Ọdịdị mbụ nke LUXE: ahụmịhe RealD - nke a bụ teknụzụ kachasị ọhụrụ, ọkwa ọhụụ nke ụlọ ọrụ ihe nkiri. Nnukwu ihuenyo, nnukwu enwu gbaa, ụda DolbyAtmos na-eri ihe niile, ụlọ ezumike okomoko - LUXE a niile - okwu ọhụrụ na ụlọ ọrụ ntụrụndụ.
Mara: Oge niile na-amalite site na ngosipụta nke mgbasa ozi na ngọngọ ozi dabere na usoro ihe nkiri nkiri. Maka ozi gbasara oge mgbasa ozi na ngọngọ ozi, lelee sinima.
Geology
Akwa kaniyon bu otu n’ime udiri ihe ndi ozo nke uwa anyi. Enwere ike ichota uzo ihe omuma nke uwa di iche iche n’ime uwa [ olee ndị? ], ọtụtụ nkume na ọgba dị iche iche nwere akụ nke ala, ihe ọmụmụ na ihe mgbe ochie.
A na-atụle Canyon [ onye sitere n’aka ya? ] otu n'ime ihe atụ kachasị mma nke mbuze.
Na mbu, Osimiri Colorado na-asọfe na mbara ọzara [ akọwapụtaghị isi okwu ụbọchị 566 ], mana n'ihi mmegharị nke ala ụwa ihe dị ka nde 65 afọ gara aga, Colorado plateau bilitere. N'ihi iwelie ala dị larịị, echiche nke Osimiri Colorado gbanwere, n'ihi nke ọsọ na ike ya iji bibie nkume ndị dị n'ụzọ ya mụbara.
Nke mbu, osimiri ahu kwaturu odo mmiri di elu, ma tinyezie uzo di iche-iche nke ala mgbe ochie. Ya mere, Grand Canyon [ akọwapụtaghị isi okwu ụbọchị 566 ]. O mere ihe dị ka nde afọ 5-6. Osisi ahụ na-amakwu ugbu a n'ihi usoro mbuze na-aga n'ihu.
Fauna
Mkpụrụ ụdị squirrel jupụtara na ya, Sciurus aberti kaibabensis, na-ebi n'ọhịa abụọ nke odo odo. N'ime oke oke ọhịa nke na - eme nri, na - eto n'akụkụ oke nke ndagwurugwu, a na - achọta mgbada ojii. Na mkpokọta, ụdị anụ anumanu iri asaa na anọ na-ebi mpaghara mpaghara, gụnyere ụdị ụdị òké 18 na ụdị 8 ụsụ.
Ná mmalite oge opupu ihe ubi, okpu ndị isi na-acha ọbara ọbara na-efega n'ime ọhịa ( Piranga ludoviciana ) .
Mmepe mmadu
Ndị ala America (ndị India) maara banyere Grand Canyon ọtụtụ puku afọ gara aga. Ihe ịrịba ama mbụ nke ndụ na ndagwurugwu gụnyere ihe osise nke ndị India mepụtara ihe dị ka puku afọ atọ gara aga.
Na 1540, otu ndi agha Spanish choputara Grand Canyon site na iwu nke Garcia Lopez de Cardenas, na-eme njem icho ola edo. Ọtụtụ ndị agha Spen ndị Hopi India gbagoro gbalịkwara gbadata na ndagwurugwu ahụ, mana a manyere ha ịlaghachi n'ihi enweghị mmiri ọ drinkingụ .ụ.
Kemgbe ahụ, ndị Europe abanyeghị na narị afọ abụọ.
N’afọ 1776, ndị ụkọchụkwụ abụọ ndị Spen, tinyere obere ndị agha weghaara Grand Canyon ịchọ ụzọ site na Santa Fe ka ha gaa California.
Mbugharị sayensị mbụ nke Grand Canyon, nke onye agha vetiran soja na ọkachamara na mahadum John Weasley Powell, duziri na 1869. Powell nyochara ma kọwaa ọwa mmiri.
N’afọ 2013, onye America a ma ama na-ejikwa akpụkpọ ụkwụ Nicholas Wallenda gafere Grand Canyon, onye na-agafe oke tupu ya ejiri ụdọ na-enweghị nchekwa.
Egburu ikuku
N’afọ 1940-1950, ndị ọrụ na-anya ụgbọ elu nke ọtụtụ ndị na-anya ụgbọ elu na-efe efe na mpaghara a mere atụmatụ ụzọ a ga-esi mee ka ndị njem nwee ike ịnabata echiche nke Great Canyon. Ọtụtụ mgbe, ndị ọkwọ ụgbọ elu na-eji “aka ekpe” gaa ọtụtụ ọrịị iji mee ka anya nke ndị njem na-ele anya. N’afọ ndị ahụ, amachibidoro nke a, ebe ọ bụ na ndị ọkwọ ụgbọ elu nwere ikike, ọbụlagodi echelons, ime ụgbọ elu anya, nke na-akpata ibute nso nso nke ụgbọ elu. Na June 30, 1956, Lockheed Constellation nke Trans World ụgbọ elu na DC-7 nke United Airlines wakporo Grand Canyon. Dọkpụ dara na ndagwurugwu ahụ, gbuo mmadụ 128. Ọ bụ ihe ọghọm ụgbọelu nkịtị kachasị na ụwa ruo na 1960 (mgbe ụgbọ elu ahụ dara na New York), mgbe nke a gasịrị, amachibidoro ụgbọ elu ndị mmadụ na-eche nche n'okporo ụzọ ndị dị na United States.
Ihe ọghọm ụgbọelu ọzọ mere na Grand Canyon na 1986. N'ime ya, n'oge arụmọrụ nke ụgbọ elu na-elegharị anya, ụgbọ elu DHC-6 Twin Otter na helikopta Bell 206 dara, n'ihi nke gbagburu mmadụ 25 dị n'ime ha.
Ozi Izugbe gbasara Canyon
- Aha zuru oke: "Grand Canyon" National Park (Bekee. Grand Canyon National Park).
- Mpaghara: Arizona, United States.
- IUCN Udi: Grand Canyon - II (Ogige National).
- Ofbọchị ntọala: 02/19/1919
- Mpaghara: 4926.66 km2.
- Ihe enyemaka: ugwu dị larịị, ugwu ugwu, nke gorges, ugwu na ndagwurugwu ndị kewara.
- Ihu igwe: ala akọrọ, na moderately kọntinent.
- Weebụsaịtị osise: nps.gov/grca
- Ebumnuche nke ekike: ichebe ala ahụ nwere oghere pụrụ iche nke ndịda ọdịda anyanwụ USA, osisi ya na ahịhịa ya, yana ókèala nna nna nke ndị bi na mpaghara a.
- Nleta - akwụ ụgwọ
Grand Canyon - Ozi Nleta
"Grand Canyon" - ogige ntụrụndụ mba nke dị na mgbago ugwu ọdịda anyanwụ Arizona na United States.
Ogige ahụ na-arụ ọrụ afọ, afọ na-akwụ ụgwọ, tiketi ana-akwụ ụgwọ maka ụbọchị asaa. N'ogbako, a na-ekewa mpaghara ahụ na akụkụ ugwu na akụkụ ndịda, Osimiri Colorado ga-enweta ha. Ugwu na ndịda nke ogige ahụ dịgasị iche iche na ihu igwe, ihu ala na osisi. Na mgbakwunye, ugwu nke ndagwurugwu adịghị enweta, na oge oyi, ọ na-emechi emechi ndị ọbịa, na-abụkarị naanị 10% nke ndị ọbịa na-abịa ebe a.
N'akụkụ ọ bụla nke Grand Canyon enwere ebe nleta nwere ngwungwu ọrụ zuru oke maka ịnabata na iduga ndị ọbịa.
N'ime ogige ahụ n'aka ndị na-ahụ maka ọkaibe, ị nwere ike ịme njem dị iche iche nke onwe gị na ndị otu: n'ụkwụ ma ọ bụ n'ịnyịnya na ịnyịnya, na bọs, ụgbọ ala ma ọ bụ igwe, na helikopta na balloon.
Enwere ọtụtụ ebe ị na-elele anya na mpaghara nke ị nwere ike ịmasị akụkụ dị iche iche nke ogige ahụ. Na North Rim enwere ebe kachasị elu nke ihe nlebara anya nke Imperial Point, nke na-enye echiche dị egwu maka akụkụ ọwụwa anyanwụ nke Grand Canyon.
Cklọ nche kachasị ama ama na nnabata akwara dị n’elu igwe bụ Sky Trail, Akpa kristal shapedwa nke mbụ nke yiri nke akpukpo uhie. Ogologo ikpo okwu dị n’elu ala nke ọwa mmiri dị ihe dịka 1200 m, mgbada ya toro ogologo dị n’ebe dị anya 21m site na nsọtụ ugwu ahụ. Site na mbara ala nke 10-centimita oyi ihu igwe, ị pụrụ ịhụ ịma mma pụrụ iche nke ebe ndị a site n'ịdị elu nke nnụnụ. Oghere akwa ahụ bụ 3m, ogologo ya dị 42m, na ịdị elu nke mgbidi akụkụ bụ 1.5m.
Ndị hụrụ oke n'anya nwere ike ịgba egbe na Osimiri Colorado. N'ebe ahụ, n'okporo ụzọ mmiri niile, ndị njem na-amalite isite n'akụkụ isi nke Lis Ferry.
N'ime ogige ahụ, ndị ọbịa nwere ike see foto ma lelee ndị bi n'okirikiri site na ezigbo anya, gaa na ndozi nke ndị bi na mpaghara ndị a - agbụrụ India nke Valapai na Hawasupaya.
Mpaghara echekwara nwere ezigbo ihe eji eme njem njem: enwere ụlọ oriri na nkwari, ebe ụzọ ije, ebe ngosi nka, ụlọ oriri na ọesụesụ, ụlọ ahịa ncheta na ebe a na-adọba ụgbọala. Na mgbakwunye, Grand Canyon nwere ọtụtụ obere obodo.
Ọtụtụ ndị ọbịa rutere n'ogige ahụ site na njem awa ole na ole si South Rim site na ọdụ ụgbọ elu mba ụwa nke McCarran (Las Vegas) ma ọ bụ Sky Harbor (Phoenix). Site na ebe ahụ, ruo Grand Canyon enwere ọrụ ụgbọ ala ịntanetị.
Obodo kacha nso bụ Williams na Flagstaff. Williams na obodo etiti obodo Village Park jikọtara ha. Traingbọ oloko ahụ na-akwụsị na ọdụ ụgbọ ala otu narị kilomita site na mpaghara.
N'ime ogige mba, enwere bọs na-akwụghị ụgwọ n'etiti ogige nleta, enwere ike iji ọrụ taxi.
Akụkọ Ochie nke National
N’ebe a na-adịghị ahụkebe, ụmụ amaala bi na North America biworị ihe dị ka afọ 3,000 gara aga - ọ bụ n’oge a ka ihe osise ndị India na-eme ebe a mere.
N'afọ 1540, ndị Europe chọpụtara na “Grand Canyon” n'oge “ọlaedo” ”nke ụgbọ agha nke mmeri ahụ bụ Garcia L. de Cardenas. E chefuru ókèala ahụ nwere nnukwu mkpọda ugwu ruo ihe karịrị narị afọ abụọ, naanị na 1826. otu ndi umuaka America (St John's wort) nke James Ohio Patti duru ya gaa na ugba mmiri.
N'ime ọkara narị afọ sochirinụ, ọtụtụ ndị ozi ala ọzọ Mọmọn nwara ịbughari agbụrụ ndị India nke Valapai nke bi na ndịda Grand Canyon gaa na Iso .zọ Kraịst. N’afọ 1858 John Stron Newberry bụ onye izizi izizi gara leta mpaghara ahụ, na ngwụcha na 1869. Njem mmụta sayensị izizi zuru oke, nke onye isi John John Weasley Powell duziri ma kọwaa ọwa mmiri.
N’afọ 1883 otutu ala ọhịa na Kaibab Plateau nke dị na mgbago ugwu na Colorado Plateau nwetara ọkwa ala ọhịa. N’afọ 1908, ọ ghọrọ ebe ncheta mba, na 1909 Emepụtara Grand Canyon National Biological Reserve.
N’afọ 1919 Nzukọ ndị isi nke mba ahụ kwupụtara ókèala ndị a ogige ntụrụndụ nke mba, na mgbe afọ 60 gasịrị, na 1979, Grand Canyon sonyeere saịtị UNESCO World Heritage Sites.
Na-eje ije n'ime ogige
Ugwu Canyon dị n'akụkụ ọdịda anyanwụ nke ala dị larịị nke Colorado. Ọ gafere Osimiri Colorado - site na nnabata nke Obere Colorado ruo na oke nke Nnukwu Ukwuu Dị Ọdiri nke dị n'akụkụ ọdọ mmiri. N'ebe ahụ, dị elu, enwere gorges abụọ - Cataract Canyon ya na Glen Canyon, nke kemgbe 1963. ghọrọ olulu mmiri Powell.
N'otu oge, mbara ala nke ukwu adịghị ka oghere dị warara na ogologo ala. O juputara na mkpo ihe na-emebi emebi nke bu oke onu ogugu. Mmiri na mbuze ikuku jiri mgbidi nke ọwa mmiri nwee ọmarịcha mma nke agha, ọmarịcha pagodas, ụlọ elu ndị Gothic, pyramid oge ochie. Ọtụtụ n'ime ihe ndị ae kere eke nwere aha nke ha: oflọ nke Solomon, temple nke Jupita, temple nke Zarathustra, Ocheeze nke Wotan, temple nke Vishnu, wdg.
Akụkụ ebe ugwu nke ndagwurugwu ahụ dị mita 300 karịa nke ndịda. N'ebe ndịda ọwụwa anyanwụ nke ogige ahụ, na nso ọdụ ndịda Cape Royal na-elele anya na Nord-Rome, ị nwere ike ịhụ ọmarịcha eke sitere n'okike "Window nke ndị mmụọ ozi", nke dị na mbara obosara ya na obosara ya. tụgharịa ọdịda anyanwụ, ebe nnukwu ọmarịcha mkpọda na-adọba ebe ugwu Kaibab.
N'ebe a, ọdụ ụgbọ mmiri ahụ na-enwu site na ntụgharị uhie na-acha ọbara ọbara mgbe anyanwụ dara - ala ahịhịa nke aja uhie na-acha uhie uhie, nke ikuku na mbuze na-emebi ala. N'ọtụtụ ebe, okirikiri ya na-agbadata n'ọnụ ọnụ abis.
N’ebe ugwu ọdịda anyanwụ nke Grand Canyon, nke dị nso n’Ọdọ Mmiri Mead, otu obere ojii ash-slag Vulkans-Tron, hiwere n’ihe dị ka puku afọ iri gara aga, rutere n’elu mmiri ahụ, mmiri iyi ya wee gbochie Colorado, wee mepụta ihe mgbochi mmiri nkịtị.
Ihe dị ka ndị njem 4,500,000 ndị njem na-abịa Grand Canyon kwa afọ, mana ị nwere ike nọrọ na nkwupu zuru oke ma ọ bụrụ na ịchọrọ. Fern Glen Canyon bụ onye ama ama maka ahịhịa ahịhịa ya na microclimate dị ịtụnanya, na North Canyon Vosch na ala nke oke ugwu dị n'akụkụ ugwu. Na mgbakwunye na ọdịdị ala, ogige ahụ nwere ebe nlegharị anya akụkọ ihe mere eme mmadụ na-eme.
Ugwu na ndịda nke ogige mba ahụ site na akwa mkpọchi mkpọda Kaibab, nke e wuru na 1928, jikọtara ụzọ ụzọ abụọ na ngụkọta nke 34km.
N’ebe ndịda nke Grand Canyon, e nwere ihe ngosipụta dị mita abụọ n’ogologo nke ụlọ nche ọdịnala ndị Amerikas nke obodo Anasazi, ndị nna ochie nke agbụrụ Navajo. A rụrụ ụlọ-elu nwere okpukpu anọ na 1932 dịka ọrụ onye America si kwuo M. Colter. Na nso ụlọ elu nke Tusayan bụ - ebe mgbe ochie maka mmepe nke mmadụ na ókèala Grand Canyon. Mkpọmkpọ ebe na ebe ngosi ihe mgbe ochie na-emezigharị ndụ ndị Pueblo India oge ochie na narị afọ nke XI-XII.
Ọrụ Ebube na Mmasị Oche nke Canyons
Akwa kaniyon dị anya na omimi nke mbara ala ahụ (dịka ọmụmaatụ, Hells Canyon na Idaho na North Mexico Barranca del Cobra dị omimi karịa ya), mana ọ bụ ihe kachasị mma na nke dị egwu.
Enyemaka nke ogige ntụrụndụ nke mba a malitere ịmalite n’ihe dịka afọ 75,000,000 gara aga. N’ụbọchị ndị ahụ, mpaghara Colorado dị elu 3.2 km, nnukwu oghere emere, n’ime 18,000,000 afọ gara aga, n’ihi mgbanwe n’akụkụ ókèala ahụ, mmiri nke usoro osimiri bidoro ịgba, na 12,000,000 afọ mgbe nke ahụ gasịrị, Osimiri Colorado bidoro ịgba ọkpọ. ọwa ya, n'otu oge ya na ya na onyinye na-eke Grand Canyon. Mmiri ya na ọsọ nke 25 km / h gafere aja dị egwu, ájá, okwute na nnukwu okwute, na-asachapụ nkume ndị dị nro:
Ugbu a sọsọ nkume kachasị ochie ma sie ike - granites, kpuchie ala nke ọmarịcha, mbibi ha na-egbukarị. N'ehihie, Colorado na-eburu ihe dị ka tọn 500,000 n'oké osimiri. Aja na okwute osimiri dị na ya na-abawanye ihe na-emebi emebi, Colorado, dịka akwụkwọ ahụaja, kwa afọ na-ewepụ “ndozi” granite site na otu ụzọ n'ụzọ millimita.
Reserve a bụ ihe atụ kachasị dị egwu banyere usoro mbuze. Mgbidi ya bụ akụkụ ụwa nke emetụtaghị emetu ụwa, ebe ndị na-amụ banyere mbara ala gụrụ ihe karịrị ogwe osisi iri anọ, nke enwere ike iji chọta mgbanwe nke ụwa site na Archean ruo na njedebe nke Carboniferous. Oge Paleozoic pụtara nke ọma na ngalaba ahụ, ma a na-asachapụ Mesozoic ma ọ bụ Cenozoic nkume ma ọ bụ anọghị ya kpamkpam.
- 1,6km - The nkezi elu nke mgbidi nke Grand kaniyon
- 2683 km. - Uzo nke Grand kaniyon na mpaghara ebe nlere anya nlere anya "Ebe nlebara anya"
- Ọsọ ọsọ nke Osimiri Colorado na ala mmiri na-ebu mmiri apịtị dị na Grand Canyon.
- Nnukwu Ugwu Eluigwe Canyon bụ ihe kachasị ewu ewu na Canyon Trail niile.
- N'ime ogige ị nwere ike iburu ịnya ịnya n'ụdị mpaghara Wild West.
- Window eke mmụọ nke eke nke mmụọ dị na aja aja nke edo edo na mpaghara ugwu nke ogige mba ahụ.
- Osisi Arizona bi na ugwu Arizona na New Mexico na edere edere Mexico.
- Pyranga nke a na-acha uhie uhie, ma ọ bụ nke ọdịda anyanwụ (Piranga ludoviciana), na-ahọrọ oke ọhịa na-emeghe ma nwee obere akụkụ agwakọ.
- Ngosiputa California - umu aka di nfe, na United States, ha bighi nari 500 nke ndi mmadu
Grand Canyon Flora
Grand Canyon National Park ghọrọ ụlọ
- Umu igbo 167
- 195 umu lichens
- Osisi vaskụla 1737
- Typesdị mosses iri isii na isii
Udiri ihe di iche-iche a dabere na nbuli elu elu nke puku nari abuo na ise n ’isi ala di na North Rome rue na ala nke gorge.
Ebe ọ bụ na ogige ndị dị n'okike na ndịda na ugwu nke ala dị larịị na mgbidi ya dị nnọọ iche ma nwee microclimate nke ha pụrụ iche, Grand Canyon na-anya ọtụtụ osisi mara mma nke amaara n'etiti ókèala ya, na naanị 10% nke osisi ahụ dị egwu. 63dị osisi 63 dị iche iche nwere ọnọdụ nchebe pụrụ iche site na Ngalaba Egwuregwu US na Ngalaba Azụ.
Ugwu ala ahịhịa dị n'ókèala nke mpaghara nchebe a yikarịrị, ọ kachasị na ha bụ akụkụ ugwu ugwu nke ugwu Colorado. N'ebe a, ị ga - ahụ oke ugwu dị nkọ nke nwere obere ọhịa fir (Abies sp.), Spruce (Piceapungens), paini odo (Pinus ponderosa) na osisi oak (Quercus sp.).
Anwụ ọkụ na-ekpo ọkụ nke Ọzara Sonora na-emetụta akụkụ ọwụwa anyanwụ nke ndagwurugwu, yana Ọzara Mojave - nke ọdịda anyanwụ, yabụ na mpaghara buru ibu nke ala dị larịị nwere ahịhịa ahịhịa, ahịhịa na-ama nke ahịhịa na-adịghị mma.
Na njedebe nke narị afọ nke XIX. Oke Kaabat ka ejiri ahịhịa kpuchie kpuchie ya, mana mgbe a zụlitere ehi ebe a, oke ya ruru 100,000 isi, ahịhịa ndụ na-apụ n'anya, ahịhịa na-agbasa ebe niile.
N’ala ukwu nke Grand kani bu ihe nlere anya nke Mexico di ya nso nwere cacti di iche (Cactaceae), Yucca (Yucca spp.), Na agaves (Agaves spp.), N’akpo isi mmiri nke Colorado na oke ohia ya, nkpuru ahihia ala gbara osimiri na etolite dika oke osisi tamaris (Tamaris sp.) Ma obu willow (Salix spp.).
Nnukwu Anụmanụ Canyon
Falọ ndị Grand Canyon na USA adịghị obere karịa flora. Ogige ahụ dị ihe dị ka ụdị anụmanụ nne 90, nnụnụ 300, nke 50 na-akpa akwụ, ebe ndị ọzọ na-akwụsị na mpaghara osimiri iji zuo ike n'oge ụgbọ elu, ụdị 9 nke amphibians, ụdị 49 nke ihe na-akpụ akpụ na ụdị azụ 25.
Imirikiti ụmụ anụmanụ na-ahọrọ biotope dị n'ụsọ osimiri. I nwere ike ịchọta ụdị amịịania a na-adịghị ahụkebe, dịka fren osisi fen (Hyla arenicolor), toad na-acha ọbara ọbara (Bufopunctatus), toad Woodhouse, ma ọ bụ toad-foo ụkwụ ụkwụ (Bufo woodhousii). A na-ahụ ụdị umu anumanu iri-atọ na otu ụdị mmiri mollus na 11 nke osimiri ahụ, ụdị 26 ọzọ na-ebi na oke ọhịa n'akụkụ mmiri.
Enwere ọtụtụ òké n'ime ogige ahụ, mana n'otu oge ahụ, muskrats (Ondatra zibethicus) na ndị beavers ndị Canada (Castor canadensis) sitere na mmiri biotope dị nso. Sụ (Microchiroptera) na-ahọrọ ugwu na ọgba nke Grand Canyon, mana ha ka na-ahụ nri karịa ahịhịa juru na oke oke osimiri.
Ndị na-eri anụ n'ụsọ oké osimiri nke ogige ahụ bụ coyote (Canis latrans), ahụrụ skunk (Spilogale putorius) na draịva raccoon (Procyon lotor). Mgbe ụfọdụ puma (Puma concolor), Canadian lynx (Lynx canadensis) na nkịta ọhịa isi awọ (Urocyon cinereoargenteus) na-adaba na ebe ndị a.
Na mkpọda ugwu na-adọrọ adọrọ ị nwere ike izute beefhorn (Ovis canadensis) na nchekwa California (Gymnogyps californianus), ụdị ụdị nke 18 na ụsụ na sw sw (Apus) - isi nri nke peregrine falcon (Falco peregrinus).
N'ime oke ọhịa jupụtara na osisi na-ezo pirags nke isi uhie (Piranga ludoviciana), mgbada ojii (Odocoileus hemionus) na-ahọrọ ebe ndị a.
Ndị ama ama nke ogige ahụ bụ ụdị squirrels abụọ: Abertu (Sciurus aberti), nke bi na mpaghara ugwu nke kani, na Arizona (Sciurus arizonensis), nke bi na ndịda mpaghara mpaghara echekwara.
Grand Canyon bụ ọmarịcha obodo mara mma, na-adọrọ mmasị ma baa uru iji nọrọ ụbọchị ole na ole ị ga-achọpụta ya.