Dabere na ụdị, gibbons pere mpe ma ọ bụ karịa, ụcha ajị anụ ha na-adaberekwa n’ebe obibi na ụdị ndị akọwapụtara. Na nkezi, gibbons nwere kilogram 4 ruo 13. Ogologo aru ha nwere ike ibu 45 ruo 90 centimita.
Siamang (Symphalangus syndactylus) bụ naanị ụdị gibbon nke nwere akwa resonator akpịrị.
Ndi Gibbons nwere ahụ odi mma, dịkwa gịrịgịrị; a na-akwanyere ha iche n'ọtụtụ anụ ndị ọzọ site na enweghị ọdụ. Ndị otu a bụ otu n'ime ndị nwere ọganihu n'ọgbọ ha.
Anụmanụ a nwere ezé 32 n'ọnụ ha, dị ka ụmụ mmadụ. Na mgbakwunye, ọnụnọ nke II, III, òtù ọbara ọbara nke III "na-eme anyị" metụtara gibbons (naanị ndị otu m anaghị anọ na gibbons).
Belorussky Gibbons, ma ọ bụ Lars (Hylobates lar).
N'ime ụdị iri abụọ na isii nke ezinụlọ a, ntutu nwere oke kpuchie ahụ. Na-enweghị ajị anụ, gibbons nwere naanị nkwụ, ihu ha na okpu isi. Kpamkpam niile gibbons nwere akpụkpọ ojii. Banyere ndo nke ajị anụ, ọ na-abụkarị ihe doro anya (ọchịchịrị) ma ọ bụ jiri akara dị ntakịrị nke ndo. Agbanyeghị, ụfọdụ ụdị nwere fur fur.
Ọkpụkpụ akpụ gibbons dị iche iche na ogologo ogologo: ụkwụ na-adị mkpụmkpụ karịa nke na-emebu. Site n'ụzọ, “ogwe aka” nke ụmụ anụmanụ ndị a dị ogologo ndụ karịa anụ ahụ (ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ugboro abụọ!), Nke bụ ya mere ha ji adị mfe na nkwụ aka, guzoro ọtọ. N'adịghị ka enwe ndị ọzọ, gibbons na-ahọrọ “ije ije kwụ ọtọ”, ọbụlagodi mgbe ha nọ n'ogo dị elu (otu ebe n'elu osisi).
Pesdị Gibbons
Ezinaụlọ Gibbon nwere ihe mepụtara 4, gụnyere ụdị iri na asaa ndị sayensị maara ọhụụ.
- Gibbon ọla ọcha (Hyloate moloch)
- Gibbon ọcha (Hylobates lar)
- Gibbon Cambodian (Hylobates pileatus)
- Gibbon Mueller (Hylobates muelleri)
- Black-njikere Gibbon (Hylobates agilis)
- Nomascus hainanus
- Dwarf Gibbon (Hylobates klossii)
- Whitebeard Gibbon (Hylobates albibarbis)
- Western Hulock (Hoolock hoolock)
- Siamang sprostnopley (Symphalangus syndactylus)
- Gibbon nke Black Eastern dịpụrụ adịpụ (Nomascus nasutus)
- Cuba crested dị ọcha (Nomascus leucogenys)
- Nomascus annamensis
- Gibbon Ejiri Cheeked (Nomascus gabriellae)
- Nwa gbara Gibbon (onye ndozi Nomascus)
- Nomascus siki
- Hulock nke dị na Eastern (Hoolock leuconedys)
Ebee ka ndị gibbons bi?
Kpamkpam ụdị gibbons niile bi na mpaghara Eshia. Ala nna ha bụ oke ọhịa nke India, Malaysia, Burma, Thailand, Cambodia, Vietnam na ọbụna China. Mgbe ị na-ahọrọ ebe obibi, enwe a na-ahọrọ oke ọhịa na oke mmiri. Speciesfọdụ ụdị, na-eto n’elu ugwu, mana ọ dịghị elu karịa mita 2000 karịa oke osimiri.
Ndị Gibiọn na-arụ ọrụ nanị n'ehihie. Ndi okacha mara ihe nyochara ndu Belorusian gibbons abiala n’iru na ndi anumanu a nwere ike, n’enweghi ihe obula, hazie usoro ubochi ha. N’usoro ihe ha na-eme kwa ụbọchị, enwere oge ekenyela maka iri nri, maka izu ike, maka ilekọta onwe ya na ụmụ ya, maka isoro ndị ikwu ya na-akparịta ụka, maka ihi ụra, wdg.
Kedu ihe ndị gibbons na-eri?
Enwe ndị a na-ahọrọ ihe oriri. Ọ kachasị, ha na-ahọrọ ahịhịa ihe ọicyụ juụ, ma ha nwere ike iji “mkpụrụ”, mkpụrụ, okooko osisi ma ọ bụ mkpụrụ osisi na-atọ ụtọ (unere, rambutans) mee ha “oge”. Ma enwere ezinụlọ nwere anụ na-eri nri n'etiti ezinụlọ, ha na-eri akwa nke nnụnụ, na mgbe ụfọdụ, ụmụ ọkụkọ, n'agbanyeghị na ha na-erikarị ụmụ ahụhụ.
Eziokwu na-adọrọ mmasị: gibbons amaghị ka esi a drinkụ mmanya - n'echiche mbụ nke okwu ahụ - ha nwere ike ịkpụcha ajị anụ ahụ n'aka ha, wee ckụọ ya, si otú ahụ na-amị mmiri.
All gibbons bụ nnọọ ihe e kere eke. Ha hụrụ ụmụnna egwu n'anya. Gibbons nwere ike ịmara ndị mmadụ ngwa ngwa, jirikwa aka kpọtụrụ ụdị anụmanụ ndị ọzọ. Ha anaghị abụkarị ndị na-eme ihe ike ma ọ bụ ihe ọjọọ, na-emegide nkwenye a ma ama.
Banyere nhọrọ nke ndị mmekọ, gibbons na-alụ otu nwanyị. Ha na-ahọrọ ibi na abụọ ma ọ bụ ezinụlọ (nwoke, nwanyị na ụmụ ha). Ndi Gibbons bi n’okike n’ime ihe dịka afọ iri abụọ na ise, ma n’otu oge onye nnọchi anya ezinụlọ a biri n’afọ iri ise!
Mụrụ nwa n’ime otu gibbons bụ ihe dịkarịsịrị njọ, n’ihi na a na-amụ nwa ahụ otu ugboro n’ime afọ atọ ọ bụla, ma ọ bụ n’afọ anọ. Ndị nne na nna na-elekọta na-edebe nwa ha nso n’ime afọ atọ mbụ nke ndụ, n’oge a nne ya na-enye ya ara.
Onye nche Gibbon
"Ekele" nyere ndị mmadụ, ọnụ ọgụgụ buru ibu nke anụmanụ ndị a n'ụzọ enweghị mmerụ, ka a chụpụrụ ha n'ebe obibi ha. Yabụ, ọ bụghị ihe ijuanya na ụfọdụ ụdị taa nọ na International Red Book na ọnọdụ nke ụdị “n'ihe ize ndụ” ma ọ bụ “n'ihe ize ndụ”. Offọdụ n'ime gibbons kasị sie ike bụ Gibbon ojii, nke Kloss Gibbon, yana Gibbon na-acha ọcha.
Amaghịkwa ọtụtụ ụdị mkpụrụ ndụ ọzọ nwere ike ịnọ n'otu ọnọdụ ahụ ma ọ bụrụ na ndị mmadụ akwụsịghị imeri ihe niile dị n'forwa n'ihi uru na uru onwe ha.
Ọ bụrụ n ’njehie, biko họrọ mpempe ederede pịa Ctrl + Tinye.
Gibbons dị ka?
N'ime gibbons, aka na ụkwụ dị mkpụmkpụ karịa nke ihu aka ogologo aka na-ahapụ ndị a primates ịrị ngwa ngwa osisi. Isi mkpịsị aka ukwu ahụ dị na anya nke ukwu nke aka ndị ọzọ, si otú ahụ na-enye ezigbo ọmarịcha amaba. Ndị a nwere ebumnuche dị mkpụmkpụ nwere nnukwu anya. Enwe ndị ezinụlọ nke a nwere akpa akpịrị nke ọma, nke mere na ha nwere ike ịme mkpọtụ dara ụda.
Akụkụ aru nke gibbons dị n’agbata sentimita 48-92. Ndị nnọchianya nke ezinụlọ sitere kilogram 5 ruo 13.
A na-enwe ajị anụ ahụ. Ringcha agba nwere ike ịbụ site na aja aja na agba ruo aja aja gbara ọchịchịrị N'ụfọdụ gibbons, agba ahụ nwere ike ịcha ka nke acha ọcha, ma ọ bụ, site na nke ọzọ, dị oji. Ma gibbons nwere ezigbo ojii ma ọ bụ ajị anụ dị obere. Tohụ white gibbon dị nhịahụ bụ ihe siri ike. Enwe ndị a nwere sciatic corns.
Mgbasa nke gibbons na mbara ala
Ndị Gibbons bi na Ndịda Ebe Ọwụwa Anyanwụ Eshia, na oke ọhịa dị egwu na nke ebe okpomọkụ site na Indonesia ruo India. N'ebe ugwu nke nso a, gibbons bi na mpaghara ndị na-eto eto nke China. A na-ahụkwa ha n'agwaetiti Borneo, Sumatra na Java.
Gee nti olu gibbon
Umu umu anumanu a bu umu anumanu na akparama agwa, agwa ha bu kwa ha. Mgbe enwe ji ihe ndị ahụ, ha na -egosi nke a na anụ ọhịa ndị ọzọ jiri mkpu ọ heardụ na-anụ ọtụtụ kilomita.
Gibbons ewulighi ụlọ iji nwee ntụrụndụ, nke a bụ etu ha si dị iche na nnukwu ụmụ oke humanoid. Ezinaụlọ a enweghị ọdụ.
Ndị a bụ ụmụ anụmanụ na-agba ngwa ngwa na-eji nkà agagharị na okpueze nke osisi. Ha si n’alaka ụlọ ọrụ na-esikwa na steeti gaa, ha na-emeri ebe dị anya ruru 15. Ha nwere ike na-aga ije n'ụzọ a ruo ihe ruru 55 kilomita kwa elekere.
Gibbons bụ ebe ahịhịa dị.
Gibbons nwere ike isi na ebe dị elu ruo mita 8 wụpụ. Enwe ndị a na-eje ije nke ọma na ụkwụ abụọ, n'otu oge ahụ ha bụ otu n'ime anụmanụ ndị kachasị ngwa ngwa na-ebi na okpueze nke osisi.
Ebe ọ bụ na gibbons na-agafe alaka ngwa ngwa, ọdịda agaghị apụ. Ndị ọkachamara na-atụ aro na enwe enwewo agbaji agbaji ọtụtụ oge na ndụ ya.
Ndị okenye gibbons bi na abụọ, ebe ha ka bụ ndị na-eto eto ruo afọ 8. Mgbe nke ahụ gasịrị, ụmụ nwanyị na ụmụ nwoke na-eto eto na-ahapụ ezinụlọ gaa biri naanị nwa oge ruo mgbe ha chọtara onye ọ họọrọ ma ọ bụ nke ọ họọrọ. Gibbons nwere ike were afọ 2-3 iji chọta otu.
Gibbons bụ anụ dị n’otu ìgwè nke ndị nna ochie na-achị.
Ndi nne na nna na enyere umu aka ha aka ịhọrọ ebe kwesiri ekwesi. Mgbe ị nwere mpaghara nke gị, mgbe ahụ ọ ga-adịkwuru mfe ịchọta onye mmekọ.
Nri nke gibbons kariri nri nkpuru osisi: akwukwo na nkpuru ya. Mana ụmụ anụmanụ na - eri nri na - eri nri na ụmụ ahụhụ, akwa, na obere ihe ndị dị na ya.
Tumadi gibbons bi na Ndịda Ebe Ọwụwa Anyanwụ Eshia. Na mbu, mpaghara nkesa ha buru ibu sara mbara, mana mmetụta nke mmadụ belatara belata ya. Nwere ike izute oke ohia nke oke ọkụ na osisi na oke ohia nke dị na mkpọda ugwu, mana ọnaghị elu karịa 2,000 mita.
Ihe omume a na-ahụ maka ụdị anụ ahụ na-anọchite anya enweghị ọdụ na nnukwu ogologo ihu ebe a na-ahụ anya karịa anụ ahụ ndị ọzọ. N'ihi ogwe aka dị ogologo na isi mkpịsị aka ukwu na aka, gibbons nwere ike ibugharị n'etiti nnukwu osisi na-aga, na-efegharị na alaka.
Na foto gibbons site na ntanetị ị nwere ike ịchọta ụdị agba dị iche iche, agbanyeghị, mgbe mgbe a na-enweta ọdịiche a site na iji nzacha na mmetụta.
Na ndụ, enwere nhọrọ atọ agba - ojii, isi awọ na agba aja aja. Ogologo oge dabere n'otu n'otu. Yabụ, gibbon kacha nta na etolite etolite eturu 45 cm n’arọ nke 4-5km, ogo buru ibu ruru elu 90cm, n’otu n’otu, ịdị arọ ahụ na-abawanye.
Nkọwa nke ezinụlọ
Thedị nha pere mpe n’ime ezinụlọ. Ogologo aru ya gibbons bu cm 45-50. Ibu ibu bụ 8 ruo 13 n'arọ. Isi nke gibbons mara mma nke ukwuu. Akara nke ukwu na-ahụkarị. N’ime akwa ukwu, a na-emegharị mkpịsị aka nke abụọ na nke atọ. Enwere obere sciatic corns.
Mkpịsị aka mbụ nke ahịhịa dị ogologo. Ọkpụkpụ dị n’ime nkwojiaka. Ọkpụkpụ nke mpụta na-eto nke ọma. Siamese nwere ujo guttural, nke kpuchie ya na akpụkpọ ahụ na-enweghị ntutu. Akpa ahụ bụ obere mkpesa mucous nke akwara. Mgbe anụmanụ tiri mkpu, akpa ahụ na-adagharị n'ike ma na-eme ka ụda dịkwuo elu.
Isi ntutu dị oke, agba ya dịgasị iche na ojii ma ọ bụ aja aja na odo gbara ọchịchịrị, ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ude ma ọ bụ ọcha. Na gibbon na-acha ọcha, aka na ụkwụ dị ọcha na ntutu na-achakwa gburugburu. N'ime gibbon nwere otu agba, ntutu dị n’elu isi kwụrụ ọtọ, na-akpụ ụdị mbuso.
Ndị bi n'oké ọhịa oke ugwu - ihe ruru 2400 m karịa oke osimiri. Ha na-ebi ndụ dị ka osisi, ndụ adịghị ala ala. Ha na eri nri na akuku ahihia (akwukwo, nkpuru osisi), mana ha na erikwa ahihia na udiri iche (umu anumanu, umu udiri, umu aka na nnunu). Gibbons na-ejikwa alaka ya site na enyemaka nke brachi na-aga. A na-echekwa ha na obere obere mmadụ 2-6, na-anọchite anya ezinụlọ dị iche. Ime ime bụ ụbọchị 200-212. A na-enwekarị otu cub n’ebe a na-awụba ahịhịa. Ntozu oke pụtara n’ime afọ 6-10. Ha biri n’agha ruo afọ 23.
Gibbons bụ ihe a na-ahụkarị na Assam, Burma, Yunnan, na Indochina Peninsula, Hainan, Tenasserim, Thailand, na Malcca Peninsula, n'agwaetiti Sumatra, Mentawai, Java na Kalimantan.
Ndi a pere mpe, ejiri amara wulite amara, aka ha dị ogologo karịa ogologo aka ha, ntutu ha toro oke, nkwụ, aka, ntị na ihu edoghị. Enwere obere sciatic corns. Mkpịsị aka aka dị ogologo, mkpịsị aka mbụ na-emegide nke ọzọ. Kesara na India, Indochina, Java, Sumatra, Kalimantan, Malacca Peninsula. Ha niile bu arboreal, ndi bi na oke ohia nke nwere uzo eji agaghari - brachi: ozo jiri aka ha jide alaka osisi, ha na - efe site na osisi rue osisi rue iri na iri na ise. Ha nwere ike ije ije n’elu ala n’ụkwụ abụọ, jiri aka ha guzozie. Gfọdụ gibbons na-egosi ihie mmekọahụ na agba agba ntutu, dịka ọmụmaatụ, ụmụ nwoke nke gibbon nwere agba nwere agba ojii na nwanyị bụ beige light. Akụkụ ọzọ nke gibbon bụ ndụ ezinụlọ, ebe ezinụlọ ọ bụla nwere ókèala nke ya, nweekwa ihe ezinụlọ na ezinụlọ nwere. A na-akpọ omume a “ịbụ abụ” ma ọ bụ “ndị na-abụ abụ” nke gibbons, onye na-ebido abụ bụ, dị ka iwu, ụmụ nwoke, mgbe ahụ, ezinụlọ dum jikọtara ya. Gibbons ndị dị nkọ - siamangs - nwere akpa olu olu pụrụ iche - ndị na-edobe okwu maka iji mee ka ụda dịkwuo elu.
Can ga - amụta ihe niile dị mkpa gbasara gibbon, lee foto nke gibbon ma mụta maka ndụ gibbons n'okike site na ịgụrụ akụkọ a gbasara ezinaụlọ primates, akpọrọ gibbons, nke nwere ụdị iri na asaa taa.
Ọdịdị na ndụ gibbon
N'ehihie, gibbons na-arụ ọrụ karị. Ha na-agagharị n'etiti osisi ahụ ngwa ngwa, na-efegharị na mbara ihu ha ma na-amapụ site na ngalaba na ngalaba ruo ogologo 3 mita. N'ihi ya, ọsọ ha ruru 15 km / h.
Enwe enwe enweghị ike ịda n'ụwa. Ma, ọ bụrụ na nke a mee, ụdị ngagharị ha dị oke egwu - ha guzoro na ụkwụ ha wee gawa idozi ihe ndị dị n'ihu. Di na nwunye na-alụbeghị di ma ọ bụ nwunye, ha na ụmụ ha bi n'ókèala ha, nke ha ji ịnụ ọkụ n'obi na-eche.
N'isi ụtụtụ enwe gibbons enwe ịrị elu osisi kachasị elu ma jiri ọkwa dị elu gwa ndị ọzọ niile. Enwere akara na n'ihi ụfọdụ ihe kpatara ya enweghị ngalaba na ezinụlọ. Ọtụtụ mgbe ndị a bụ ụmụ nwoke na-eto eto na-ahapụ nlekọta nne na nna na-achọ ndị mmekọ.
Eziokwu gbara ọkpụrụkpụ bụ na ọ bụrụ na nwa nwoke toro eto ahapụghị ngalaba nne na nna ya naanị ya, a na-achụ ya n'ike. N'ihi ya, nwa nwoke nwere ike ịgagharị n'oké ọhịa ahụ ọtụtụ afọ ruo mgbe ọ hụrụ onye ọ họọrọ, naanị mgbe ahụ, ha niile bi n'otu ebe ma mụọ ụmụ.
Ọ bụ ihe kwesịrị ịrịba ama na ndị toro eto ụfọdụ nwetagoro na-achịkwa ma na-echebekwa mpaghara maka ụmụ ha ga-amụ n'ọdịnihu, ebe nwa nwoke ga-enwe ike iwepụta nwanyị maka ndụ ọzọ, nke nwere onwe ya.
Na foto ahụ, Gibbon na-acha ọcha
Enwere ihe omuma banyere idi adi n'etiti gibbons na-acha ọcha usoro siri ike kwa ụbọchị, nke ọtụtụ ụmụ oke na-esochi ya. N’isi ututu, n’etiti etiti awa nke 5-6 nke ụtụtụ, ha na-eteta ma hie ụra.
Ozugbo agbagoro rute, primate gara ebe kachasi elu nke n'ógbè ya iji chetara mmadụ niile na ókèala ahụ enweghị ọrụ, ekwesighikwa ịmegharị ya. Naanị mgbe ahụ gibbon na-eme mposi ụtụtụ, na-edozi onwe ya mgbe ụra gasịrị, na-amalite imegharị ahụ ma na-apụ na ngalaba nke osisi.
Zọ a na-edugakarị n'osisi mkpụrụ osisi ahụ, nke enwe na-ahọrọ ugbua, nke ụmụ oke na-eri nri ụtụtụ dị ụtọ. A na-eri nri nwayọ, gibbon na-amịpụta mkpụrụ osisi ọ bụla dị nro. Mgbe ozo ejirila nwayọ nwayọ, primate gara otu n'ime ebe izu ike ya iji zuru ike.
Ihe osise bụ nwa ojii
N’ebe ahụ, ọ na-eburu n’ulo, na-atọgbọ nke na-enweghị ngagharị, na-ekpori ndụ, obi ụtọ na ndụ n’ozuzu ya. N'inwe ezumike dị ukwuu, gibbon na-elekọta ịdị ọcha ya, na-ehicha ya, jiri nwayọọ na-edozi onwe ya iji nwee ike ịga nri na-esote.
N'otu oge ahụ, nri ehihie adịlarị na osisi ọzọ - gịnị kpatara ị ga-eri otu ihe ahụ ma ọ bụrụ na ị bi na mmiri mmiri ozuzo? Ndị Primate maara mpaghara nke ha na ebe ndị jọgburu onwe ya nke ọma. Couplebọchị ole na ole sochirinụ na-amịkọta mkpụrụ osisi ndị na-eme ihe ọ ,ụ stuffụ, na-arachi afọ wee, dị arọ, na-aga ebe ụra.
Dịka iwu, ezumike otu ụbọchị na nri abụọ na-ewere ụbọchị gibbon ụbọchị dum, rute akwụ, ọ na-ehi ụra iji mee ka akwara mara ọhụrụ na mpaghara ahụ nwere oke nchekwa na-enweghị atụ.
Ogwu na ogologo nke gibbon
Dịka e kwuru n’elu, gibbons bụ di na nwunye na-alụkarị di na nwunye ebe nne na nna ga-ebi na ụmụ ruo mgbe ụmụ ha dị njikere ịmepụta ezinụlọ nke ha. Nyere na ogba etozu abiaala ihe dika oghara nke 6–10, ezinulo na-enwekari umuaka di iche-iche na ndi nne na nna.
Oge ụfọdụ ejikọtara ha na ndị primates na-esonye, maka ụfọdụ ihe kpatara na-anọghị naanị. Ọtụtụ ndị gibbons, ebe onye ha na ha lụrụ nwụrụ, enweghị ike ịchọta onye ọhụụ, yabụ ha na-eji oge ndụ ha fọdụrụnụ na-enweghị otu ụzọ. Mgbe ụfọdụ, nke a bụ oge dị mma, dịka gibbons dị ndụ ruo 25-30 afọ.
Ndị nnọchi anya otu obodo maara ibe ha, hie ụra ma rikọọ nri, lekọta ibe ha.Ndị tozuru oke na-enyere nne aka ilebara ụmụ ha anya. Ọzọkwa, na ihe atụ nke ndị okenye, ụmụaka na-amụta ezi omume. Nwa ọhụrụ pụtara na di na nwunye ọ bụla afọ 2-3. Ozugbo a mụchara ya, ọ kegidere aka n’úkwù nne ya wee jidesie ya ike.
Foto gibbon dị ọcha na-acha ọcha
Nke a abụghị ihe ijuanya, n’ihi na ọbụlagodi nwa nọ ya n’aka, nwanyị ahụ na - aga otu ahụ - na - efegharị nke ukwuu wee si n’alaka ụlọ ọrụ gaa na ngalaba dị elu. Nwoke na-elekọta ụmụ ya, ma ọtụtụ mgbe, nchebara echiche a bụ naanị na nchebe na nchebe nke ókèala. N’agbanyeghi eziokwu na ndi umuaka bi na oke ohia nke ndi mmadu riri oke iwe, otutu mmadu mebiri umu anumanu a. Onu ogugu nke anumanu di ala ebelatala na ebe obibi ebe obibi.
A na-egbutu ọhịa ma gibbons hapụkwa ókèala ha bi na ịchọ ndị ọhụrụ, nke na-adịghị mfe ịme ya. Na mgbakwunye, enwere n’oge na-adịbeghị anya enwere idobe anụ ọhịa ndị a n’ụlọ. Nwere ike ịzụta gibbon n'ime ebe a na-elekọta ụmụaka nke ọma. Ọnụ ego maka gibbon Dabere na afọ na ụdi onye ọ bụla.
Gibiọn - ezinụlọ enwe, nke ugbu a, ha dị anọ, na-ekewa n'ime ụdị iri na asaa. Ebe obibi ahụ dị ruo mpaghara Ndịda Ebe Ọwụwa Anyanwụ Eshia. Ndị a bụ oke ọhịa na ebe dị ala site na ugwu ugwu India ruo Indonesia. N'ebe ugwu, oke ya nwere oke na mpaghara ndịda China. Enwe na-ebikwa n'agwaetiti Sumatra, Java na Borneo.
Anụmanụ ndị a anaghị eme ụlọ ezumike maka ezumike, karịa ka ha dị iche na nnukwu anụ ọhịa. Ha enweghị ọdụ, ha na-efegharị ọsọ ọsọ ma na-emeri okpueze osisi. Ha meriri mita iri na ise site na ikuku, na-amapụ site na ngalaba ruo na ngalaba. Ọzọkwa, ọsọ ha nwere ike iru 55 km / h. Site n’ebe ha na-enwe ike ịme jumps, ogologo ya ruru mita 8. Ha na-eje ije n'ụzọ zuru oke n'ụkwụ abụọ ma a na-ahụta ya dị ka ngwa ngwa nke anụmanụ niile na-ebi na okpueze nke osisi.
N'ime ogwe osisi ndị a na-enweghị isi, oghere dị ogologo karịa ogologo aka na ụkwụ, nke na-enye ha ohere ịga ngwa ngwa na okpueze nke osisi, na-efegharị n'aka ha. Mkpịsị aka ukwu nke ahụ dị n'ihu dịpụrụ adịpụ site na mkpịsị ụkwụ ndị ọzọ. Nke a na - enye ezigbo nghọta. Gibbons nwere anya ukwu na muzzles dị mkpụmkpụ. Akpa akpapu na-enye oke olu na-etolite nke ọma.
Ogologo aru ya di iche site na 48 ruo 92. Ibu ibu sitere na 5 ruo 13 n'arọ. Enwere sciatic corns. A na-enwe ajị anụ ahụ. N'ime ụdị dị iche iche, agba ahụ dị iche iche site na aja aja gbara ọchịchịrị na aja aja na-acha ọcha. Oge ụfọdụ ụcha ya na-acha oji ma ọ bụ na-acha ntụ ntụ. Blackdị ọcha na oji na-acha ọcha dị ụcha. O siri ezigbo ike ịhụ enwe anụ ọcha.
Mmeputakwa na ndu n’ile anya
Ndị a na-achịcha na-etolite ụzọ abụọ. Ọtụtụ mgbe, kwa afọ 3, nwanyị ahụ na-amụ nwa. Dịka iwu, otu nwa ka amụrụ. Insmụ ejima enweghị atụ. Nwa amụrụ ọhụrụ rapara n'ahụ ntutu nke nwanyị ahụ, ya na ya na-efegharị. Nri mmiri ara ehi na-ewe afọ 2. Oge uto na-apụta mgbe ọ dị afọ 8. N'ime ọhịa, gibbons na-ebi nkezi afọ 25. Zoos nwere ike iru afọ 50. Ọ dị mma ịmara na enwe na-etolite ụdị ọmịiko, ka ụmụ mmadụ. Yabụ, na n'ogige ụmụ anụmanụ, ọ bụ mgbe ụfọdụ ọ gaghị ekwe omume ịmanye nwoke na nwanyị ịlụ onwe ha, ebe ọ bụ na ha enweghị mmetụta ibe ha.
Omume na edozi
Dịka anyị kwurula, ezinaụlọ gụnyere 4 genera. ya ezigbo gibbon, siamang, nomascus na hulok . A na-ahụ ụdị mkpụrụ ndụ mbụ na nomascus ndị kachasị. N'ime ha ka ụdị asaa dị. Siamangs bụ naanị otu ụdị na-anọchi anya ya, ma huliki abụọ abụọ. Omume na omume nke enwe na-emekọ. Anụmanụ niile a bụ ókèala. A na-eji mkpu dara ụda kọwaa ihe ndị ahụ anaghị arụ ọrụ. Enwere ike ịnụ ya n ebe dị anya ọtụtụ kilomita.
Enwe na-agagharị n'etiti alaka ahụ ngwa ngwa, ma mgbe ụfọdụ, ọ na-agbaji ma ọ bụ ogwe aka na-agbaze. Ya mere, ndị ọkachamara kwenyere na onye ọ bụla na ezinụlọ na-agbaji ọkpụkpụ ọtụtụ ugboro n'oge ndụ ya. Umu oke toro eto bi na abuo, ndi na-eto eto na ndi nne na nna ha no rue mgbe ha ruru afo asatọ. Mụaka ụmụ nwoke na ụmụ nwanyị na-ahapụ nwa ha, wee nọrọ naanị ha oge ruo mgbe ha ga-achọ ịlụ. Oge ụfọdụ ọ na - ewe afọ 2-3 iji chọta onye ọlụ. Ndị nne na nna na-enyere ụmụ aka aka ikpebi ebe obibi nke ha. Ọ bụrụ na enwere, mgbe ahụ ọ ga -adị mfe ịchọta onye otu ma ọ bụ onye mmekọ na ndụ.
Ihe oriri na-edozi ahụ bụ nri nri. Mkpụrụ osisi na akwụkwọ osisi dị iche iche. A na-erikwa ụmụ nnụnụ, obere vertebrates, ụmụ ahụhụ. Edere ọtụtụ ụdị na Akwụkwọ Red na-etinye n'ihe ize ndụ. Isi ihe kpatara nke a bụ mbelata ala nke oke ọhịa. Nke ahụ bụ, ebibi ebe obibi ndị mmadụ, nke na-eduga na mbelata ọnụọgụgụ.
Naanị otu ụdị nnụnụ humanoid bi na ezinụlọ ndị nwere otu nwanyị.
Ontụ ụtụ
Ontụ ụtụ
Aha Russia - Gibbon na-eji oji ojii, ngwa ngwa gibbon
Aha Latin - Hylobates agilis
Aha Bekee - Agile gibbo
Klaasị - Anụmanụ (Mammalia)
Nchịkwa - Primates
Ezinaụlọ - Gibbon, ma ọ bụ obere apes (Hylobatidae)
Obiọma - Ezigbo gibbons
Ọdịdị
Gibbons bụ ụmụ mgbe ochie nke enweghị isi, ha dị gịrịgịrị na ụmụ oke, ha nwere aka ogologo na ụkwụ, ajị ajị anụ. Otu njiri mara maka gibbons niile bụ ogologo aka ya: ogwe aka ha dị ogologo karịa ụkwụ ha. Nke a na-enyere ha aka iji usoro ngagharị pụrụ iche a na-akpọ brachiation. Brachiation bụ ije dị okpueze nke osisi naanị site n'enyemaka nke aka, mgbe anụmanụ ga - atụpụ anụ ahụ ya site na ngalaba gaa na ngalaba, dị ka ihe ikuku. Na aka n'ụkwụ, ụmụ anụmanụ ndị a na-aga n'ụzọ dị oke ala ma na ala ma n'akụkụ alaka ndị dị elu ma na-eme nke a n'ihu nkwado ọ bụla dabara adaba ị nwere ike ijide.
Gibbons bụ nnukwu enwe, ogologo ya sitere na 45 ruo - 64 cm, nke nwere ihe dịka 6 n'arọ. N’adịghị ka nnukwu ụmụ oke, nke ihe na-akpali agụụ mmekọahụ n ’ọha ha, ụmụ nwanyị na ụmụ nwoke nke gibbons ihe dị iche na nke ya.
Agba nke uwe ahụ na obodo dị iche iche dị iche iche, mana otu maka nwoke na nwanyị n'otu obodo ọ bụla dị. Ọ na-abụ aja aja nwere agba aja aja na-acha ọbara ọbara ma ọ bụ aja aja, ọbara ọbara-agba aja aja, aja aja, nwa. Lesmụ nwoke nwere agba ọcha na nku anya, ụmụ nwanyị nwere agba aja aja. Agba nke uwe ahụ, karịsịa ihu, na-eme ka ọ dị mfe ịmata ọdịiche nke ụfọdụ gibbons, na n'ọnọdụ ụfọdụ na-ekpebi okike ha.
Jiri aka aka megharia okpueze nke osisi
Jiri aka aka megharia okpueze nke osisi
Jiri aka aka megharia okpueze nke osisi
Jiri aka aka megharia okpueze nke osisi
Jiri aka aka megharia okpueze nke osisi
Jiri aka aka megharia okpueze nke osisi
Ndụ & Social Behaviour
Gibbons bụ ụmụ anụmanụ ụbọchị. Ha na aga ije na osisi ndi ozo eji brachi, jee ije n on ukwu ha n’elu, ebe a ka enwe a na-eweli ogologo aka ha n’elu ma bulie iji nwee nguzozi.
Gibbọn dị otu nwanyị. Di na nwunye meworo okenye na ụmụ ha na-ebikarị obere ókèala ha na-echebe. Ndị otu ezinụlọ mejupụtara di na nwunye na-azụ nwa na ụmụ 1-2. Mgbe ụmụ anụmanụ toro eto hapụrụ ndị nne na nna ha mgbe ha dị afọ 2-3, ha na-anọ naanị ha nwa oge ruo mgbe ha chọtara onye ha na ha ga-ebi ma biri n’ókèala ha.
Agwọ sịga niile bụ ala niile, yabụ, ha nwere mpaghara onwe ha ma ọ bụ otu mpaghara nke na-echebe ha pụọ na mwakpo nke ndị ọzọ. Gburugburu ebe ezinaụlọ a dị ihe dị ka hekta 34. A na-akpọ ókèala nke a gibbons site na “abụ,” nke a na-anụ ọtụtụ kilomita.
Ndị na-eto eto gibbons tozuru oke mgbe ọ dị afọ isii, n'otu oge ahụ kọntaktị ha na - arụ ọrụ na - amalite - enyi ma ọ bụ nke na - eme ihe ike - ya na ụmụ nwoke na ụmụ nwoke toro eto. Esemokwu na ụmụ nwoke tozuru oke na-enyere ụmụ anụmanụ toro eto ikewapụ na otu. Nke a na - eme mgbe ọ dị ihe dị ka afọ asatọ. Mamụaka ndị nọ n'afọ iri na ụma anaghị eso ụmụ nwanyị toro eto emekọrịta ihe ma ọlị. Youngmụaka ụmụ nwoke na-abụkarị abụ naanị, na-anwa ịdọrọ ụmụ nwanyị ha na-achọ, na-awagharị n'oké ọhịa. Agbanyeghị, ụmụ nwoke na ụmụ nwanyị sooro ndị mụrụ ha nọ ogologo oge.
Mmegharị na omume nne na nna
Mmeputara abụghị nke oge. N'ime afọ 230-240 nke afọ ime, otu nwa ka amụrụ. N'ime di na nwunye toro eto, otu nwa ehi na-amakarị afọ 2-3 ọ bụla, yabụ, dịka iwu, anụmanụ abụọ tozuru oke na-anọ na ezi na ụlọ.
Site na nkeji mbụ nke ndụ, nwa ehi a jidesiri nne ya ike ma ghara ịhapụ ntutu ya ọbụlagodi mgbe ọ dapụrụ na ngalaba na ngalaba ngwa ngwa. N’ime ọnwa 1.5 - 2, nwa ahụ na-esite na nwanyị nọ n’oge ezumike ya na-ehi ụra n’akụkụ ya. Nwatakịrị ahụ na-a theụ ara nwa nwa ruo ọnwa isii ruo ọnwa isii, mgbe ahụ, jiri nke nta nke nta malite ịta nri nke ndị okenye, mana n'otu oge ahụ na-aga n'ihu ịckụ nne ha. Na ọnwa 10-11, ọ na-agbanwe nri nri okenye ma ghara ịhapụ ịhapụ nne ya.
Nwoke ahụ adịghị ekere òkè n'ịzụ ụmụ.
Vocalization
Omume akụnụba na-egosipụta ike na ume ike nke ndị gibbons bụ abụ. Ọtụtụ mgbe, ndị di na nwunye toro eto na-abụ abụ, ma ndị na-eto eto, mgbe ha maara ọrụ ha, na-esonye maka ukwe. Abụ Gibbon bụ ụda kacha dị ịtụnanya nke a pụrụ ịnụ na oke oke ọhịa nke Esia. A na-eme egwu ndị nwoke na ụmụ nwoke na ụmụ nwanyị na-alụ ọgụ, na-anọdụ n'elu osisi dị iche iche, a na-anụkwa ụda ndị a n'ime oke ọhịa n'ọtụtụ kilomita. Ọ dị mma ịmara na ụmụ nwanyị na ụmụ nwoke na-abụ abụ dị iche iche.
A na-anụkarị ka mkpụrụ nwoke nke nwoke tupu ọwụwa anyanwụ; ọ na-ejedebe n'isi ụtụtụ. A ga-eji abụ a malite usoro eji eme ihe nro dị nro, wee jiri nwayọ na-etolite n'olu ụda na-agbakwunye ụda olu. Ikpeazụ nke abụ abụ ugboro abụọ ka akụkụ nke mbụ ma nwee ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ugboro abụọ. Ukwe dị otú a nwere ike ịdị nkeji 30 ruo 30.
Gini bu oru nke egwu gibbon? Nke mbu, obu ihe nkiti nye ndi ozo soro ha mee ihe ha. Udiri nke egwu nwoke dabere na onu ogugu ndi mmadu na onu ogugu ndi nwoke na acho ndi ha na ha choro. Ọtụtụ ndị na-ahụ maka ụmụ anụmanụ na-ahụ anya kwenyere na ebumnuche ebumnuche bụ ichebe enyi ha nwanyị na nzuzo nke ụmụ nwoke na-alụbeghị di. Lesmụ nwoke n’ezinaụlọ na-abụ abụ karịa, ya na ụmụ nwoke na - alụbeghị di, nke na - eyi ndụ ọdịmma ezinụlọ egwu. N’ebe ahụ ọnụ ọgụgụ ụmụ nwoke na-alụbeghị di obere, ụmụ nwoke anaghị abụ abụ.
Akụkọ akụkọ banyere ndụ ụmụ anụmanụ
Edebere gibbons ojii na-eji oji na zoo Moscow kemgbe 1998. A na-arụ ọrụ na ndozi na ịzụ ụmụ dịka akụkụ nke Mmemme Pan-European Maka Nchekwa na Ọkpụkpọ nke Mkpụrụ Dị Mkpa na Ahụhụ (EEP).
Tupu nke ahụ, anyị nwere ụmụ nwoke na-eto eto nwere ọmarịcha nwa na-adọrọ adọrọ ma buru ibu karị (Hylobates concolor). Ma abụ ọma ha na abụ ọma ha enweghị mmasị na akụkụ ụfọdụ nke ndị bi na gburugburu ụlọ ahụ. Ha tinyere ndụ na ahụike nke anụ ụlọ anyị egwu. Ya mere, ezigara ndị nkịta ojii ka ọ gaa na International Gibbon Center na California.
Ndị gọnbọn n’ime zoo na-enweta ọtụtụ mkpụrụ osisi, akwụkwọ nri, alaka akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ, àkwá, chiiz ụlọ.
Enwere ike ịhụ gibbon ojii jikere n'ogwe ojii.
Na foto Oscar Sanicidro, anyị hụrụ oke ohia na-ekpo ọkụ na Ala Iberian nde 11.6 gara aga (ọkara nke abụọ). Anọdụ na ngalaba - a dochie ha naanị na Miocene. Halicoterias na-ata nri n'okpuru oke ọhịa Phyllotillon Umu ahihia nke udo, nke di nwayọ, nke yiri inyinya di ike nke cha cha nke gorilla, kama na obu nkpisi aka aka, dika ogwo-emebi emebi alaka osisi. Na foto ọzọ ị nwere ike ịhụ enyí dị ka deinotherium Deinotherium giganteum - sushi mamily kasị ukwuu mgbe indricoteria:
Rute 4-4.5 mita n'ịdị elu, deinotherium nwere anụ ahụ ọfụma karịa enyí, olu mkpịsị aka na akpati dị mkpụmkpụ ma na-esighi ike, isi ya wee topụta site na ala, ọ bụghị n'agba. N'ihe ọkara nke ikpe a anaghị egosi ihe nlere anya - ikekwe ọ na-eji sọks naanị mebie alaka osisi, wee jiri nwayọ rie akwụkwọ - na-ekpebi ezé, o rie nri dị nro karịa enyí oge a - ndị na-eri alaka, mana ọdịdị ya anaghị ekwe. na-enyo enyo deinotherium n'apukari ahihia ma obu iri nri algae. N'ime mmebe ahụ ya, echekwara atụmatụ nke ndị nna ochie nke enyí na manatees.
N'aka aka ekpe nke deinotherium, ezigbo ogwu na-ewepu Miophasianus altus , n'aka ekpe na n'okpuru ya nke mgbada na-ezo n'azụ osisi na-ahụ Euprox furcatus , ihe ncheta nke ugwu nke ugbu a, na ala, n’elu osisi - anụmanụ riri oke Ibu albanense sitere na ezinụlọ marten. Na njedebe aka nri nke osisi ahụ, obere mgbada mụ anya. Micromeryx na ezi dị n'okpuru Listriodon mara mma . Ndị kasị nwee nlebara anya ka ga-enwe ike ịmebe mbe mbe nke ihe onwunwe na-enweghị njedebe. Obere ugo nke ochie na-achagharị n’elu igwe Aquila edwardsi na alaka dị n'okpuru n'aka nri ya na-anọdụ okpu ọchịchị. Anụmanụ niile a dị iche na ụdị nke ụdị ọhụụ, na - amụba karịa anụ ndị a ma na - amụpụta dị iche na ibe ha: na Miocene (a na - atụle oge mbụ nke oge Neogene) enwere anụmanụ ugbu a anyị ga - amata ma ọ bụ n'ụzọ ziri ezi dị ka ezi , kamel, jerboas - naanị kachasị akụkụ ya ọzọ ézì na jerboas.
Primate abụghị ihe dị iche - agbụrụ mmadụ adịghị n'ụwa, mana ụmụ anụmanụ adịchaghị adị. N'ebe a na-aarụ okwute dị n'otu ọhịa a, n'etiti ihe ndị dị ndụ e sere na foto ndị dị n'elu, a hụrụ ọkpụkpụ nke enwe na-atụ nwamba, na-ejikọta ihe ịrịba ama nke hominids na gibbons. A kpọrọ nchọpụta ahụ Pliobates cataloniae , ma kpọọ aha Eulalia na nsọpụrụ maka onye nsọ nke Barcelona.
Ee e, mbubreyo Eulalia abụghị nna nna anyị na gibbons - n’oge ahụ ekewaala usoro mmalite anyị ruo ogologo oge, na ebe n’Africa, a na-eji nwayọọ nwayọọ na-agbachapụ nkwụ na nkwụ. Kama, ọ bụ ihe nrịba ama nke dị na nsọtụ ụwa, na ọdịda anyanwụ ọdịda anyanwụ nke Eurasia, ntakịrị mgbanwe sitere na agbụrụ nna ochie ahụ, na-enye anyị ohere ịghọta ihe ọ bụ. Na agbanyeghi na ihe ngosi ahu nke ihe anakpo aru nke ime ma na anya, odi ka ihe akuko, Eulalia di ka gibbons, obu ezie na oghaghi nke oma - aka ya adighi ike ma di ike (na gibbons ha abuo oge aru ha), na aka adighi so elongated. Gibbon nke oge a nwere ike ibupute n’osimiri n’agba ọsọ nke 50 km / h, na-awụ mita iri, nna nna anyị na-ahụkarị ji nwayọọ nwayọọ na -adịghị mma. Agbanyeghị, ọ bụrụhaala na anyị siri na mkpanaka azụ ruo oge iPhone, ndị gibbọn egbughi oge ma melitekwa na nkà nke brachi - nke a bụ aha ụdị ụzọ isi na - agagharị n'aka n'okpuru ngalaba - yana n'ozuzu na gibbonism.
Anyị kwesịrị ileba anya gibbọn ndị a dị ọcha nke ọdịnihu dị anya, site na echiche Eulalia, dịka anyị lere anya na ya, na enwe - iji wee mepee ihe mkpuchi nke oge gara aga na, ikekwe, ghọta ihe banyere onwe anyị.
Yabụ, gibbons. Yana huloks na nomascuses. Primdị kachasị nke apes. Pụrụ iche bi na arboreal bi, pụrụ iche maka ụdị ngagharị ha, nke a na-ahụghị na anụmanụ ọ bụla ọzọ - n'okpuru ngalaba site n'enyemaka nke otu aka dịka ụkpụrụ nke pendulum. Site na ndị nna nna anyị na-ahụkarị, anyị nwere nkwonkwo ubu mara mma nke nwere ogo atọ zuru oke na ntụgharị.
Na - otụk ziri ezi postcho. Ogologo gibbon aka di otua nke na ha enweghi ike ighaghari na akuku ano - ma n ’oche zuru oke, aka ha metutere ala. N'ihi ya, ha jere ije n’elu ụkwụ abụọ, jiri ogwe aka gbatịa agbatị, dị ka akpa mkpagharị nke nwere ogwe. N'otu ụzọ ahụ, ha nwere ike ịga ije n'akụkụ alaka dị larịị.Ihe hominids ndị rịdata na ụwa - chimpanzees, gorillas - nke ogwe aka ya dị mkpụmkpụ, adịghị mkpa ụdịrị ahụ, mana ha ka nwere obi ike na ụkwụ abụọ karịa macaque. Strakwụ ọtọ chọghị mmezi ọrụ nke akwara ọkpụkpụ site n'aka ndị nna nna anyị.
Ugbu a, gibbons niile bi na oke ohia nke South na Ndịda Ebe Ọwụwa Anyanwụ Eshia, na-adịwanye ntakịrị site na afọ ruo n'afọ, site na obere ala jupụtara na mmiri ruo kilomita abụọ karịa oke osimiri, ha dịkwa obere - site na 4 ruo 8.5 n'arọ na ụdị dị iche iche. Alaka na-amalite imebi n'okpuru nnukwu osisi, na ha ga-esikwa na ọdụ ụgbọ mmiri na-agbachapụ agbago iji rịa ugwu ma ọ bụ itinye oge karịa na ala - na nke mbụ, mgbanwe n'ụzọ ụfọdụ na-eduga na orangutan, na nke abụọ - gaa chimpanzee.
Ha anaghị ewu akwu; kama, ha ma etu esi eku ume mgbe ha nọ n’elu alaka. Anyị ketakwara ikike a - mmadụ nwere ike hie ụra ma ghara ịda, anọdụ n’elu osisi. Na anyị onwe anyị na-agbatatụbeghị osisi na ndụ anyị anaghị enwekarị ụjọ maka atụmanya nke ịnọ abalị n'elu shelf na-enweghị mkpọchi n'ụgbọ ụgbọ oloko na-agbagharị.
N'otu aka ahụ maka mmadụ, ezé 32 nke gibbons nwere II, III, IV otu ọbara, mana ọ dịghị nke I. Agba nke ụmụ gibbons niile bụ oji, mana ntutu dị, n'adịghị ka ọtụtụ ụmụ nwanyị, ụmụ nwoke na ụmụ nwanyị nke otu ụdị nwere ike ịbụ nke agba dị iche iche.
Gibbons enweghị oge ọmụmụ dị ka nke a, nwanyị nwere ike ịnọ n'ọzara n'oge ọ bụla n'afọ, mana ọ naghị achịkọta asọmpi nwoke na nwoke ịlụ ọgụ n'oge a, kama nke ahụ, okike nyere ndị gibbons ịhụnanya: ha na-ahọtara onye ọ bụla na-amasị ya. Nwoke na nwanyi n’ulo zoo, ndi n’achoghi onwe ha ma ewepu ha ipu ime, nwere ike ibu ndi enyi rue oge ha n’enyeghi umu.
Ndị gọndọndị hụrụ ibe ha n'anya na-abụkarị di na nwunye maka ndụ, ha na-ebikwa n'okike ruo afọ iri abụọ na ise, na n'ụlọ ezumike ha, ha nwere ike iru ụbọchị ncheta afọ iri anọ. Gibbon nwanyị na-amụ nwa n’afọ abụọ ọ bụla. N'ime oge ndụ ya niile, ọ dịkebeghị amụ nwa karịa iri.
Ime ime dị ọnwa asaa, otu afọ ma ọ bụ abụọ nwa ahụ na-enye mmiri ara, mgbe ahụ ọ na-eto ruo afọ isii ruo asaa ma soro ndị mụrụ ya biri ruo mgbe a na-eto eto ma mgbe ha ruru ya wee chọọ onye ibe ya na ọnọdụ ya na ndụ. Ya mere n’ime ezinụlọ n’otu oge na-abụkarị ụmụ abụọ ma ọ bụ atọ dị afọ, ndị nke okenye na-enye aka ilekọta ndị nke obere. Ndị otu ezi-na-ụlọ na-elebara ibe ha anya: ha na-asa ajị anụ ha, na-amakụ ya, na-ewetara ndị agadi nri - ọ na - eme na eti ndị okenye ihe na - eti ndị ezinụlọ, dịka iwu, nwanyị di ya nwụrụ ma ọ bụ nwanyị di ya nwụrụ na - ahụbeghị onye ọhụụ na - ebi ndụ, anaghị achụpụ ya.
A na - amụ nwa ọhụrụ mgbe niile naanị site na nkeji mbụ nke ndụ na - arapara n'ahụ ukwu nke nne, ọ fọrọ nke nta na-enweghị ịmachi ije. N'inwe ibu dị otú a, nwanyị ahụ na-eme ọfụma na-akpali akpali. Site n'ihe dị ka ọnwa asatọ, nna ya malitere ịmụrụ ya ihe, na-akụzi ngagharị onwe ya, na nke ọzọ amamihe nke ndụ enwe. Otutu mgbe ndi nne na nna nke gibbonchik torolo izizi nye ya ihe di ha nso nke oke ohia. Ọ bụrụ na ndị nna ochie egboghị nsogbu n ’ụlọ maka ndị ntorobịa - a na - eme atụmatụ agbataobi niile - ọ hapụrụ ezinaụlọ ahụ tozuru oke ma nwee ike ịgagharị n'oké ọhịa ahụ ọtụtụ afọ, na - ejikọ otu ụmụ ntorobịa ahụ na - eto eto ruo mgbe ọ zutere ịhụnanya ya ma soro ya biri na nkata n'efu.
Ndị Gibbons dị mma na enweghị esemokwu, na ndọrọ n'agha, ha na-enwe ike ịbịakwute ndị nnọchite nke ụdị ndị ọzọ, ngwa ngwa mmadụ nwere ike inye ya nsogbu na egwuregwu nwere oke, mana ọbụghị ihe ike.
Otutu esemokwu dị n’etiti ha na-agbadata n’ichekwa oke nke atụmatụ ezinaụlọ, mana ebe a kwa, ndị gibbons na-ahọrọ ịghara ịlụ ọgụ ma ghara iyi egwu ibe ha, kama, nanị iji gosipụta ikike ha. Ndị Gibiọn adịghị asụ ude, emela mkpọtụ - ha na-abụ abụ n'echiche mmadụ n'ụdị ụda dị ọcha, n'agbanyeghị enweghị okwu. N'ụzọ anakpo, ha na-achịkwa olu ha n'otu ụzọ ahụ ndị na-abụ abụ mmadụ.
Na mkpokọta, gibbons bụ ndị hụrụ egwu n'anya nke ukwuu: naanị, na duet, na egwu. Kwa ụtụtụ ezinụlọ gibbon na-ezute ụbọ akụrụ, onye dị iche iche maka ezinụlọ ọbụla, naanị mgbe ahụ na-aga ịchọ nri. Gsjọ na ndị na-eto eto bachelor haziri ihe nkiri nkwonkwo iji dọta ndị enyi. Di na nwunye na-ahụ n'anya na-achọta ezinụlọ mgbe ogologo oge nke egwuregwu na mbedo.
Otu gibbons ọ bụla na-eke egwu nke ha, nke ha na-agụkọ ọnụ. Edere okwu ikpe mgbe nwanyị nwanyi ji ube na-acha ọcha n'ime ọhịa nke Ndịda Ọwụwa Anyanwụ Thailand mgbe ọnwụ nke nwoke ahụ ruo ọnwa isii rụrụ ọ bụghị naanị akụkụ nke duo n'ụtụtụ (ọ na-ewe ihe dị ka minit 20), kamakwa nke nwoke, na-amalitekarị na njedebe nke akụkụ nwanyị nke ịbụ abụ.
Na mgbakwunye na nkwupụta ókèala, abụ gibbon na-abụ maka nkwukọrịta: enwe enwe na -ebi ndụ okirikiri na-echekarị na ndị ikwu bi ebe dị kilomita ole na ole site na ha. Mkparịta ụka zuru oke - gibbons na-eji ụzọ dịgasị iche iche nke ụda olu jikọtara ọnụ, jikọtara ya na ahịrịokwu niile iji bufee ndị ikwu nke ozi nwere ihe dị iche iche, dịka ọmụmaatụ, ịdọ aka ná ntị banyere ihe egwu. Akụkọ banyere ọdịdị oke osisi, agwọ ma ọ bụ nnụnụ anụ na-eri anụ na-ada ụda dị iche iche. Nke mbu, bu ihe omuma maka ezin’ulo a, ma gibbons n’obodo ndi ozo gbara aka na ha, kwuputa nkwenye n’uzo nke “ghutara: onye obuna n’azu” ma bufee ya n’iru ozo, buputa uzo inyefe. Ozi nwere ọ bụghị naanị ozi gbasara eziokwu nke ọdịdị nke onye na-eri anụ na banyere onye ọ bụ, kamakwa site n'akụkụ o si na-aga.
Ndị Gibbọn na-agbanahụ nfe n’aka ndị na - eri anụ ihe, ihe bụ ihe ọ ga - achọpụta n’oge. Nnukwu ihe egwu na-eyi ha egwu site na ikuku - si na nnụnụ na - eri anụ - na n’oge ụra site na agwọ na agụ. Naanị dị arọ ma na-agbadata site na osisi dị na ala, ndị Africa (ya bụ nke Africa - orangutan n'ụzọ ndụ n'ọtụtụ ụzọ nọgidere bụrụ gibbon nke ukwuu) a manyere ịbawanye oke, ike na ike, iji jikọta otu ndị nwere ike ime ihe na iguzogide onye iro n'ozuzu ya. , nke pụtara igbanwe nhazigharị nke ezinụlọ na akpachapụghị anya gaa na usoro mmekọrịta ọha na eze nwere oke na ihe niile na-akpata ya. N'okpuru “mkpuchi ọdịbendị” dịịrị mmadụ abụghị otu enwe, mana ọtụtụ dị iche iche.
Mmetụta ịzụ anụmanụ, aghụghọ, obi ọjọọ, ịhụnanya nke ike, ịkwa iko - ihe a niile bịara anyị site na ndị nna nna mgbe e mechara, na enweghị àgwà ndị a anyị na ụdị nke gara aga agaraghị adị, na anyị agaghị abụ ndị anyị bụ - mmadụ. Mana n’otu oge, ihunanya na ikwesi ntụkwasị obi, nkwanye ugwu na ịdabere n’egwú, mkpa nnwere onwe na oghere nke onwe abụghị nke oge a, ha dị mbụ na eke. Yabụ kedu ebe anyị nọ? Anyị abụọ bụ, :)
Ihe ndị ọhụrụ na ngalaba a:
O nwere ike isiri otu nwoke obodo ugbua ike iche n’echiche na n’Ebe Ugwu ahụ, e nwere ndị mmadụ chebere ndị ochie ha ruo taa.
Beluga bụ azụ kachasị ukwuu nke ezinụlọ sturgeon, na-ebi n'oké osimiri Caspian, Black na Azov ma na-akpọ maka ịdaba n'akụkụ osimiri ndị dị nso. Na.
Onyinye nke onye ahia nke si n'aka nwa agbọghọ Bulgarian Vangelia Pandeva Gushterova, nee Dimitrova, nke emesia aha ya bu Vanga, gosiputara nke oma.
Ihe edemede niile dị na saịtị a bụ maka ebumnuche ọhụụ.
Gibọn
Gibọn - Nke a bụ nke dị obere, mara mma na nke aghụghọ site na ezinụlọ Gibbon. Familylọ ahụ na - ejikọtara ihe dị ka iri na isii nke ụdị primates. Nke ọ bụla n’ime ha dịgasị iche n’ebe obibi ya, otú nri ya dị, na otú ha dị. Keydị enwe a na-atọ ụtọ ile anya, ebe ha bụ ụmụ anụmanụ na-egwuri egwu ma na-akpa ọchị. Otu ihe pụrụ iche dị na gibbons bụ mmekọrịta mmadụ na ibe ya, ọ bụghị naanị n'ihe metụtara ndị ikwu ha, kamakwa n'ihe metụtara ndị nnọchite nke ụdị anụmanụ ndị ọzọ, na mmadụ. Ọ bụ ihe kwesịrị ịrịba ama na ịdị mkpa na-egosi ịdị njikere maka nkwurịta okwu na omume enyi site na imeghe ọnụ na iwelite akụkụ ya. Ya mere, ejiri gosipụta mmụmụ ọchị ọchị.
Ngosiputa echiche na nkowa
A na-ekenye ụmụ akwụkwọ Gibbons ụmụ anụmanụ dị iche iche, anụmanụ na-enye ikike, ụmụ anụmanụ ndị dị na Gibbon na klaasị. Ruo ugbu a, ndị ọkà mmụta sayensị amataghị mmalite gibbons ma e jiri ya tụnyere mmalite na mgbanwe nke ụdị ụdị osisi anụmanụ ndị ọzọ.
Ihe achota acho acho achoputara na ha adi adi n’oge Pliocene. Ndị nna ochie nke gibbons nke oge a bụ yuanmopithecus, nke dị na ndịda China n'ihe dị ka nde afọ asaa gara aga. Ha na ndi nna ochie a jikọrọ ha na onu na ndu ha. Ọ dị mma ịmara na ntọala nke agba agbabeghị mgbanwe nke ukwuu na gibbons nke oge a.
Ebee ka gibbon bi?
Foto: Gibbon n'okike
Ndị nnọchite iche nke ụdị a nwere ebe obibi dị iche:
Ndị Gibiọn nwere ike iru ala nke ukwuu na mpaghara niile. Otutu ndi mmadu bi na oke oke mmiri ozuzo. Nwere ike ibi n'oké ọhịa. A na-ebizi ezinụlọ dị iche iche nke ndagwurugwu na ndagwurugwu, ugwu ugwu ma ọ bụ ugwu ugwu. Onu ogugu ndi mmadu nke nwere ike idi elu 2000 m kariri uzo oke osimiri.
Ezinaụlọ ọ bụla nwere anụmanụ na-eme ihe ụfọdụ. Mpaghara otu ezinụlọ bi na ya nwere ike iru square kilomita 200. O bu ihe nwute, tupu ebe obibi nke gibbons karie mbara. Taa, ndị na-ahụ maka ndị na-ahụ maka ụmụ nwanyị na-ahụ na-ebelata nkesa mpaghara nke mbu. Ihe ga-enyere gi aka iwere osisi mgbe nile bụ ọnụnọ nke osisi toro ogologo.
Ugbu a ịmara ebe gibbon bi. Ka anyị hụ ihe ọ na-eri.
Kedu ihe gibbon na-eri?
Foto: Monkey Gibbon
Enwere ike ịkpọ ndị gibbons n'ụzọ zuru oke, n'ihi na ha na-eri nri na ma n'ihe osisi ma anụmanụ sitere na ya. Ha na-elezi anya nke ọma nyochaa mpaghara ahụ enwere maka nri kwesịrị ekwesị. N'ihi na ha bi na okpueze nke oke ọhịa dị mgbe niile, ha nwere ike inye onwe ha nri afọ niile. N'ebe ndị dị otú a, enwe nwere ike ịchọta nri ha ihe niile afọ.
Na mgbakwunye na tomato na mkpụrụ osisi chara acha, ụmụ anụmanụ chọrọ isi iyi nke protein - nri sitere na anụmanụ. Dika nri nke anumanu si di, gibbons na - eri larvae, umu ahụhụ, achara, wdg. N'ọnọdụ ụfọdụ, ha nwere ike inye ụmụ nnụnụ nku, nke na-eme akwu ha okpueze nke oke osisi nke ụmụ mgbere bi na ha.
Ndi okenye n’acho na-acho nri n’edemede n’isi ututu ututu. Ha anaghị eri naanị ahịhịa ndụ akwụkwọ ndụ ma ọ bụ were mkpụrụ, ha na-edozi ya nke ọma. Ọ bụrụ na mkpụrụ osisi ahụ achabeghị, gibbons hapụrụ ya n'osisi ahụ, na-enye ya ohere ito ma jupụta n'ihe ọ juiceụ .ụ. Ejiri mkpụrụ osisi na akwụkwọ nke enwe enwe mpekere, dị ka aka.
Na nkezi, opekata mpe awa 3-4 kwa ụbọchị ka a na-ekenye nri na iri nri. Enwe na-eji nlezianya eme ihe ọ bụghị naanị ịhọrọ mkpụrụ osisi, kamakwa ọ na-ata nri. Ná nkezi, otu okenye chọrọ ihe oriri dị kilogram 3-4 kwa ụbọchị.
Akụkụ nke akparamagwa na ụdị ndụ ha
Ndị Gibbons bụ ndị izizi ụbọchị. N'abalị, ha na-akachasị ehi ụra, na-edina ala hiri nne n'ogologo nke osisi ahụ na ezinụlọ ya dum.
Eziokwu na-adọrọ mmasị: Anụmanụ nwere usoro ụbọchị ụfọdụ. Ha na-enwe ike kesaa oge ha n'ụzọ nke na ọ dabara n'ụzọ nri, zuo ike, na-eji ajị anụ ọ bụla, ụmụ nwoke na-achọ ejiji, wdg.
Candị ụdị osisi a nwere ike ịdakwasị osisi. Ọ bụ na ha anaghị agagharị n'elu ụwa. Ihe ngosi a na - eme ka ọ nwee ike ịdaba ike ma si na ngalaba gaa na ngalaba. Ogologo nke ọdụdụ ndị dị otú ahụ dị mita atọ ma ọ bụ karịa. Na otu a, osiso ije nke enwe enwe kilomita iri na ano ruo iri na ano.
Ezinaụlọ ọbụla bi n'otu ókèala, nke ndị otu nọ na-eche ekworo. N’isi ututu, gibbons n’elu n’elu osisi ma buo uda di elu, nke bu ihe ngosi n’egosi na mpaghara a ebidola, o dighi uru ikwusa ya. Mgbe ha gbusịrị, ụmụ anụmanụ na-etinye onwe ha n'usoro, na-arụ usoro ịsa ahụ.
Na ewezuga ihe na-adịghị ahụkebe, a ga-akpọrọ ndị mmadụ naanị ha nọ n’ezinaụlọ, bụ ndị n’ihi ihe ụfọdụ furu ụzọ maka nke abụọ, ụmụ aka nwoke tozuru oke ma kewapụta ezinụlọ nke ha. N'ụbọchị ndị ahụ, mgbe mmalite nke uto, ndị na-eto eto anaghị ahapụ ezinụlọ, ndị agadi na-achụpụ ha n'ike. Ọ dị mma ịmara n'eziokwu na mgbe mgbe ndị nne na nna toro eto na-ebikwa ma na-echekwa ebe ndị ọzọ ụmụ ha mechara biri, na -emepụta ezinụlọ.
Mgbe afọ ojuju nke primates, ha nwere obi ụtọ ịga ezumike gaa n'ụlọ kacha amasị ha. N'ebe ahụ, ha nwere ike ịgha ụgha na-enweghị ngagharị ruo ọtụtụ awa, na-asa anyanwụ. Mgbe ha risịrị nri ma zuru ike, ụmụ anụmanụ na-amalite ịsachapụ ajị anụ ha, nke ha na-anọ ogologo oge.
Ọdịdị mmekọrịta ọha na nwa
Foto: Gibbon Cub
Site na ha, gibbons dị otu nwanyị. Ọ bụkwa ihe na-ewu ewu bụ ịlụ di na nwunye ma biri na ha ọtụtụ n'ime ndụ ha. A na-ahụta ha dị ka ndị nne na nna na-ahụ n'anya ma na-asọpụrụ ụmụ ma na-azụlite ụmụ ha ruo mgbe ha toro, na ha adịghị njikere ịmepụta ezinụlọ nke ha.
N'ihi eziokwu ahụ bụ na ndị gibbons etolite etolite na nwata n'ime afọ 5-9, ezinụlọ ha nwere ndị nwoke na ụmụ nwanyị dị iche iche. N'ọnọdụ ụfọdụ, enwe enwe agadi, bụ ndị nwere ihe ụfọdụ naanị ha nwere ike ịnọnyere ezinụlọ ndị a.
Eziokwu na-akpali: Ọtụtụ mgbe, ndị primates na-anọ naanị ha n'ihi eziokwu ahụ bụ na n'ihi ihe ụfọdụ, ha na-atụfu ndị mmekọ ha, na ọdịnihu enweghị ike ịmepụta nke ọhụrụ.
Oge a kara aka abụghị ihe a kapịrị ọnụ nke afọ. Nwoke ahụ, na-eru afọ asaa ruo afọ asaa asaa asaa (7), wee họrọ nwanyị nke oke ya na ezinụlọ ọzọ wee malite igosi ya ihe nlere anya. Ọ bụrụ na ọ na-enwe ọmịiko n'ahụ ya, na ọ dị njikere maka ịmụ nwa, ha na-ekepụta di na nwunye.
N'ime ụzọ abụọ a kpụrụ, afọ abụọ ruo atọ, otu nwa ka amụrụ. Oge ime ahụ na-ewe ihe dị ka ọnwa asaa. Oge inye ụmụ ara ara ara ga-aga n’ihu ruo ihe dị ka afọ abụọ. Mgbe ahụ ụmụaka ahụ jiri nwayọọ nwayọọ mụta ị nweta nri nke ha.
Primate bụ nne na nna nwere nlekọta. Offspringmụrụ ụmụ na-enyere nne na nna aka ilekọta ụmụ ha ndị ọzọ ga-amụ ruo mgbe ha ga-enwere onwe ha. Ozugbo amuchara ya, umu aka na-arapara n’olu nne ma were ya na-aga n’elu osisi. Ndị nne na nna na-agwa ụmụ ha okwu site na mgbama ụda na anya. Na nkezi afọ ndụ gibbons bụ site na 24 ruo 30 afọ.
Ndi iro nke eke
Foto: Elderly Gibbon
N'agbanyeghị eziokwu ahụ bụ na gibbons bụ anụmanụ mara mma na ngwa ngwa, na-enyekwa gị ikike iji ngwa ngwa gbagoro elu nke elu osisi, ha ka bụ ndị iro. Peoplesfọdụ ndị bi ebe obibi anụ ọhịa na-egbu ha n'ihi anụ ma ọ bụ iji nweta ụmụ ha. Kwa afọ, ọnụ ọgụgụ ndị ọkụkụ na-ata ahụhụ na ụmụ Gibi na-abawanye.
Ihe ọzọ gbara ọkpụrụkpụ maka mbelata ọnụ ọgụgụ ụmụ anụmanụ bụ mbibi ebe obibi ha. A na-egbutu ebe buru ibu nke oke mmiri ozuzo maka ebumnuche ịkọ, ala ubi, wdg. N'ihi nke a, ụmụ anụmanụ agaghị enwe ụlọ na isi iyi nri. Na mgbakwunye na ihe ndị a niile, gibbons nwere ọtụtụ ndị iro eke.
Ndị kachasị ngwangwa bụ ụmụ aka ma ndị agadi ma ọrịa. Mgbe mgbe, ụmụ oke nwere ike bụrụ ndị ọnya na-egbu egbu ma ọ bụ agwọ dị egwu ma ọ bụ agwọ, ndị buru ibu na mpaghara ụfọdụ. N'ụfọdụ mpaghara, ihe na-akpata ọnwụ nke gibbons bụ mgbanwe dị ukwuu n'ọnọdụ ọnọdụ ihu igwe.
Onu ogugu na udiri onunu
Foto: Gibbon dị ka gịnị?
Ruo taa, ọtụtụ n'ime ezinụlọ a na-ebi ógbè ebe obibi zuru oke. Kaosinadị, ana-ahụta gibbons Belorus dị nso na mkpochapu. Nke a bụ n'ihi eziokwu ahụ bụ na a na-eri anụ nke anụmanụ ndị a n'ọtụtụ mba. Ndị Gibbọn na-aghọkarị anụ ndị buru ibu ma na-eme ihe ike.
Ọtụtụ agbụrụ bi na mpaghara mpaghara Africa na-eji akụkụ ahụ dị iche iche na akụkụ ahụ nke gibbons dị ka akụrụngwa, dabere na -eme ọgwụ dị iche iche. Nke kachasị bụ ajụjụ nke ijigide ụmụ anụmanụ ndị a na mpaghara ndịda ọwụwa anyanwụ nke Eshia.
N’afọ 1975, ndị dibia zoo na-ede banyere anụmanụ ndị a. N’oge ahụ, ọnụọgụ ha dị ihe dị ka nde mmadụ anọ. Mkpa oke oke ohia na - ebute eziokwu na kwa afọ, ihe karịrị otu puku mmadụ na - atụfu ụlọ na ebe ha si enweta nri. N'akụkụ a, ọbụna ndị na-ahụ maka ụmụ anụmanụ taa na-ekwu na ọ dịkarịa ala anọ nke primates ndị a na-akpata nchegbu n'ihe metụtara ọnụ ọgụgụ na-agbada ngwa ngwa. Isi ihe kpatara ihe a bụ ọrụ mmadụ.
Onye nche Gibbon
Foto: Gibbon site na akwụkwọ Red
N'ihi eziokwu na ọnụ ọgụgụ ụfọdụ n'ụdị gibbons nọ na mbibi, a na-edepụta ha na Akwụkwọ Red, enyerela ha ọnọdụ "ụdị nnụnụ dị ize ndụ, ma ọ bụ ụdị ihe iyi egwu nke mbibi."
Umu anumanu nke anumanu edeputara na Akwukwo Red
- Belorusian gibbons
- Kloss Gibbon,
- gibbon ọla ọcha,
- gibbon eji ngwa agha
Ndị otu mba na-ahụ maka nchekwa nke ụmụ anụmanụ na-etolite usoro nke, n’uche ya, ga-enyere aka dozie ma mee ka ọnụọgụgụ bulie elu. N'ọtụtụ ebe obibi nke anụmanụ ndị a ka amachibidoro oke ohia.
A na-ebugharị ọtụtụ ndị nnọchiteanya nke ụdị ihe ize ndụ gaa na mpaghara ogige ntụrụndụ nke mba na ebe ndozi ụmụ nwanyị na-anwa ịmepụta ọnọdụ kachasị mma ma dị mma maka ịdị adị nke ụmụ anụmanụ. Agbanyeghị, isi okwu ahụ dị n'eziokwu ahụ bụ na gibbons na-akpachapụ anya n'ịhọrọ ndị mmekọ. N'ime ọnọdụ ndị mmadụ mepụtara, ha na-eleghara ibe ha anya, nke na-eme ka usoro ịmụpụta sie ike.
Na mba ụfọdụ, ọkachasị Indonesia, a na-ahụta gibbons dị ka anụ dị nsọ nke na-eweta chi ọma ma na-egosipụta ihe ịga nke ọma. Onu ogugu ndi mmadu nwere oke nlezi anya banyere umu anumanu a, ma n'uzo obula enwere ike ha ime ka ha ghara itisa ha.
Gibọn - anụmanụ mara oke mma ma mara mma. Ha bu ndi nne na nna ha na ndi nne na nna. Agbanyeghị, n'ihi mmejọ mmadụ, ụfọdụ ụdị gibbons nọ na njedebe nke mkpochapu. Taa, ndi mmadu na agba mbo ime ihe di iche iche iji nwaa ịcheputa umu agbogho a.