Aha Latin: | Charadrius hiaticula |
Sita: | Charadriiformes |
Ezinaụlọ: | Charadriiformes |
Ọzọkwa: | Nkọwapụta ụdị mkpụrụ osisi Europe |
Ọdịdị na omume. Obere okpueze buru ibu nke ịgba mgbawa, nke siri ike, nwere nnukwu okirikiri, nke gbara agba gburugburu, obere obere ụda abụọ na -eche ya na isi na obi. Wings nke ọkara ogologo, nkọ na warara, ọdụ nke ọkara size, na ọ fọrọ nke nta ogologo ịkpụ. Ahụ ogologo 18-20 cm, nku nke 48-52 cm, ibu 40-80 g.
Nkọwa. Nwoke toworo eto bụ agba aja aja dị n’elu, na-acha ọcha n’okpuru, mana n’elu goiter na-enwe eriri ojii na-agbatị ruo n’akụkụ olu ma na-akpụ olu ojii na-ejikọ olu na azụ. Nnukwu oji buru ibu na-agafere isi okpueze. Na frenum na warara n'okpuru anya bụ ojii. Ihu ihu dị ọcha, ọ bụ naanị na isi nke onu ihu warara ojii dị warara. Enwere ntụpọ ọcha dị warara n’elu na n’azụ anya. Azụ nke okpueze isi na nape bụ brownish-gray. Agba na akpịrị dị ọcha. Nkpukpo iru ọdụ ya bụ agba aja aja, na-agba ọchịchịrị na njakịrị;
Tailbụ́ ọdụ ya fọdụrụ nwere oke elu na ntụpọ ojii. Na nnụnụ na-efe efe, a na-ahụ ọnya ọcha dị warara na nku ya. Skwụ bụ odo-edo edo, nke nwere mkpịsị aka atọ, n'etiti mkpịsị aka na etiti ya bụ obere akpụkpọ ahụ. Elekere ahụ bụ oroma nwere oke ojii, egwurugwu bụ agba aja aja. Gburugburu anya nwere oghere dị warara, dịkwa ike nke na-adịghị ike gosipụtara. Mamụ nwanyị na-acha odo odo na ụmụ nwoke, mana enweghi mgbaaka edo edo na anya, enwere nnukwu ifuru aja aja na goiter, agba gbara ọchịchịrị na-agbafe frenulum n'okpuru anya bụ aja aja, ọ bụghị oji.
Nnụnụ ndị toro eto n’oge mgbụsị akwụkwọ na-acha, dị ka n’oge ọkọchị, naanị akụkụ elu nke ahụ dị ntakịrị karịa ọchịchịrị, “eriri” na usoro gbara ọchịchịrị n’isi na-agba aja aja, nkuanya na ọkpọiso na-emetụ aka, ụkwụ adịghị enwu gbaa, na-eji aja aja na-acha nchara nchara, onu okuko bụ kpamkpam ọchịchịrị ma ọ bụ ya na agba aja aja kama isi oroma. Nnụnụ na-eto eto na uwe ndị na-eto eto na-acha aja aja na-acha aja aja na-acha odo odo na pale ocher apical ókè na nku ọ bụla, na -eme usoro dị iche iche. Enweghị oghere ojii dị n'ofe isi nke isi. Na warara n’akụkụ isi ya bụ agba aja aja. Warara ahụ gafere agba aja aja, dịkwa warara karịa ndị okenye. Beak na-enweghị edo edo na isi, ụkwụ ruru unyi-buffy. A na-ese ụmụ nnụnụ na nku efe oyi nke mbụ, dị ka ụmụ nnụnụ na uwe ndị na-eto eto, mana na-enweghị usoro isi ike dị n’elu.
Birdsmụntakịrị na-eto eto na uwe mgbakwunye mbụ bụ ndị akọwapụtara site na ndị okenye. Oke ohia dikwa elu nwere aja aja na -acha nchara nchara ma o bu nke nwere ezigbo ocha. Mkpịsị ojii na-esite na beak wee ruo na anya, agba ọzọ na-acha oji na-esetịkwa n’egedege ihu ruo n'isi ya. Ejiri eriri na-acha uhie uhie wee ruo n'azụ anya anya. E nwere olu na-acha ọcha n’olu. Ala ala ahụ dị ọcha, n'akụkụ nke goiter enwere obere ntụ ojii. Ọ dị iche na obere ọdụdụ site na mmanụ oroma isi nke onu ya, enweghị enweghị mgbanaka edo edo doro anya na anya, enweghị ọnya na-acha ọcha na-adị n’azụ oghere ihu ojii, na nnụnụ na-efe efe - nnụnụ ọcha na-ahụ nke ọma n’akụkụ nku ya. Ọ dị iche na mmiri zuik site na “eriri” emechiri emechi, ụkwụ oroma-odo na isi ala. Ezigbo ihe dị iche bụ olu (oku). A na-ahụkarị ihe mkpuchi ụmụaka na - eto okuko site na mpempe ọcha.
Voo. Mkpọtụ mkpọtụ na mkpọ - melodic monosyllabic cry "ngwa ngwa". Na nchekasị - kwupụtara "bale", Mgbe a tụgharịrị site na akwụ ma ọ bụ brood - ntamu na - eme ntamu. N'oge mating, nwoke ahụ na - eji nwayọọ na - eme nkwupụta ugboro ugboro "Kuwiu-Kuwiu-Kuwiu. ».
Ọnọdụ nkesa. Ọ bụ ụdị ahịhịa nwere osisi polar okirikiri, n'akụkụ ụsọ mmiri na nnukwu osimiri na-abanye n'ebe ụfọdụ na ọnọdụ ikuku Europe na Asia. O bi n'ebe ọwụwa anyanwụ nke Greenland na Canadian Arctic, ma efe efe na ọdịda anyanwụ nke Alaska. Na European Russia, ụdị anụ na-efegharị n'okirikiri nke bi na agwaetiti nke Oké Osimiri Arctic, mpaghara tundra na tundra ọhịa, na-abanye mgbe ụfọdụ n'ime ọdụ ugwu na etiti etiti (na Osimiri White, n'akụkụ ndagwurugwu Pechora) yana n'akụkụ ụsọ oké osimiri ọbụna ruo na ndịda - ruo Baltic. Na Mbugharị pụrụ ịchọta Europe Russia dum. Ndị mmeri n'akụkụ osimiri Mediterranean nke Europe, tinyere ụsọ Oké Osimiri Arebia na Africa, gụnyere Madagascar.
Ndụ obibi. Ọ na-efegharị n’ebe a na-eme mkpọtụ n’etiti snowm, n’ebe ndịda nke ụsọ na njedebe nke Eprel, ruo tundra na ọhịa tundra na njedebe nke May. Dị ka a na-achị, ụmụ nnụnụ na-efe efe naanị, ụmụ nwoke na-eburu nnukwu ala ha wee malite ịlụ di ma ọ bụ nwunye. Nwoke ahụ na-agafe ala dị ala, na-efe efe na-adịghị agafe agafe, na-eme nku ya siri ike na nke miri emi ma na-efegharị site n'otu akụkụ gaa n'akụkụ, mgbe na-abụ abụ. Mgbe nwoke na nwanyị jikọchara, ụmụ nwoke kwụsịrị ịhapụ ime.
Ọ na-akwụ akwụ n'elu ala uzuzu uhere ma ọ bụ obere okwute ụsọ mmiri, ọdọ mmiri na ebe mmiri na-adịghị, n'etiti oke aja aja na oke ala na-esighi ike n'elu ugwu na tundra, n'ugwu ukwu na ala ala ụkwụ. Ọ na-eji obi ala ebilite n'ọhịa anthropogenic n'akụkụ mpụga obodo, n'ime ala ahịhịa, ebe ebe oke ọhịa dị. N'ọnọdụ niile, ihe ga-enyere gị aka bụ ịdị nso n'ikperute mmiri ga-eme ka ebe a na-ata nri.
A na-agbakarị obere fssa a na obere okwute, na enweghị ha - na iberibe ala, iberibe osisi, akwụ nwere akwụghị akwụ. Ihe ipigide mejupụtara 4, mgbe ụfọdụ àkwá 3. Agba nke àkwá ahụ dị mma n'anya, ájá dị mfe, mgbe ụfọdụ, na-eji aja aja, ma ọ bụ nke na-acha ọbara ọbara ma ọ bụ nke na-acha akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ. Ndị gbawara agbawa n'okirikiri bụ sparse, aja aja gbara ọchịchịrị ma ọ bụ obere oji na obere oji, na-abụkarị ndị njedebe. Ma ndị nne na nna na-etinye ọrụ maka otu ụzọ maka ụbọchị 22-24.
N'ihe banyere ihe egwu, ha na-ahapụ akwu tupu ha agbaa ọsọ, ọ bụrụ na achọpụtara ya, wee jirizie nke ọma "tụgharịa" ya, na-egosi nnụnụ merụrụ ahụ ma ọ bụ nnwale. Nwa okuko na-azụ nwa maka 1-2 ụbọchị, nne na nna na-elekọta obere ụmụ, mana ya na ụmụ ụmụ buru ibu, ọ bụ naanị nwoke na-edebekarị ya. Ọrụ dịịrị ndị nne na nna n’ilekọta ụmụ dị n’etiti di na nwunye dị iche. Ndi toro eto na-elebara umu aka ya anya tupu ha arigo na nku. Nnụnụ ndị toro eto na-ahapụkarị ebe a na-azụ ụmụaka karịa ụmụaka.
Hapụ naanị gị, na obere ìgwè ma ọ bụ n'atụrụ, na-akwụsị n'akụkụ mmiri na mmiri mmiri. Mbugharị mmiri na-abịakarị n'ọnwa Eprel ma ọ bụ Mee. Mbugharị mgbụsị akwụkwọ na-agbatịkwu ma na-adịgide site na mbido July ma ọ bụ mmalite nke Ọgọstụ na ụsọ Baltic ruo na njedebe nke Septemba na ala, ọnụ ọgụgụ ya kachasị elu na njedebe nke August ma ọ bụ mmalite nke Septemba.
Ọ na-eri nri na ụmụ ahụhụ na-agba ọsọ, ududo, n'akụkụ ala nke mmiri - mollus, ikpuru, crustaceans, anwụnta anwụnta.
Nkọwapụta Tie
Ogologo anụ ahụ nke eriri na-adịkarị karịa 20 cm, nku nku adịghị karịa ọkara mita, ibu ahụ bụ naanị gram 50-60. Akụkụ nke elu nke plumage nnụnụ ahụ bụ isi awọ, aja aja ma ọ bụ nchara nchara, akụkụ dị ala na-acha ọcha. N’isi nke eriri site na anya na-agafe otu eriri ojii nke yiri nke ahụ ọtụtụ. Ntọala isi onu ya na ogwe aka nke eriri bu oroma na-egbuke egbuke. N’ime ụgbọ elu, nkuji na-acha ọcha dị ogologo site na n’ime nku ahụ. N'oge oyi, n'oge ụgbọ elu, agba nke nnụnụ ahụ nwere ike ịgbanwe - azụ na-achawanye aja aja ma na-aokụ, onu okuko ahụ na-efesa ụcha oroma ya, na-agbaze ma na-agbaze. Nwanyi ihe di iche na agba adighi iche na nke nwoke, ewezuga agba nke “mkpuchi ahu” n’anya ya. N'ime nwoke, ibe a nwere agba ojii dị omimi, ebe ọ bụ na nwanyị ka ọ dị mfe karịa, nwee agba aja aja ma ọ bụ isi awọ. Na mgbakwunye, ụmụ nwoke, dịka ha na-eme, buru ibu karịa ụmụ nwanyị ha.
Ntụgharị meghee
Enwere ike ịtụle njikọ dị n'etiti nwoke na nwanyị nwere ezigbo mma. Nke a bụ ezigbo ọmụmaatụ etu nne na nna si na-azụ ụmụ, na-azụ ma na-echekwa ụmụ ha. Nnụnụ nke ụdị a na-alụ otu nwanyị, họrọ otu ụzọ maka ndụ. Ọ na --eme na mgbe oge oyi na - ekewa di na nwunye, ebe ọ bụ na nke ọ bụla n'ime ha na-efe n'ụzọ dị iche iche. Agbanyeghị, na oge opupu ihe ubi, n'oge oge ọmụmụ, ndị nne na nna ga-emechi ọnụ. Dịka iwu, ụmụ nwanyị na - erute site na oge udu mmiri n’otu izu ka nwoke ahụ erute. Egosiputara bu ihe e ji mara ya obughi na ichikota, kamakwa n’ulo nhazi. N'ịbụ nke wulite akwụ otu oge, ihe mkpuchi ga - eji ya mee ihe ogologo ndụ ha niile ma ọ bụ ruo mgbe ọ dị mma maka ịkpa ụmụ. Mgbe njikọta nke nwanyị na nwoke na-amalite, egwuregwu bidoro, nke ga-ewe ma ọ dịkarịa ala izu abụọ - ụmụ nnụnụ ndị a na-aga n'ihu “na-asọga” n'oge a.
Dịka iwu, nwoke na-ewu akwu. Ọ na-eme omimi nke ájá ájá dị nro ma ọ bụ chọta oghere dị (Ọtụtụ mgbe, nke a bụ nzọ ụkwụ site na ikiri ụkwụ). Ejiri mollusks ma ọ bụ akwa. Mgbe akwu dị njikere, nwanyị ahụ na-amalite ịkpa àkwá - ihe dị ka otu n’ime n’ime ụbọchị 2-3 ọ bụla. Ná nkezi, 4 nsen kwa ipigide. Ihu elu nke àkwá ahụ bụ agba ntụ ma ọ bụ nchara nchara nke nwere ọtụtụ ọnyegharị. Yabụ, ọ na - esiri ike ịhụ akwa n’ọkụ ma ọ bụ n’ájá. Enọchi anya akwa ruo ihe dị ka otu ọnwa, nne na nna a na-eme nke a, na-anọchi oge na ibe ha. Mgbe umuaka gbara aka, ha choro ihe dika izu ato ozo ka ha sie ike ma guzo na nku. Ozugbo ihe a mere, di na nwunye na-akwado iwepụta nke abụọ. Dịka iwu, ọ bụrụ na mkpụrụ ndụ niile dị ndụ, njigide abụọ ga-ezuru ndị nne na nna. Ọ bụrụ na nnụnụ na-eri anụ ma ọ bụ nke anụ ọhịa bibiri akwụ́ ahụ, kegide ya maka mgbapụta ụdị mkpụrụ ndụ ihe nketa ahụ dị ihe ruru ise. Ọzọkwa, ọ bụghị ụmụ ọkụkọ niile na-adị ndụ ma mụta inwe onwe ha nri - nke a ga-ekwe omume naanị site na ike, smart na ike. Ná nkezi, nanị ụzọ n'ụzọ atọ nke ụmụ ọkụkọ ahụ ghọrọ ndị okenye ma lanarị n'ọnọdụ eke.
Ieszọ Mmekọ Ndị Nwere Mmasị
Ofwa nke ụdị nnụnụ ụfọdụ na-ekpughere mmadụ ụfọdụ ihe ndị na-atọ ụtọ, ịka ahụ abụghịkwa ya.
- Mgbe ụfọdụ ọ na - eme na di na nwunye gụrụ akwụkwọ na - agbasa - ma ọ bụrụ na otu n'ime ndị mmekọ ahụ nwụrụ n'oge oyi, wdg. Yabụ, ọ bụrụ na nwanyị ma ọ bụ nwoke alọghachighị n'oge oyi, onye nke abụọ ga-eji ike na-echebe ụlọ a na-ahụkarị na ọ gaghị ekwe ka mmadụ si na nnụnụ ndị ọzọ were ya.
- Ieszọ ejikọ, dị ka ụnyịnya ndị ọzọ, dị aghụghọ. Iji chụpụ onye ọbịa a na-achọghị ka ọ pụọ n'ụlọ ahụ, nnụnụ ahụ ga-eme ka ọ merụrụ ahụ ọ ga-amalite dọta ndị iro n'akụkụ nke ọzọ nke ogbunigwe ahụ. Ma ozugbo onye ahụ na-eri anụ si n'ebe dị anya pụọ, eriri ahụ ga-efepụ.
- Ọ bụrụ na akwu akaghị maka iji ya eme ihe, njikọ na-anwa iwu “ụlọ ọhụrụ” na nso ụlọ obibi mbụ ahụ.
- Mgbe ụfọdụ, nwoke nwere ike wuo akwụkwụ iji dọta mmasị ndị nwanyị - ya bụ, maka anya.
- Oge a na-emechi agịga bụ ihe dị ka otu narị ụbọchị.
- Na UK, a na-echekwa ihe mgbochi dị ka otu n'ime nnụnụ na-adịghị ahụkebe ma dị ịtụnanya na-efunahụ ọnụ ọgụgụ mmadụ.
Enwere ike ịmata eriri nke dị mfe site na ụda njirimara ndị dị iche na mkpu nke obere ụmụ anụmanụ. Ọ bụrụ na oge akwụ gafere, agbụ ahụ ga-eji obi ụtọ kee obere ìgwè atụrụ, gụnyere nnụnụ ndị na-efega ọdọ mmiri ndị agbata obi na-achọ ọgwụ ga-atọ ha ụtọ. Ihe ndị a na-ahụ ọla edo na arthropods, ndị a pụrụ ịchọta n'ikpere mmiri silty, na-abụ ihe ndị pụrụ iche.
Ka anyị na-amụkwu banyere ụzọ ndụ ụmụ nnụnụ si ebi ndụ, otú ahụ ka omume na omume ha na-atọkwu ụtọ. N'ụzọ dị ịtụnanya, ngagharị ọ bụla, mkpu ọ bụla na ọsọ ọ bụla nke nnụnnụ ọkụ bụ arụmọrụ bara uru nke nnụnụ na-eme maka ebumnuche. Taa, ebe mgbatị na-agbasasị, ndị mmadụ n'ozuzu ya na-agbada. Na naanị na aka anyị iji zọpụta nnụnụ dị ịtụnanya maka ọgbọ dị n'ihu.