukọrịta nke emebere site na olu na-abụghị olu dịka onu okuko, nku, ọdụ na nnụnụ.

Ọrịa

Akụ olu nnụnụ ahụ bụ syrinx. Nke a bụ ntọala ọkpụkpụ n’ọkpụkpụ azụ nke trachea. N’adịghị ka anụmanụ ndị na-eri ara, ụmụ nnụnụ enweghị mpempe olu. A na-eme ụda ahụ n'ihi mkpọtụ nke membranes tympanic (mgbidi nke syrinx) na tragus, kpatara ikuku na-aga site na syrinx. Akwara ahụ pụrụ iche na-enwe ike igbanwe ọgba aghara nke membranes na dayameta nke lumen nke bronchi, nke na-eduga na mgbanwe na ụda emepụtara.

Syrinx na oge ụfọdụ ikuku nchekwa nke gbara ya gburugburu na-emegharị na nzaghachi maka mkpọtụ nke membranes na-eke, nke ikuku na-agafe mgbe iku ume. Nnụnụ na-achịkwa ugboro ole ọ na-anụ ụda ya site na-agbanwe oke esemokwu nke membranes. Ya mere nnụnụ na-achịkwa ma ogologo ma olu ya, na-agbanwe ọsọ ume ọkụ. Nnụnụ na-enwe ike ịchịkwa akụkụ abụọ nke trachea ahụ, yabụ ụfọdụ ụdị na-etolite ugboro abụọ n'otu oge.

Ọrụ

A na-anakwere nke ahụ ịbụ abụ umu nnunu meputara nke oma n'ihi udiri ihe nmekorita nwoke na nwanyi dika ihe akparamagwa nwoke na nmekorita nwoke na nwoke. Na mgbakwunye, ọrụ ọzọ dị mkpa nke ịbụ abụ bụ ịkọwa mpaghara. Dabere na nnwale, ogo nke ịda ụda bụ ihe ngosipụta nke ikwekorita ọnọdụ ọnọdụ. Ọzọkwa, dị ka nnwale, nje na ọrịa nwere ike imetụta njirimara na ugboro ole a na-abụ, ya mere ụda olu bụ ihe ngosipụta ahụike. Theme ka ihe itu egwu bu kwa ihe ngosiputa di nkpa banyere ikike, ike nwoke ka ekpughari umu nwanyi na ikwuputa ókèala. Ọtụtụ mgbe ụdị abụ dị iche iche a na-arụ na-arụ naanị n'oge ụfọdụ ma ọ bụ n'oge dị iche iche n'afọ mgbe ọ dị mkpa ịrụ ọrụ ụfọdụ, naanị mgbe oge a ka nnụnụ ndị ọzọ na-ahụ ha. Dịka ọmụmaatụ, nwoke nke oke abalị (Luscіnіa megarhynchos) na-ebuputa abụ nke achọrọ iji dọta ụmụ nwanyị n’abalị naanị (naanị mgbe ụmụ nwoke na - agụghị akwụkwọ na-abụ abụ), na ịbụ abụ bu n’obi iji gosipụta ókèala ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ n’ụtụtụ niile.

Ihe olu olu bụ maka nkwukọrịta. A na-eme ụdị nkwukọrịta a n'otu ụdị, yana n'etiti ụdị. A na-ejikarị akara ngosi na-adọta ụmụ nnụnụ n'otu n'otu na ìgwè atụrụ ahụ. Ejiri akara ụda olu ndị a dịgasị iche na mmalite dị nkọ na njedebe dị mma, yana ikwughachi ha, nke a na-ahụkarị n'etiti ọtụtụ ụdị, ekwenyere na ọ bara uru maka ịchọpụta ebe ìgwè atụrụ ahụ dị. Ihe nrịgo ịdọ aka na ntị Hazard, n’adịghị ka ha, n'ọtụtụ ụdị nwere ụda olu na-egosipụta ụda nke ukwuu, nke na-eme ka o sie ike ikpebi ọnọdụ nnụnụ na-enye ụdị mgbaàmà a.

Ọtụtụ mgbe, ụmụ nnụnụ nwere ike ịmata ọdịiche nke ụda olu nke ọma, nke na-enye ha ohere iji olu ha mata ibe ha. Karịsịa, ọtụtụ nnụnụ nke na-akpa ebe ha na-achị na-amazi ụmụ ha.

Ọtụtụ nnụnụ na-enwe ike inye duet. Oge ụfọdụ ụmụ anụmanụ dị otú a na-emekọrịta ihe nke na ha na-ada ụda dị ka otu olu olu. A na-akpọ ụdị akara a antiphonic. Achọpụtara akara akara abalị na ọtụtụ ezinụlọ nnụnụ, gụnyere pheasant, shrouds (Malaconotidae), thimelia na ụfọdụ ikwiikwii na parrots. Egwuregwu ala na-ewetakarị ihe mgbaàmà ndị a ma ọ bụrụ na mwakpo nke ndị ọbịa n'ókèala ha, na-egosi ọrụ nke akara ndị dị otú ahụ na asọmpi mmekọrịta n'etiti.

Birdsfọdụ ụmụ nnụnụ nwere ike imetụta akara ụda olu nke ọma. N'ime ụfọdụ nnụnụ, dị ka drongovye, i ofomi akara ngosi nwere ike inye aka zụlite ìgwè nwere ọtụtụ anụ ụlọ.

Speciesfọdụ ụdị ọgba, dị ka guajaro na salangans (ụdị mkpụrụ ndụ ihe nketa) Collocalia na Aerodramus), jiri ụda dị na mpaghara kachasị site na 2 ruo 5 kHz maka nkuzi ikuku n'ọgba ndị gbara ọchịchịrị. .

Asụsụ na njirimara nke ọrụ aka

Asụsụ nke nnụnụ dị ogologo bụ isiokwu nke akụkọ ifo na akụkọ mgbe ochie. Ọ dịwo anya a matara na akara ụda olu nwere otu ọhụụ, nke ndị na-ege ntị na-atụgharị ya nke ọma. Dịka ọmụmaatụ, ụmụ ọkụkọ anụ ụlọ nwere akara dị iche iche na nzaghachi na ikuku nke ndị na-eri anụ na ndị na-akpa anụ ma na-aza ya. Agbanyeghị, asụsụ, na mgbakwunye na okwu ndị mmadụ n'otu n'otu, ga-enwerịrị usoro ma ọ bụ ụkpụrụ ụtọ asụsụ. Ọmụmụ banyere ụdị nnụnụ a bụ ihe siri ike n'ihi ọtụtụ ịkọwa. N'otu nnyocha, ndị ọrụ nyocha gosipụtara ike parrots ịkepụta gramatik gramiki, gụnyere ọnụnọ nke echiche dị ka okwu, ngwaa, na echiche. Nnyocha nke akara ụda olu na-eme ka a mata ekpughere ọnụnọ nke usoro ntụgharị.

Ọtụtụ mgbe, mgbe ị na-akọwa asụsụ ụmụ nnụnụ, ndị na-achụ nta na ndị na-ahụ maka ọdịbendị na-amata ụdị ụda 5 dị ukwuu: ịkpọ, abụ, akara ókèala, mbedo na nchekasị. Anọ nke anọ nọchiri anya akparamagwa “bụ isi” ma ejiri nchekwa na udo rụọ ọrụ, ebe nke ikpeazu pụtara ọnụnọ nke anụ ma ọ bụ ihe iyi egwu ndị ọzọ. N'ime ụdị ọ bụla, ihe ụda pụtara na-adabere na mgbanwe olu, mmegharị ahụ, na onodu.

Ntị nuru nnụnụ nwere ike ịgafe oke ntị mmadụ, na-agbada na ụfọdụ ụdị dị n'okpuru 50 Hz na karịa 20 kHz, nwere oke mmụọ n'etiti 1 na 5 kHz.

Ogologo akara ụda olu na-adabere na ọnọdụ gburugburu, karịsịa mkpọtụ. Dịka ọ na-adị, usoro mgbasa ozi dị warara, obere oge, mgbanwe olu dị ala na ogologo oge nke ụda na etiti oge n’etiti ha bụ njirimara oghere na osisi tojuru etoju (ebe a na-amịcha ma na-egosipụta ụda), ebe uda dị elu, oke obosara, mgbanwe ụda olu dị elu na obere akara ngosi bụ njirimara nke oghere. A na-egosikwa usoro dabere na nke oge na oge dị n'etiti ụmụ nnụnụ na ụdị ha dị iche iche, n'ihi nke ọ ga-ebelata, ogologo ya na obosara nke akara ụda a ga-ebelata, a maara mmetụta a “akụrụngwa akwara”. Nnụnụ na-abụ abụ olu ike na ụda olu dị elu karịa n'obodo ukwu ebe enwere mkpọtụ dị ala.

Akwụkwọ edemede

Ofzụ nnụnụ nke ọbụna otu ụdị na-adịkarị iche, na-akpụ “olumba”. Ire olulu a nwere ike ibili ma site na iche iche gburugburu ebe obibi na site na mkpụrụ ndụ ihe nketa, ọbụlagodi na a mụrụghị ihe omumu, mmetụta nke otu onye ka amabeghị na agụrụ nke ọma. A na-amụ ọdịiche ndị a kacha mma maka ịbụ abụ n'oge oge ntozu. Agbanyeghị, nsonaazụ nke ihe a abụghị otu ma dị iche nke ukwuu dabere na ụdị nnụnụ.

Mụ nwanyị toro n’otu mmetụta otu olumba anaghị anabata ma ọ bụ zaghachi njọ na ịbụ abụ nke otu agbụrụ nwere otu olumba ọzọ, nke gosipụtara, dịka ọmụmaatụ, maka zonotrichia ọcha.Zonotrichia leucophrys) N’aka nke ozo, umunwanyi ndi sitere n ’uzo otutu olumba ma obu asusu ndi ozo di iche-iche egosiputaghi udiri agwa a maka otu olumba.

A na-eme nyocha banyere mmeghachi omume nke ụmụ nwoke n'ókèala ndị bịara abịa. Yabụ, ụmụ nwoke na-agbadakarị ike na-abụ abụ nnọchite nke asụsụ nke ha, na-esighi ike maka ndị nnọchite nke ụdị nke ha sitere na mpaghara ndị ọzọ, ma na-esikwa ike na abụ dị otua, ụmụ nwoke na-ekerịta ọtụtụ egwu na ndị agbata obi ha na-echekwa ókèala ha.

N’ihe banyere ntoputa nke olumba, a na-echebikariri ajụjụ banyere mmetụta ha na ọkachamara. Iji maa atụ, gosipụtara ihe ịtụnanya a na ọmụmụ Darwin finches. Ọrụ ndị ọzọ, agbanyeghị, gosipụtara enweghị data nke okwu a.

General njirimara

Thebụ nnụnụ ụdị dị iche iche na-adịkarị iche na ibe ya, ọ na-abụkarị njiri mara ụdị nke ụdị a. Ọ na-abụ abụ bụ ihe na - abụkarị ihe na - egbochi ịgwakọta ụdị anụmanụ ndị ọzọ nwere njikọ chiri anya iji mepụta ụmụ ndị dị ndụ. N'ime nyocha ọhụụ, a na-eji abụ mara ụda mara. Umu anumanu di iche na udi egwu na udu di egwu nke nwere ike iru puku 3,000 na agba aja aja; na udiri o bula, ndi mmadu di iche na ndi ozo di iche. N'ọtụtụ ụdị, dị ka ụgụrụ na ure dị egwu, ịbụ abụ gụnyere ihe ndị na-agaghị echefu echefu na ndụ nnụnụ niile na ụdị iicomi ma ọ bụ “izobe” (n'ihi eziokwu ahụ na nnụnụ na-eji ụdị agwa ndị ọzọ eme ihe). Laa azụ na 1773, achọpụtara na na nyocha nke ịkụ anụ ọkụkọ nke nnụnụ ndị ọzọ, hemp (Acanthіs cannabіnam mụrụ asụsụ lark ịbụ abụ (Alauda arvensis) N'ọtụtụ ụdị, ọ dị ka agbanyeghị na abụ kachasị bụ maka ndị nnọchite niile nke ụdị, ụmụ nnụnụ na-amụta ụfọdụ nkọwa nke ịbụ site na ndị mụrụ ha, ebe ọdịiche na-agbakọ, na-akpụ “olumba”.

Dị ka ọ na-adịkarị, ụmụ nnụnụ na-amụta abụ n'oge ndụ ha niile, ọ bụ ezie na ụfọdụ njirimara na-aga n'ihu na-emekọ ihe mgbe e mesịrị, na-akpụ ụmụ nnụnụ na-abụ abụ. Zebra amadina, ihe nlere kacha di nma maka ihe omumu banyere umu nnunu, bu egwu yiri nke okenye, mgbe ihe dika ubochi iri abuo gachara. Ka ọ na-erule ụbọchị iri atọ na ise, nwa nnụnụ a amaliteworị ịgụ akwụkwọ ịbụ okenye nke ọma. Abụ ndị mbụ bụ “rọba” ma ọ bụ na-agbanwe agbanwe, nnụnụ ahụ nwekwara ihe dị ka ọnwa 2 iji weta abụ ahụ na ụdị ikpeazụ ya na nnụnụ tozuru oke.

Nnyocha na-egosikwa na ọzụzụ abụ bụ otu ụdị ọzụzụ dị na ngalaba nke basal ganglia na-ekere òkè. Ọtụtụ mgbe, a na-eji usoro ọzụzụ nnụnụ dị ka ihe ọmụmụ asụsụ mmadụ. N’ime ụfọdụ ụdị (dịka ọmụmaatụ, zebra amadina), ọzụzụ pere mpe n’afọ mbụ nke ndụ, a na-akpọ ụdị ndị a “amachi afọ” ma ọ bụ “emechiri”. Umu anumanu ndi ozo, dika canari, nwere ike imuta egwu ohuru obuna mgbe ha toro, a na-akpo ụdị a "emeghe" ma ọ bụ "enweghị oke na afọ."

Ndị ọrụ nyocha na-atụ aro na ịkụzi abụ site na nkwukọrịta ọdịbendị ọdịnala na-enye ohere maka njikọ asụsụ dịgasị iche iche na-enyere nnụnụ aka imeghari na gburugburu ebe obibi dị iche iche.

E gosipụtara ọzụzụ nne na nna maka ụmụ nnụnụ na nnwale 1954 nke William Torpy. Nnụnụ ndị toro na ụmụ nwoke nwere ụdị ọ bụla nwere ike ịbụ abụ, na ịbụ abụ ha, n'ozuzu ha, dịka ọ na-adịkarị yiri abụ ụmụ nnụnụ toro eto, enweghị ụdị ihe dị iche iche ma na-adịkarị iche iche. Singingbụ abụ dị otú ahụ anaghị enwe ike ịkọ nwanyị. E wezụga ịbụ abụ nke ndị nne na nna, ọ dịkwa mkpa maka ụmụ chụrụ ịnụ abụ nke aka ha n'oge oge ihe mmetụta. Nnụnụ ndị na-anaghịzi anụcha n'ihi mkpu abụ na-ebute abụ dị iche na njiri mara ụdị a.

Ihe omume

Ọtụtụ nnụnụ nwere ike ịnwe abụ ọ bụghị naanị ụdị nke ha, kamakwa nke ụdị ndị ọzọ, ọtụtụ ma ọ bụ obere. N'ihi ya, ụmụ oke nke ọtụtụ ụdị nne na nna nwere ụdị nne na-enwe ike itolite abụ nke yiri nke nne na nna nkuchi, na n'ọnọdụ ụfọdụ, ọ na - ebute nwanyị nke ụdị a. Nnụnụ ndị ọzọ na-enwe ike ịnabata ụdị nnụnụ ndị ọzọ, ọ bụrụgodị na ndị mụrụ ha zụlitere ha. Ọtụtụ narị ụdị gburugburu ụwa nwere ike i anomi ụdị mmụọ a. Iji maa atụ, aha Mockingbird (MіmusOnyere nnụnụ a ka ọfụma maka ike o toomi ụda nnụnụ ndị ọzọ wee mekwaa ya. Knowndị ọzọ mara ama nke nwere ike iyingomi bụ ihe a na-ahụkarị (Sturnus vulgarіs), karịchaa na North America, ebe e si na Europe bute nnụnụ a, ọ “na-eme ọ evenụ” ọbụna ma ọlị. Na Europe na Britain, ụgbụ a na-ahụkarị bụ onye ama ama na-e ofomi abụ nnụnụ ndị ọzọ, nke na-eweghachikarị ụda nnụnụ dịka ụda nkịtị (Buteo buteo), Oriolus oriolus, Numenius arquataikwiikwii na agba ntụ (Strіx aluco), ducks na geese. N'ụfọdụ oge, nnụnụ ndị a nwere ike i mimomi olu nwatakịrị ma ọ bụ ụda ụda bọmbụ daa n'oge Agha IIwa nke Abụọ. Dabere na akụkọ ụfọdụ, otu onye na-egbu mmụọ itatedomiiri mkpọtụ nke onye ọka iwu ịgba bọl, nke mere nghọtahie n'oge egwuregwu ahụ.

Ihe atụ kacha ewu ewu na ama ndị kacha ewu ewu n’etiti ndị nwere nnụnụ na-e imomi bụ iitationomi asụsụ mmadụ. E nwere ọtụtụ budgerigars etolite na ndọrọ n'agha, nke ịkọghachi ya ruru 550 okwu. Ọzọkwa, Jaco parrot (Psіttacus erіthacus), Parrots ndị Australia dị ka cockatoo (Cacatua galeritana Amazons South America (Amazona) Alexander von Humboldt n'oge nyocha nke South America kọwara ikpe ahụ mgbe ọ jisiri ike ịnụ okwu site na parrot "asụsụ nwụrụ anwụ" nke ebo Atura ahụ furu efu. Na Europe, a maara ụfọdụ ikpe nke ikike iicomi olu mmadụ n’etiti ụfọdụ ndị nnọchi anya ezinụlọ corvidae, dị ka jackdaw.Corvus monedula), magpie (Pica picana ugoloọma (Corvus corax) .

Agbanyeghị, amaghị ihe kpatara nnomi a. Ma eleghi anya ha bu nsogbu di iche iche nke aka ha, mana uru ihe a di na nnunu a ka bu ihe nyocha.

Enwekwara ikpe nke idobe akara ụda olu kama birdse nti ihu. Dịka ọmụmaatụ, euphonia nke gbara ụgwọEuphonia laniirostris) na-ebutekarị ihe iyi egwu nke ụdị anụ ndị ọzọ mgbe onye na-eri anụ bịakwutere akwụ ya, ebe ọ ka dị nchebe. Omume a bu kwa njiri mara jays (Garrulus glandarіus) na redstart na-acha uhie uhie (Cosypha natalensis) N’ụdị ndị ọzọ, a na-eji e imomi na-ejide onye ọ bụla, dịka ọmụmaatụ, falcon ọhịa anwụrụ (Micrastur mirandollei) nwere ike i imitateomi oku maka enyemaka site na ndị o metụtara, wee jide nnụnụ ndị efe efe na nzaghachi.

Neurophysiology

Akụkụ ụbụrụ ndị a so na njikwa akara ụda olu:

Ofzọ nke ịbụ abụ: mejupụtara etiti ụda olu dị elu (hih voux center ma obu hyperstrіatum ventralіs pars caudalіs, HVC), cokopi Arkopillium (ọkpụrụkpụ isi nke arcopіllіum, RA) na akụkụ nke hyoid nucleus nke na-aga trachea na syrinx (akwara tracheosyrіngeal) ,

Akụkụ nke akụkụ ụbụrụ dị n'ihu, nke na-ahụ maka ọzụzụ: mejupụtara akụkụ akụkụ nke magnocellular nucleus nke azụ nke ihu dị ọhụrụ (akụkụ nke oghere magnocellular nke anterіor neostrіatum, LMAN, homologous basal ganglia nke mammals), mpaghara X (akụkụ nke basal ganglia) na akụkụ azụ nke etiti thalamus (DLM).

Nwara ma nwapụtaara

Ndị ọkà mmụta sayensị mere otu nnwale nke ha kewapụrụ ọkụkọ n’ebe ndị ikwu ya niile nọ, ka o wee topụta, ọ naghị anụ ụda ha. Mgbe ọkụkọ tolitere, akara ụda ya adịghị iche na ọkụkọ ndị nọrọ oge a n'ọhịa ọkụkọ. Ahụmahụ egosila na ụmụ nnụnụ anaghị amụta ịbụ abụ (twitter, mkpu). Ọ bụ mkpụrụ ndụ ihe nketa n’ime ha.

Ọzọkwa, ụfọdụ nnụnụ mepụtaghachiri olu nke ndị ikwu ha. Karịsịa, anyị na-ekwu maka otu mockingbird, nke o nwetara aha ya. Ihe atụ ọzọ bụ canary. N'otu oge, n'ime akwụkwọ akụkọ ụmụaka, dịka ọmụmaatụ, usoro abalị, ọ na-azụkwa oge na-azụta ikike nke ịbụ abụ ha. Mana akụrụngwa nke i imomi ụda abụ abụghị nke e bu pụta ụwa. Ihe atụ ọzọ na-enweghị atụ n'etiti nnụnụ bụ okooko. N’agbanyeghi na o nwere ikike ikuzi okwu mmadu, itationomi olu na timbre, o maghi ihe a na-ekwu.

Ebee ka ụmụ nnụnụ nwere ikike ịtụ abụ dị otú a?

Ezigbo egwu egwu karịrị anụ ufe, ị gaghị ahụ n'alaeze anụmanụ. Na otu n’ime ihe kpatara ike ha ji ekwu okwu puru iche bụ na “ngwa egwu” ha dị mbụ. Nke a abụghị ikwubiga okwu ókè: ngwa olu nnụnụ, dị ka ngwa ọrụ mmadụ yiri nke a, na-ezo aka na "egwu egwu". N’aka ozo, a na - eme ka a na - ekwu okwu banyere ngwa a na - eme ka ikuku na - erugharị site na ngụgụ. Ngwurugwu ikuku na nke a na-eduga na oscillation nke membranes na-agbanwe, nke na-akpụ ụzụ dị mma.

Azụ ndị a na mmadụ bụ ụdọ olu dị na akwara nkọlọ. Maka ogo nke ụda a na-emepụta, ọ dabere na ogo ahụrụ olu nke akwara olu: ọ na-esikwu ike, na-eme ka olu dị elu. Banyere ike ụda olu, ọ dabere na oke olu dị ngụgụ, yana otu esi ejigide akwara dị iche iche: mgbali elu na -emechi emechi, na-emewanye ụda ahụ.

Agbanyeghị, mmadụ ekwesịghị ichefu na ngwa egwu ọ bụla abụghị naanị ụda dị mma: ọ dịkarịa ala otu ihe ndozi nke ga-eme ka ụda a dịkwuo mma. N'ime mmadụ, trachea, imi na oghere onu ya, na pharynx bụ ihe ndị a na - akpọgharị.

Nnụnụ bụ egwu n’etiti ụmụ anụmanụ.

Ogologo oge, ekwenyere na a na-eji ụda olu nke nnụnụ arụ ọrụ n'otu ụzọ ahụ mmadụ siri kee ya. Agbanyeghị, na usoro nyocha, ọ tụgharịrị na nnụnụ ndị ahụ enweghị otu larynx dị ka mmadụ, mana abụọ n'otu oge: nke dị elu, nke kwekọrọ na nke anụmanụ na ala larynx, nke na-adịghị ahụkebe maka anụmanụ ndị ọzọ. Ọzọkwa, n'ịmepụta ụda, akwara nke abụọ, nke dị ala, na-arụ ọrụ dị mkpa karịa. Ngwaọrụ nke larynx dị ala na-agbagha agbagha, ọ nwekwara ọdịiche pụtara ìhè na ụdị nnụnụ dị iche iche. N'ihi ọdịiche a na ọdịiche a, ndị ọkà mmụta sayensị ka na-enyocha usoro nke larynx dị ala. O nweghi uda di egwu, di ka na ndi anu, ma obu abuo ma obu ano.

Ọzọkwa, ndị niile na-ama jijiji na-arụ ọrụ onwe ha. Usoro a dị ịtụnanya dị na mpaghara ala trachea, ebe ọ na-adọba abụọ nchara. Ekele ngwaọrụ dị mgbagwoju anya, ngwa olu nnụnụ nwere ikike ịrụ ọrụ ọma dị otú a.

Nnụnụ na-eme abụ nke ọma.

Eziokwu ahụ bụ na n'oge mgbanwe na mpaghara ala nke trachea nke akwara nke abụọ guzobere, nyere anụmanụ ndị a ohere iji ya dịka resonator nke abụọ, nke dị ike nke ukwuu. Na oke nnụnụ dị oke mma, trachea na-eto nke ukwuu, na-abawanye ma dayameta na ogologo. Akwara na-etokwa. N'iji mmeghari nke ahu na aru ndi ahu ike, nnunu nwere ike igbanwe udiri usoro ihe a dikwa oke nma ma ghazie megharia ahu na uda olu di elu.

Gee ụmụ nnụnụ na-abụ abụ

Banyere njiri mara nke ụda, ha na-adabere n'ọrụ nke akwara olu, nke na-arụ ọrụ dị ka ebe a na-akwụsị ihe na-aga n'ụzọ ụda mmiri. Akụkụ nke dị n'elu na-arụ ọrụ na akwa larynx dị n'okpuru ebe a na-eme mgbanwe.

Site na ihe ịtụnanya dị egwu nke ngwa olu, ụmụ nnụnụ na-enwe ike ịda ụda olu.

Akpoko na ndoputa ihe (ngwa olu nnụnụ) di uto na aru. Nke a bụ eziokwu karịsịa maka obere ụmụ nnụnụ. Maka nke a, ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ akụkụ ahụ dum na-ekere òkè na usoro ịbụ abụ na nnụnụ.

Nchegbu nke ahụ nnụnụ ahụ na-ekpughere mgbe ọ na-abụ abụ dị ukwuu nke na anụ ahụ ga-ama jijiji n'ụzọ nkịtị.

Odum na nku ya nwantakiri na-ama jijiji maka ịbụ abụ, obere onu okuko ahụ na-emepe obosara, na-ekepụta ebe kachasị mma maka ụda na-erikwa obi nnụnụ ahụ, na-emekwa olu ya. Ọzọkwa, okwu ahụ abụghị naanị nrụgide anụ ahụ naanị. Bụ abụ na-ejide nnụnụ ahụ n'ozuzu ya yana mmetụta ya.

Ná mmalite 60s nke narị afọ nke 20, ndị nchọpụta hụrụ olu nke ụmụ nnụnụ ultrasonic karịrị nke ntị mmadụ anaghị enwe ike ịghọta. A na-ahụ ụdị egwu a na egwu nke akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ, ifuru akwụkwọ anwụ, zaryanok na ụfọdụ nnụnụ ndị ọzọ.

Ingbụ abụ jidere nnụnụ ahụ n'ụzọ zuru ezu, n'ụzọ anụ ahụ na n'ụzọ mmetụta uche.

N'ịbụ abụ n'ezie egwu, nnụnụ na-ejedebeghị na naanị otu ngwa olu maka ịmalite ụda. Maka ebumnuche a, ha jikọrọ ikike ha ndị ọzọ. Wings, paws, onu okuko na ọbụna ọdụ so na ya. Otu ezigbo ihe atụ banyere nke a bụ onye na - agba osisi, bụ nke mmadụ niile maara dị ka onye na-akụ ọkpọ na-enweghị ike. Nhazi egwu egwu oge opupu ihe ubi ya, ọ na - eji ya eme ihe abụghị naanị beak ya, kamakwa ihe dị iche iche ọ na - eji rụọ ọrụ. Uzo nke ihe di adi buru oke ibu - site na ahihia achara rue rue iberibe igwe na ite.

A maara nke ahụ na mkpọchi dịka ngwa nke ịhụnanya serenade. Typesdị dịgasị iche iche nke ịpị mkpọchi mkpọchi ejirila storks dochie nkwukọrịta okwu. Typedị nkwukọrịta a dịkwa ebe niile n’etiti nnụnụ na-eri anụ, dị ka ikwiikwii ma ọ bụ ugo. Naanị pịa ọpịpị ndị a ka anapụ dịka ihe mgbapụ.

Abụ, ụda olu na mmegharị ahụ na ụwa nnụnụ na-arụ ọrụ dị iche.

Nke masiri m bụ egwu a na-akpọ "ọdụ ọdụ", nke enwere ike ịhụ n'oge ekeresimesi ụgbọ elu na snipe. Site na abụ a, a na - eme ụda ahụ n'ihi ụda nke udu mmiri dị n’okpuru ikuku si na ikuku nke na-abịa. Thatda na-ebilite na nke a yiri nnọọ nwusi nke nwa atụrụ. N'ihi myirịta a, a na-akpọ ihe atụ ahụ n'etiti ndị mmadụ "nwa atụrụ." Ọtụtụ nnụnụ na-eji nku ha eme ụda. Ndị a gụnyere, dịka ọmụmaatụ, capercaillie na akwa ojii, nke, n'oge ị na-akụ, ga-emerịrị ụdị okwu a.

Mana agbanyeghị, ụdị ụdị nka a na-adịghị ahụkebe dị mma, ọ bụ ezie na ọ dị ụtọ, mana nke abụọ, yana akwara dị ala na-abụkwa isi mmalite nke ụda na nnụnụ. Ọ dabara nke ọma, mkpebi njin ngwa nnụnụ a dị oke ịtụnanya. Iji gosipụta nke a, cheta okirikiri na ọmarịcha ụgbọ mmiri na egwu ha dị egwu, yana ikike pụrụ iche na-eitationomi nke parrots na ọtụtụ nnụnụ ndị ọzọ.

Ọ bụrụ n ’njehie, biko họrọ mpempe ederede pịa Ctrl + Tinye.

Blackbird (Turdus merula) bụ onye ama ama na-enweghị egwu, ọ dịghịkwa obere obere mkpụkọ mkpụrụ osisi berry. Nnụnụ a na-efekarị nke ọma bụ ịnọ n'akụkụ mmadụ, ugbu a kwa, enwere ike ịnụ abụ ya na-ezighi ezi n'obodo. Na mgbakwunye na abụ mara mma, a na-enyekwa ọnụnọ nke thrush site na akara ndị a na-agwa ndị ikwu: "Dachshund-Dachshund", "Gix-Gyx". Foto nke ode akwụkwọ

Ọbụna ndị mmadụ nọ n'ebe dị anya site na ornithology na-egosi mmasị na parrots, n'ihi na nnụnụ ndị a maara ihe, mara ka esi ekwu "okwu" ma nwee ọhụụ mara mma. Agbanyeghị, enwere nnụnụ 'na-ekwu' 'karịa n'okike, ọtụtụ n'ime ha na-egosikwa na ọ bụghị naanị nkà egwu, kamakwa ịkọ nkọ.

Otu onye m maara, onye nyocha, nọ ọdụ n’ụlọ ebe a na-ere nri n’akụkụ mmiri Mekong. Mgbe ha chigharịkwuuru ya: "Olee otu ị bụ?", O chigharịrị, mana ahụghị onye ọ bụla, belụsọ maka nnụnụ ojii abụọ n'ime ụlọ. Nnụnụ ndị ahụ gara n'ihu na mkparịta ụka:
- Nnọọ nwa, ị chọrọ unere na osikapa?
- Achọrọ m. .
“Ma, ònye ga-enye ha anyị?”
- Eh ...

Onye nyocha ahụ, na ọnwụhụ, bịakwutere ọnụ - na-ekwu okwu parrots agaghị emechu ya ihu, mana ụmụ nnụnụ ojii hà nhatara?

Nke a abụghị oge mbụ ndị nnọchianya nke ezinụlọ a na-egbu egbu (Sturnidae), ma ọ bụ ụzọ dị nsọ (Gracula religiosa), na-emenye ndị njem ụjọ. Ahụrụ m nnụnụ ndị a n'okporo ụzọ China na Vietnam, ọ bụrụkwa na ndị njem niile ghọtara na nnụnụ dara ụda pụtara “Ndewo” na, n'ihi ya, ha ga-ama jijiji na ụdị ihe a. Stargba ụja anyị (Sturnus vulgaris) bụkwa akwụkwọ ndebe mara mma - ọ na - anụ ụda ekwentị, na - abụ Orioles, na - ebugharị chainsaws, ma na - ahụkarị ụdara ahụ nwere ike ịmụta nkebi ahịrịokwu ole na ole.

Ọ bụrụ na ọtụtụ parrots na-ekwu okwu n'olu "eserese", ụdaume "na-eloda", ọ bụkwa naanị mmadụ ole na ole nwere ọgụgụ isi Amazons na Jacques na-ekwupụta okwu nke ọma, mgbe ahụ, ndị nwere amamihe na-e speechomi okwu mmadụ nke ọma. Iji nyochaa nke a, ọ dịghị mkpa ịga Asia ma ọ bụ nwee nnụnụ n'ụlọ - dịka ọmụmaatụ, ị nwere ike lebanye anya na Sparrow Bird Park, nke dị n'akụkụ okporo ụzọ ahụ. Ọ dị n'okporo ụzọ dị n'ọgbọ a na-asị “nnọọ!” Nye ndị ọbịa na "Ndewo!" dị ọcha nke ukwuu nke na ndị mmadụ na-amalite ilebanye anya n’anya nne na-eme ntọala. Na mgbakwunye n'okporo ụzọ, "ndị na - ekwu okwu" ndị ọzọ bi na ogige ahụ, ngịga ndị eji egosi ya na ebe iche, Nnụnụ kinggwa Okwu.

Onye kwuru "ay"?

Ikike ụmụ nnụnụ na onomatopoeia na-adabere n'ọtụtụ ihe - dịka ọmụmaatụ, akụrụngwa nke akwara ma na-enwekarị mkparịta ụka. Sịnụ, a na-eji ụzọ dị iche iche na-agwa ibe okwu okwu dị iche iche iji kpọọ ibe ha okwu. O siri ike idobe onwe ha n'oké ọhịa, "mkpọku mpịakọta" na-enye ohere ka nnụnụ ndị ahụ na-emekọrịta ihe mgbe niile.

Ihe karịrị ọkara nke nnụnụ ndị dị ndụ bụ nke a na-eyi egwu dị ka passerine (Passeriformes L.). Olu akwara ha na akwara ha na –eme ka ihe dikwa mgbagwoju anya, ya mere onweghi ihe ijuanya n’ezie na ma mkpulu “mkpulu” na olu ndi ozo na achapu nzuzu nwere ike ima okwu mmadu.

Jays, starlings, remixes na ọbụna (Menura superba), mara mma ma na-enweghị egwu ọ bụla, nwere ike gbagwoju anya - ma ha "ụkwara", wee wụ iyi na abalị, mgbe ahụ "meow".

Gịnị mere ụmụ nnụnụ ji “eicomi” ihe ndị ọzọ dị ndụ? Ajuju ajuju a ka ndi sayensi chegburu onwe ha, ma onweghi azịza doro anya. Fọdụ kwenyere na ịbụ abụ siri ike na-enyere aka iduhie ndị iro ma mee ka nchebe nke ókèala sikwuo ike, ebe ndị ọzọ kwenyere na ịbụ abụ dị iche iche, ọ ga-adọrọ mmasị karịa nwanyị. Ọ bụrụ na nnụnụ ahụ esighi n’etiti mockingbirds, mgbe ahụ nwoke ahụ dị ọcha ma nwee “aka nri” iji kpọọ otu egwu.

Dika ihe omumu banyere ihe omumu ihe omumu Canada bu Scott McDougall-Shackleton (Scott) na ndi ornithologists America Stephen Nowitzki, Susan Peteres na Jeffrey Podos (Stephen Nowicki, Susan Peters, Jeffrey Podos), ụmụ nwoke na-anaghị eri nri nke ọma na nwata anaghị agụ egwu nke ọma. dara ogbenye. Nụ egwu nke ụdị “hilyachka” nwanyị, ọ ga-ahọrọ nwanyị ka ọ tolitere n'ọnọdụ dị mma karị - site n'aka ya ka mkpụrụ ga-esi ike. N'ụzọ, ọtụtụ nnụnụ chọkwara ọzụzụ maka ịbụ abụ “ziri ezi” - ebe a “egwu egwu” ụmụ nwoke toro eto na teepu teepu ha dịkwa mma.

Soundsda nnụnụ na - eme dị iche iche - ndị a bụ akara ngosi oku, na - echekwa nchedo, na (ókèala a na - arụ ọrụ!), Na, na abụ na - eto eto. Yabụ, n’oge ọkọchị ị nwere ike ịnụ “ntamu” dị nwayọ n’ime ogige, ma ọ bụrụ n’ileba anya n’ime ọhịa, ị nwekwara ike ịhụ ụda dị - febiri nke robin (ọ bụ mba Erithaucus rebecula), nke na-atọ ụtọ olu ahụ.

Cranes na-eme njem na ngwugwu, mana ọ na-esikarị ike ịgbakọ na osisi. Foto (ikike nke ikike nkịtị): Louis

Ezi, ezigbo ihe nlere nke akara oku bu olu mpio nke igwe. Ọdịda ọ bụla, anyị na-anụ mkpọtụ nke ìgwè atụrụ na-efe efe, ụda olu a dịkwa ka ọmarịcha ma nwee mwute n'ụwa.

Site n'ụzọ, ọ bụ mmadụ ole na ole na-achọpụta na ịgwakọta bụ abụ olu ụtọ, ya bụ, otu nnụnụ na-ekwu “ọkụkọ”, nke abụọ na-aza “ly”, nke a na mkparịta ụka nke ndị hụrụ n'anya n'eziokwu mgbe mmadụ bidoro nkebi ahịrịokwu na nke abụọ. A na-akpọ abụ dị ka duet ma bụrụkwa ụdị nnụnụ ndị ọzọ - wren, ikwiikwii azụ, obere, ndị Etiopia na-abụ abụ egwu (Laniarius aethiopicus). Ọzọkwa, ọbụna ụmụ nnụnụ nọdebere iche, na-abụ abụ n'otu, n'otu.

N'ọnọdụ ụfọdụ, ụmụ anụmanụ dị mma dị mma bụ naanị nkwukọrịta n'etiti di na nwunye na anya, dịka "Oh, ebee ka ị nọ?" - “A nọ m ebe a”, na ndị ọzọ - nchedo nke ókèala na nchekwa nke alụm di m na nkwuputa nke "macho" na "nwanyị hụrụ nwanyị n'anya".

Otu nyocha ọhụụ banyere isiokwu a bụ ndị ndị na-ahụ maka ụmụ anụmanụ si Mahadum Windsor na Kanada duziri. Ha guzobere otu ụzọ osisi nke osisibyby wrens (Thryothorus rufalbus) ma tufuo olu onye ọzọ na-asọmpi. Ndị nwe iwe ahụ bụọ abụ dara ụda, ngwa ngwa, na “ọkụ ọkụ,” na-anwa ịchụpụ ndị na-asọmpi ha ọsọ.

Nnụnụ ndị ọzọ nwere ụdị nri dịgasị iche na ihe ha ji arụ ụlọ, mana enwere ihe ha ga - arụ ụka na nnụnụ nke ụdị ha.

Amamihe nke ọkụkọ

Ofdị ọzọ dị ụtọ na uda n’ime nnụnụ bụ ihe ngosipụta ihe egwu nyere, dịka ọmụmaatụ, n’anya onye na-eri anụ. Ozo nke ozo, ugoloja di egwu na egwu nkpagbu nke nti mmadu adighi iche na olu “nwayo” ma umu anumanu nke umu ozo di iche.

Site n'ụzọ, n'ime ọkụkọ, nke mmadụ na-echekarị dịka usoro nzuzu, enwere akara asaa ruo na-akọwa ọdịdị nke ihe egwu na-abịanụ. N’etiti ụmụ ọkụkọ, yana n’etiti ihe ndị ọzọ dị ndụ, e nwere ma mmadụ ngwa ngwa ma onye na-eche echiche.

Nnyocha nke otu biophysical na Silsoe Research Institute gosipụtara na ọkụkọ, ọkachasị ndị na-eto eto, nwere ike igosipụta ọrụ ebube dị iche iche na njide onwe onye. Yabụ, a kụziiri ụmụ ọkụkọ ahụ ka ha bido bọtịnụ acha, emesia ha nyechara onyinye - ọgwụgwọ. Ọ bụrụ na ọkụkọ ahụ riri nri ozugbo, ọ zughị, mana ọ bụrụ na ọ na-echere sekọnd iri abụọ na abụọ, ụgwọ ọrụ buru ibu kwụọ ya ụgwọ. Ọtụtụ ụmụ ọkụkọ mụtara ichere.

Na nnwale ọzọ, a kụziiri ọtụtụ ụmụ ọkụkọ ịnweta nri site na ịpị bọtịnụ ha na afụ ọnụ ha, ma emesịa ha "kụọ" ha. Studentsmụ akwụkwọ meriri ule ahụ nke ọma. Ọ bụ ihe na-achọsi ike na ha lere naanị ọkụkọ, mana ha achọghị ịmụ ka esi enweta nri site n'aka ndị ọkụkọ.

Chicken bụ nnụnụ nwere ọgụgụ isi ma gee ntị. N'ihe banyere ihe egwu, ọ ga-adọ aka na ntị ka mkpọ ahụ ma ọ bụrụdị kọwapụta ihe egwu. Foto (ikike akwụkwọ ikike Creative): Kevin Utting

N'ezie, ọgụgụ isi ọkụkọ nwere oke ya. Ihe ozo bu ugolo oma, nkpa, jacquot, cockatoo, Amazon, Lori na oru ha. Ike nke corvids na nnukwu parrots iji tụnyere ọnọdụ ahụ na ụda a chọrọ nwere mgbe ụfọdụ na-agbagha. Ọtụtụ ihe atụ na-ama mgbe ụmụ nnụnụ na-eji okwu na nkebi ahịrịokwu niile ruo ebe. Iji maa atụ, ha na-asị “Ekele” mgbe ọbịa bịara, ma ọ bụ kọchaa “Mbibi! Ọ bụrụ na ha agaghị esochi ya na uwe ikpeji aka ha, ọ nweghị ike ịpụ. N'otu oge, crows na magpies karịrị parrots na ikike i imitateomi okwu mmadụ, mana ọ na - esikarị ike ịzụ ha.

A na-echebu na ụmụ nnụnụ na-e imitateomi okwu mmadụ. Agbanyeghị, ugbu a ụfọdụ ndị ọkà mmụta ihe ọmụma na-etinye ọgụgụ isi nke nnụnụ n'otu ọkwa na ọgụgụ isi nke ụmụ anụmanụ dị elu: nkịta, dolphins, enyí, enwe, ya na ya, na-agbanwe, na ọkwa nke mmepe ụmụaka site na afọ abụọ ruo afọ anọ. Ajụjụ a bụ otu esi amata ogo ezi uche dị na ya? Ndị sayensị dị iche iche na-akọwa nsonaazụ nke otu nnwale ahụ. Nke a bụ ezigbo ọmụmaatụ nke echiche dị oke egwu na echiche ọ bụla sitere n'akwụkwọ David D. McFarland, Anha Behaviour. Psychobiology, Ethology, na evolushọn. ”

Mgbe ha na-amụ akwụkwọ n’ụlọ akwụkwọ gụsịrị akwụkwọ, onye dere akwụkwọ ahụ mere nyocha na kpalakwukwu - mere ka ha nwee “ọrịa akwara” site n’inye nri n’oge na-ezighi ezi ma ọ bụ igosipụta nri nke enweghị ike ịnweta. Otu n'ime nduru nnwale ahụ mere oke iwe, nwa akwụkwọ ahụ gụsịrị akwụkwọ na-enyo enyo na nnụnụ ahụ enweghị ọgwụgwọ “ọjọọ” ahụ.

kpebiri ime nnwale ma hapụ nnụnụ ahụ n'ime ụlọ. Kpalakwukwu ahụ feere n’elu wires, hụ na arụ ọrụ, ma wee jiri onu ya dọkpụrụ ha! Inwe mmetuta di iche iche - site na ujo ruo obi ojoo - nwa akwukwo guru akwukwo ghu coffeeua kọfị. Mgbe ọ laghachitere, ọ chọpụtara na mberede na nnụnụ ahụ na-ata akpa wires maka ezigbo ihe maka iwulite ụlọ, nke ọma na akparamagwa agwa nwere njikọ na nkwadebe maka mkpakọrịta nwanyị.
Site n'ụzọ, kpalakwukwu dị ya mgbe niile, ya na ole nyocha na - ejighi nyocha iji kpuchie ya ... Owiwi amamịghe ma ọ bụ cacapo (Stirigops habroptilis) bi na oke ọhịa New Zealand, mana onweghị onye na-anwale ya, n'ihi na nnụnụ ahụ na-achọ mbibi.

Ikiri ụkwụ na-aga ịkụ azụ n'ụzọ ụfọdụ ...

Kedu ka esi amata onye kachasị “mara mma n'etiti nnụnụ? Onye Canada na-eme nchọpụta Louis Lefebvre nke Mahadum McGill, na-atụ aro ịtụle IQs nke nnụnụ ọ bụghị site n'ikike nke mmadụ nwere 'inwe mkparịta ụka chiri anya, kama ọ bụ ogo nke nnụnụ na-egosi mgbe ha na-achọ nri. Dabere na nha a, crows na jays dị na mbụ, falcons na vultures dị na nke abụọ, ndị na-ahụ osisi na ndị nwere oghere na-esote. Yabụ, a na-ese ihe nkiri herons ọtụtụ oge maka ndị na - eme ihe nkiri na BBC, na - ejide ụmụ nnụnụ maka itinye uche - nnụnụ ndị a "dị mma", na - atụba iberibe nri n'ime mmiri ma na - eche nnukwu azụ.

A maara ya nke ọma banyere ugoloọma na ikike ịgụta ya, mana onyinye onomatopoeic ya ka bụụrụ ọtụtụ ndị ihe omimi. Foto (ikike nke ikike nkịtị): Dori

Mana Lefebra nwere mmasị na ike nke ugoloọma iji “ngwaọrụ” maka mmụpụta nri. New Caledonian mob (Corvus moneduloides) Betty na ụmụ ya sitere na ụlọ nyocha nke Mahadum Oxford (Mahadum Oxford) ghọrọ ndị ama ama na “ngalaba ọrụ”.

Ndị nwere nku nwere nku abụọ mụrụ ụzọ esi ejikwa eriri site na waya na otu esi enweta nri site na akpa ule dị warara. Mana rue ugbu a enweghi ihe akaebe doro anya na nke a bụ echiche nkịtị, dịka mmadụ. Kama, ọ bụghị naanị ihe akaebe, kama ọ na-echekwa echiche dị iche iche gbasara ọrụ nnụnụ na-emetụta oke.

Ọ bụ ezie na ndị ọkà mmụta sayensị na-arụ ụka n'okwu a, ndị nchọpụta sitere na Laboratory nke Physiology na Behavioral Genetics nke Ngalaba Egwu Nerụru nke Biological ngalaba nke Mahadum Moscow State n'okpuru nduzi nke Zoe Zorina bịara na nkwubi okwu na ugoloche bụ "ezi uche". Afọ nke ahụmahụ egosila na isi awọ (Corvus cornix) na-enwe ike ịgụta, dozie egwuregwu mgbagwoju anya ma na-eme mkpebi ziri ezi n'ọnọdụ ndị pụrụ iche. Iji mechaa ya, nnụnụ ndị a na-atọ ọchị na-enwe mmasị igwu egwu ma nwee obi ụtọ. Etu ha siri mapu nkita, ma ha si na ulo uka di egwu ma si na ugwu puta.

Ofdị nnụnụ ndị ọzọ anaghị akwụsị ịtụ ndị mmadụ n'anya. Kpee onwe gị ikpe - na China Guangzhou, onye na-akụ ọkpọ na-arụ ọrụ dị ka onye na-ere akwụkwọ akụkọ kama nna ya ukwu, ụdọ Russia Gavryusha mepụtara eserese maka ọrụ AnimalsArt, Snowball cockatoo na-agba egwu, na parrot nke aha ya bụ AJ na-egwu golf na basketball n'ụzọ zuru oke. onye isi ya, David Cota.

N’ezie, ihe ndị a niile karịrị akarị gbasara nyocha ụlọ nyocha ma ọ bụ mmezu nke ọzụzụ, mana ọ joyụ ọ na-ewetara ndị mmadụ. Agbanyeghị, nnụnụ anụ ọhịa na-abụ abụ n'oké ọhịa na-akpalitekwa mmetụta dị mma - a na-emezi ihe ịchọ mma ugbu a - nlekọta nrụgide site na nkwurịta okwu na abụ.

Ndị na-abụ abụ n’ala anyị

Russia na-ekpuchi nnukwu ala na-agụnye mpaghara nwere ọnọdụ ihu igwe dị iche iche. N'ihi nke a, ụdị nnụnụ bi na Russia juputara na ụdị dị iche iche.

N’etiti umuaka ndi no n’etiti uzo, enwere ndi na eme ka anyi na ndi anyi anyi na ha kpako.

Nightingale. Iridzọ izizi ya na - agba egwu na - abụ abụ ụlọ na - ede abụ ide ihe nke ha. Nnụnụ na-emerụ emerụ, nke na-apụ apụ, nke na-efe efe na-enwe ụda olu pụrụ iche na-enweghị atụ.

Singbụ abụ ọma na ịkpọ ọjà.

A na-anụ ụda igwe dị n'ụtụtụ n'ụtụtụ mgbe ọ na-etinye anyanwụ ma kwupụta mmalite nke ụbọchị.

Orioles na-acha odo odo na-acha odo odo, na-abụ abụ, na-acha ọcha.

Zaryanka ji olu dara ụda jegharị. Ọ bụghị n’enweghị ihe kpatara ya na Russia a na-akpọ mpempe akwụkwọ osisi rasberi.

Ndị ọzọ na-agụ egwú Russia mara mma: thrush, siskin, goldfinch, finch, mockingbird na ndị ọzọ.

Nnụnụ ndị na-efe efe

Nnụnụ nnụnụ nke ụwa anọwo na-ewetara mmadụ mmasị na mmasị kemgbe oge ncheta. Ha na-akpali ndị mmadụ ma na-agba ume maka ịmepụta ngwa egwu na-eitatingomi ukwe nnụnụ. Mana enwerekwa ụdị nnụnụ na-adịghị abụ abụ, kama na-ekwu okwu. Ọ bụ, karịa, banyere parrots. Nnụnụ ndị a dị ịtụnanya na-atụ n'anya ịkọpụta okwu na ụda okwu mmadụ. Ha bi n'Africa, Brazil, nakwa n'àgwàetiti ndị dịpụrụ adịpụ nke ndịda. Parrots ndị kachasị ekwu okwu na mbara ala bụ Jaco parrots. Ha kwughachiri ya ugboro ugboro, ọ bụghị naanị okwu, kama detuo ntughari, olu na ọsọ okwu.

Nnụnụ ọzọ na-ekwukarị okwu bụ ọdọ ndị Europe. Ya ike bụ na ọ bụghị naanị na-akpọpụta okwu, kamakwa n'ezie itinye ha na mkparịta ụka na mmadụ.

Ọzọ parodist nwere nkà bụ agha. Ọ na-emepụtagharị na abụ nnụnụ ndị ọzọ. Ọ bi na mba nke Old World, ọ na-efe n'oge oyi na Africa.

Ihi ụra n’abalị

Birdsfọdụ nnụnụ anaghị ehi ụra. Site na nmalite nke ochichiri, oru ha na abawanye karie, nihi na ugbua nnunu na acho nri. Ihe atụ pụtara ìhè nke a bụ ikwiikwii. Ha na-efe efe nwayọ, na-ahụ ụzọ nke ọma ma na-amata anụ ha n'oge kacha atụghị anya. E jikọtara ọnụ nke oké ikwiikwii na oké ọhịa abalị na ihe ize ndụ.

Nnụnụ ndị ọzọ na-aza n'abalị. N'abali a, nnuku oke ohia, ihe agha, redstart, blackbird.

Ihe a na-eme n’abalị na-awụpụ n’oge akụrụngwa, ya bụ n’oge opupu ihe ubi na ọkọchị. Ọtụtụ ụmụ nwoke na-abụ abụ. Ya mere, ha na-adọta uche nke ndị ha na ha nwere ike ịlụ.

Ebe obibi kachasị amasị ndị na-abụ abụ abalị - ebe dị n'akụkụ ọdọ mmiri na apịtị. Onye ha bi bi na ya bụ obere ikuku. Ọ na - eme mkpọtụ akọwapụtara nke ọma, yiri nke mbigbọ (ehi).

Nnụnụ obodo na-abụ abụ

Ndi bi n’ime oke ohia bi n’obodo bu nduru, loda, nkpulu, wagtails, magpies na nza. Anyị na-anụ ka ha na-atọ ọchị, mana tweet ọhụrụ, coo na croak n'afọ niile.

Mana mmalite nke oge opupu ihe ubi, ọdịiche nke olu na ụda olu ha na-abawanye nke ukwuu. Oge ịmụrụ na nnụnụ, dịka ị maara, na-eso ya bụ naanị abụ. Illszọ ndị a na-eme n'abali, klọb, abụ abụ, ma ọ bụ na -anọcha ụda n'obodo. Ọtụtụ mgbe, nnụnụ ndị a na-efe efe site na eriri. N’ime obodo, ha na-ahọ ogige, ogige na ebe ndị ọzọ ebe ahịhịa na-adị. Yabụ, ọ bụrụ na ịchọrọ ịnụ ụtọ ufe ahụ ma zuru ike site n'ihe ị na-eme kwa ụbọchị, gaa ije ma ọ bụ n'ogige ntụrụndụ ma ọ bụ n'obodo. A na-eme ụmụ amaala egwu egwu dị ka oge opupu ihe ubi na ọkọchị.

Nnụnụ na-ebe ube

Fọdụ ndị nnọchianya ụwa nke ese ya na-eme ụda yiri mmadụ. A na-anụ ya n’ọhịa, ogige, ogige, ma n’oge opupu ihe ubi ma n’oge ọkọchị. Characterdị olu nke azụ dị, azụ, tik-tik-fyuyu na-eme redstart nkịtị na ezigbo onye ikwu ya, blackstart. Birdsmụ nnụnụ a nwere nha zuru oke na ezumike n'ụlọ nke ndị na-abụ abụ. A na-ahụta ha dị ka otu n'ime nnụnụ mara mma kachasị mma na-ebi ogige ntụrụndụ obodo. Ogo nnụnụ ahụ bụ naanị cm 10-15 - a na-ese afọ na ọdụ nnụnụ ahụ na agba oroma. Mgbe ọ na-agbasa obere mkpị, o yiri ka ezigbo ire ọkụ na-ere.