Ọ bụrụ na anyị bụ ndị Aztek, anyị ga-akpọ anụmanụ a "nkịta Chukwu." A gbanwere aha Latin ka ọfụfụ. Ndị ha na ha dịkọrọ ndụ na-akpọ ya dị iche iche - “wolf wolf”, “nkịta na-acha ọbara ọbara”, “anụ wolf na-acha ọbara ọbara” ma ọ bụ “coyote”. Kedu ụdị anụmanụ a bụ nke ndị mmadụ anaghị akwa ụta maka ọtụtụ aha?

Nkọwa nke mpụga

Coyote bụ anụ na-eri anụ nke ndị na-eri anụ. Anụmanụ a bụ ndị ezinụlọ canine. N'elu elu, anụ ọhịa wolf na-acha ọbara ọbara yiri nkịta ọhịa nkịtị, mana pere mpe. Could nwere ike ikwu na coyote kasị ukwuu pere mpe karịa anụ ọhịa nkịtị. Ogologo ogo nke tozuru oke kariri 100 cm, ọdụ ahụ anaghị eto karịa 30 cm, anụmanụ ahụ dị ihe dị ka 50 cm na mma.Ọ dị mma, oke sitere na 7 kilogram (obere nke kacha nta) ruo 21 n'arọ (kacha). Anụ ọhịa wolf nke nkịtị, nke anyị jiri nwanne ya bụ ala, nwere obere kilogram 32, ma nnukwu mmadụ nwere ike iru 60 n'arọ.

Anụ ọhịa wolf ahịhịa juru nwere ntị, ọ nwekwara ike ịkpọ ọdụ ya nke ọma. A na-enwe ajị anụ na-acha odo odo na ogologo, na agba aja aja na agba, nwere agba ojii na ntụ. Agba nke ajị anụ na-adị n'afọ karịa. Ọdịdị nke ihe ọgbụgba a dị nkọ, nwere ncheta nke nkịta ọhịa karịa anụ ọhịa wolf. Ejiri ntutu isi kpuchie isi ọdụ ya.

Ebe coyotes bi

Coyotes bu ndi bi na mbara ala America. A na-ekesa ha na North America niile a na-ahụ na steeti 49 nke USA, Canada na Mexico. Anụ ọhịa wolf nke North America na-ata ụta nke ukwuu n'oge Gold Rush. Ya na ndi na-egwuputa ihe, anumanu a na - emegharia ala ohuru, na - eleda ihe o bula di anya.

Anụ ọhịa na-acha uhie uhie bụ ndị bi n'ókèala mepere emepe. Ha bi na ugwu na ọzara: ha di oke uku na oke ohia. Coyotes na-ebi ọ bụghị naanị n'ebe a gbahapụrụ agbahapụ, kamakwa na mpụga nke nnukwu megacities.

Ihe riri

Na nri, anụ ọhịa wolf nke America bụ nke dị mma. A na-ele anụmanụ a anya dị oke mma, mana nri bụ isi bụ anụ anụ ọkụkọ, oke bekee, nkịta, ukpa na ala. Anụmanụ ọ bụla dị obere, gụnyere ụmụ nnụnụ, ụmụ ahụhụ na ụmụ anụmanụ dị iche iche, nwere ike ịbụ nnukwu nri anụmanụ na-agụ agụụ. Ma ebe ọ bụ na coyotes na-ebikarị nso na obodo na obodo, ha nwekwara ike ịchụ anụ ụlọ, ọ bụ ezie na ha anaghị eme otu mgbe.

Ndị Coyotes na-abụkarị ndị mmadụ na-awakpo. Ma ala ahịhịa na-esonyere na ebe ụmụ mmadụ bi mara mma n'anya.

Kedu ka coyote si achụ nta

Meadow Wolf na-ahọrọ ịchụ nta otu ma ọ bụ ejima. Ma maka ịchụ nta egwuregwu nwere ike ijikọ ya na ìgwè ewu na atụrụ. N'okwu a, a na-ekenye ọrụ dị ka anụ ọhịa wolf. Enwere ọtụtụ ebe ịsa mmiri na-eburu ìgwè atụrụ ahụ ma ọ bụ jiri ya mee ogologo oge iji chụpụ ya.

Mgbe ụfọdụ coyotes na eso ya na ndị echichi. Njikọ a na-aga nke ọma, n'ihi na baajị ahụ na-agbaji oghere ndị nwere ike iri anụ ma ọ bụ zoo, coyote na-ejide ya ngwa ngwa ma gbuo ya. Coyotes dị oke egwu, na-agbakwa ọsọ ma na-awụlikwa elu nke ọma. Ha nwere ezi amamihe na anya.

Animalsmụ anụmanụ ndị toro eto nwere ebe ịchụ nta nke ha. Ihe dị n'etiti mpaghara a bụ ụzọ onye na-eri anụ. A na-egosipụta ókèala nke saịtị ahụ na mmamịrị mgbe niile.

Coyotes na-etiri mkpu ike mgbe niile. N'ụzọ nke a, ụmụ anụmanụ na-agwa ibe ha okwu, na-akpọkọta ìgwè anụ ụlọ maka ịchụ nta, na-agwa ndị agbụrụ ibe ha na ha nọ n'ókèala onye ọzọ, kpọọ nwanyị. N'abalị na-efe efe American, a na-eme mkpọtụ na-ada mgbe niile, na-akpasu ndị ọbịa a na-achọghị. Ndị ọkachamara na-anwa ịkọwa ma hazie ozi dị iche iche iji ghọta nke ọma ụmụ anụmanụ a na-ele.

Ofzọ ndụ

Ọtụtụ n'ime anụ ndị a na-ebi ndụ abụọ. Mana enwere ndị na - alụghị di na ndị ezinụlọ. Anụ ọhịa wolf nke America na-azụ anụ ụlọ n'ebe enwere anụmanụ dị ukwuu na nnukwu nri. Atụrụ bụ 5-6, abụọ n'ime ha bụ nne na nna, ma ndị ọzọ bụ ụmụ ha.

Ihe ọzọ kpatara ịkpa oke bụ enweghị obere egwuregwu. N'okwu a, ebumnuche nke atụrụ bụ ichu nta maka anụ buru ibu, nke naanị coyote enweghị ike ịnagide ya.

Ndị di na nwunye wolf anụ ọhịa wolf na-adịgide adịgide. Ha bi n'akụkụ ruo ọtụtụ afọ, n'enweghị ihe ndị ọzọ dọpụrụ uche ha. Ọtụtụ mgbe, di na nwunye ahụ na-ejikọ ndụ ha niile.

Mating na-ewere ọnọdụ n’oge oyi, site na Jenụwarị ruo na Febụwarị. Yomụ nwanyị Coyote dị oke oke. A brood nwere ike ụmụ ise site na ise ruo iri na itolu. Ime ime dị ọnwa atọ. A na-amụ ọmụmụ n’etiti ezinụlọ, mana di na nwunye ọ bụla nwere ọtụtụ ebe nchekwa. A na-eji oghere ma ọ bụ ihe mkpuchi ndị a eme ihe ma ọ bụrụ na ihe egwu dị. Nwoke na-elekọta nne ya na ụmụ ya, ọ na-enweta nri ma na-echekwa ụlọ. Meadow Wolf bụ nne na nna hụrụ ụmụ ya n'anya. Ọ na nne ya na-azụ ụmụ ụmụ nkịta. Mụ nwoke toro eto na-ebi ndụ nnwere onwe, ụmụ nwanyị nwere ike ịnọnyere ndị mụrụ ha.

N'ime oke ohia, coyotes nwere ike ịdị ndụ karịa afọ iri, ma buru ndị a dọọrọ ndụ ogologo ndụ ha ka toro ogologo. Couplesfọdụ ndị di na nwunye zoos lanarịrị afọ 15-16.

Akụkọ ifo na akụkọ mgbe ochie

Red Wolf, foto na nkọwapụta nke ekpughere gị, bụ agwa na akụkọ ifo nke ọtụtụ agbụrụ India nke North America. Nke a bụ omume na-egwuri egwu ma na-emebi emebi nke na-ewulite obere nzuzu adịghị emerụ ahụ, kama ọ bụ naanị na ọ bụ ihe ọchị. A na-akpọ ụdị ndị ahụ aghụghọ, ya bụ, chi dị iche iche na-aghọgbu, ma ọ bụ antiheroes na-amaghị ka a ga-esi buru ibu maka ọrụ ha.

N’ebe ụfọdụ n’India, anụ ọhịa wolf bụ chi nke na-elekọta ndị dinta, ndị dike na ndị hụrụ ha n’anya. Ndị India lere chi a anya dị ka nnukwu dibịa afa. Somefọdụ ebo nile lanarịrị akụkọ ifo ndị “nkịta Chukwu” n'oge egwuregwu ahụ mepụtara ndị mmadụ site na apịtị na ọbara ha. Ndị India nke North America achụgharịghị coyotes, ebe ọ bụ na ha weere ha ka anụ anụmanụ.

Aha

Aha ahụ sitere na Aztec coyotl, "nkịta sitere n'aka Chukwu." Aha Latin (Canis latrans) nke ụdị putara “nkịta na-agbọ ụja”. Aha ozo dika umu anumanu achu. N'ime narị afọ nke 19 - narị afọ nke iri abụọ Ejirikwa aha "nkịta ahịhịa", "anụ ọhịa wolf nke North America", "nkịta ọhịa America", "nkịta ọhịa", "obere anụ ọhịa wolf" na "anụ ọhịa wolf".

Ọdịdị

Ogologo anụ ahụ dị 75 - 100 cm, ọdụ ahụ bụ ihe dịka 30 cm, ịdị elu ya kpọnwụrụ akpọnwụ dị ihe dị ka cm 50. Akpịrị ajị anụ ahụ dị oke karịa nke anụ ọhịa wolf, agba na-achakarị ọbara ọbara, nke na-acha ọbara ọbara, aja aja ma ọ bụ aja. N'ebe ndịda dịpụrụ adịpụ nke onye ahụ, ọ na-agbawanye ụcha karịa na ihe ndị ọzọ na-aga aja, n'ebe ugwu ọchịchịrị, yana oke nke ọbara ọbara, ọbara ọbara na agba ntụ. Mgbe ụfọdụ a na-achọta ihe melanist na ugwu nke oke. Edebeghị Albino n'etiti coyotes.

Igo coyotes sitere na 9-13 n'arọ na akuku nke ogugu, ruo n'arọ 18 ruo n'Ugwu. Oke kachasị kwere omume nke kachasị ukwuu bụ nke edoziri na kilogram 33.6. Dịka iwu, coyotes bi na abụọ, enwekwara ndị na-alụbeghị di na ụmụ obere anụ ụlọ (nke na-adịkarị nso na mpaghara ugwu). A na-eji coyotes mara ihe dị oke ala nke oke iwe intraspecific (obere adịkarịghị adị n'etiti coyotes abụghị ezigbo ọgụ, mana kama, iyi egwu nke onye iro nwere ike.

Àgwà

Coyote bụ njiri mara ọzara ọzara enwere n'ọhịa. Ikebịghike ke akai. Ọ na - eme ya n'ebe ndị gbahapụrụ agbahapụ na na mpụga nke nnukwu obodo dị ka Los Angeles. A na-eme ka ebe obibi ụmụ mmadụ si adị mfe. Ndụ obibi ya na-abụkarị mgbede. Na biocenoses nke prairie coyote nwere ebe yiri nke nkịta ọhịa na biocenoses nke Old World. Coyote zuru oke na nri. Agbanyeghị, 90% nke nri ya bụ nke nri anụ: anụ ọkụkọ, bekee, nkịta, ala ahịhịa, ahịhịa na ala ahịhịa (na Canada), obere òké. Ọ na - awakpo skunks, raccoons, ferrets, nwere na beavers, na - eri ụmụ nnụnụ (pheasants), ụmụ ahụhụ. Mgbe ụfọdụ nkịta ọhịa na lynx acha uhie uhie nwekwara ike ịpụta na “menu” coyote. Coyote na-egwu mmiri nke ọma ma na-ejide ụmụ anụmanụ na - enwe mmiri - azụ, frogs na freshts. Ehi aturu, na ewu, mgbada na umu agu ka ebuso agha. Mwakpo mmadụ na-adịkarịkebe - ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ narị afọ abụọ nke nyocha sayensị, ọ bụ naanị ugboro abụọ ka a na-edekọ ndị nwụrụ ọnwụ (na 1984 na USA na 2009 na Canada, ikpe abụọ ahụ nọ n'ọnọdụ ọnọdụ nke ichebe den na obere ụmụaka n'ọnọdụ ahụ mgbe onye ahụ nọchiri anya ezigbo ihe iyi ndu na ndu umuaka. N'oge ngwụsị ọkọchị na ụbịa, ọ na-eri tomato, mkpụrụ osisi na ahụekere na ụtọ. Na mpaghara ugwu na oge oyi, ọ na-agbanwe iji buo nri, na-eso ìgwè ehi buru ibu, na-eri anụ dara ma na-egbu anụmanụ ndị ike gwụrụ. N'ime ime obodo, mgbe ụfọdụ na-egwu ala.

Nke kachasị dị ka “egwuregwu” nke nkịta ọhịa niile, coyote nwere ike ịwụ elu 2-4 m ogologo ma na-agba ọsọ ọsọ nke 40-50 km / h, n'oge dị mkpirikpi ọ na-etopụta ọsọ ruo 65 km / h. Ọ nwere ike ịga njem dị anya, na-achọ ihe dị ka 4 km kwa abalị. Ikekwe coyote nwere akwara azụlitere nke ukwuu n'etiti mmetụta niile canine: ọ na-ahụ ihe dị anya ruo 200 m, n'otu ụzọ ahụ ehihie na abalị. Na mgbakwunye, coyote bụ “ihe kachasị” n'etiti ụmụ anụmanụ na North America: mkpu mkpu ya bụ akụkụ dị mkpa nke ugwu ahụ.

Ndị iro ndị bụ isi bụ cougar na anụ wolf. Na narị afọ nke iri abụọ, isi onye iro nke coyotes bụ nwoke (ọnụ ọgụgụ kasị elu nke mkpochapu nke coyotes mere na 1950s na 1970s). Coyote anabataghị ọnụnọ nke nkịta ọhịa na-acha ọbara ọbara, onye na-asọmpi nri ya, n'ókèala ya. Oge ụfọdụ coyotes na nkịta ụlọ na anụ ọhịa wolf na-acha ọbara ọbara, na oge ụfọdụ na anụ ọhịa wolf na-acha uhie uhie. N'agha, anyị nwekwara ihe ịga nke ọma ịgafe nkịta ọhịa na nkịta ọhịa Asia (n'ọnọdụ ọnọdụ, mpaghara coyote na nkịta ọhịa adịghị emetụ).

Habitat na ntinye

A na-ekesa Coyote ugbu a site na Alaska nke dị n'ebe ugwu gaa na Panama na Guatemala na ndịda. N'oge afọ ice, ọ bikwa na Oke Ọwụwa Anyanwụ Eurasia, Eastern na Central Siberia (mana na mpaghara ndị a, ọ mechara nwụọ).

Enwere ọnụọgụ 20 nke coyote (mmadụ dị ndụ 19 na 1 nwụrụ):

• C. l. cagottis: mexican coyote
• C. l. clepticus: coyote San Pedro Martira (California)
• C. l. dicisi: salvador coyote
• C. l. nkụda mmụọ: South south coyote (Kansas, Oklahoma, Texas, Mussuri na Arkansas)
• C. l. goldmani: belize coyote
• C. l. hondurensis: honduran coyote
• C. l. impavidus: coyote Durango (Mexico)
• C. l. incolatus: north (Alaskan) coyote (Yukon, Alaska, northheast Canada, north of Alberta)
• C. l. jamesi: coyote nke agwaetiti tiburon
• C. l. latrans: lowyo coyote (Great Plains to Alberta, Manitoba, Saskatchewan na New Mexico na ndịda, na Texas)
• C. l. ekwesịghị: ugwu (Canadian) coyote (British Columbia, Alberta, Utah na Nevada)
• C. l. mearnsi: coyote nke Mearnes (Southwest Colorado, ndịda na ndịda ọdịda anyanwụ Utah, north Mexico)
• C. l. microdon: coyote Rio Grande (nke dị na ndịda Texas na north Mexico)
• C. l. ochropus: California Valley Coyote (California na Sierra Nevada)
• C. l. peninsulae: Peninsular Coyote (California)
• C. l. texensis: texas larịị coyote (texas, north mexico, north mexico)
• C. l. thamnos: northheast coyote (Saskatchewan, Ontario, Indiana na Missouri)
• C. l. umpquensis: ugwu ọdịda anyanwụ nke ụsọ oké osimiri (Washington na Oregon)
• C. l. vigilis: Colimian coyote (Mexico)
• C. l. lepofagus (ikpochapu): Eurasian coyote (biri na Pleistocene na Far East, Eastern na Central Siberia)

• Coyote nke Eastern (Canis latrans x Canis lycaon) - ngwakọ nke coyote na wolf ọwụwa anyanwụ.
• Coyvol (Canis latrans x Canis lupus) bu ngwakọ nke coyote na wolf isi awọ.
• Coyotes (Canis latrans x Canis lupus familiaris) - ngwakọ nke coyote na nkịta
• Koyotoshakal (Canis latrans x Canis aureus) - ngwakọta a na-adọrọ adọrọ nke coyote na nkịta ọhịa Asia

Mmalite

Coyote bu nkpuru osisi Pliocene (nke diri ime). N'ụdị dị ugbu a bilitere n'ihe dị ka nde afọ 2.5 gara aga. Ndị nna nna nke oge a bụ coyote Johnston (Canis lepophagus), nke malitere n'agbata nde 10.8 na nde 10.3 gara aga. Ọ mechara nwụọ n'ihe dị ka nde afọ 1.8 gara aga. Ihe dị ka nde afọ 2.5 gara aga, agbụrụ ụmụ ya, coyote nke oge a, kewapụrụ ya na copote Johnston. Aha Latin Canis lepophagus sụgharịa dị ka “onye na-eri anụ nkịta” (site na lat. lepus - “hare” na fangara - “na-eri eri”).

Na-ekpe ikpe site na fosil foduru, Johnston coyote yiri nnọọ nke ụmụ ya nke oge a, mana ọdịiche ya na nnukwu okpokoro isi ya nwere nnukwu ọdịiche. Dabere na nrụzigharị nke ndị na - amụ maka okike mmadụ, nkezi ịdị arọ Johnyo's coyote kwesịrị ịbụ ihe dịka 35-40 n'arọ, ebe ịdị arọ nke coyotes nke oge a bụ site na 9 ruo 21 n'arọ.

N’akụkọ ifo

N'akụ my akụkọ ifo na okpukpe ndị North America Indian, coyote bụ anụmanụ dị nsọ, onye aghụghọ nke sitere na Chineke. Ọtụtụ mgbe, chi Coyote bụ otu n'ime chi nke pantheon. Na Navajo Coyote (Atshekhaske, Svarlivets mbụ) bụ Onye Okike, chi nke ụwa, yana ihunanya, ịgba egwu na agha, onye chepụtara amoosu, amaara ya site na nnọpụiche ya na ihe ọjọọ ("Na oke arụ nke chi, ebe ezi ya na-anọdụ ala akụkụ ndịda, na ihe ọjọọ - n'akụkụ ugwu, Coyote na-anọdụ n'ọnụ ụzọ, ma si otú ahụ banye na njikọ aka n'akụkụ abụọ "- nke a bụ otu akụkọ mgbe ochie Navajo. Crow Coyote nwere Onye Okike na chi kachasị elu.

N ’otutu agbụrụ ndị India, ịchụ nta ụja, dị ka anụmanụ dị nsọ na nke totem, bụ ihe a na-akpọ taboo. Dika nkwuputa ndi ala America, ndi shaman nwere ike imetuta akpukpo ahu nwuru anwu, ndi ozo nile gha enweta nkọcha maka emume di otu a.

Maka ọtụtụ agbụrụ, coyote bụkwa ihe mbụ amaara mbụ na ụwa.

N'akụkọ akụkọ ifo ndị America, ihe osise nke agba gburugburu ụwa dị ka ọ dị. Dabere na akụkọ ọdịnala America, Coyote bụ onye mbụ kere n'ụwa. Ọ ga-abụ naanị ihe e kere eke ga-alanarị ọbụna njedebe nke ụwa. Dabere na akụkọ mgbe ochie sitere na Native America - “yoomiji ga - abụ ihe ikpeazụ dị ndụ n'ụwa. Mgbe bison ahụ nwụsịrị, nwoke ahụ na-apụ n'anya, ụwa banyekwara n'ọchịchịrị. Ọzọkwa, n'ọchịchịrị ma ọlị, oku ga-aga n'ihu nke coyote ga-ekwughachi. ”