Ha kwuru na azụ dị, ndị na-efe efe! ”... otu a bụ otu n'ime uri nke uri I. Dmitriev malitere. Creatures nwere ụdị okike ndị a na ọdịdị ụwa anyị? Ọ tụgharịrị - ee! A na-akpọ ha azụ̀ na-efe efe n'oké osimiri.
Ma olee otu nke a ga - esi kwe omume, n'ihi na azụ enweghị nku?! N’ezie, enyeghị obere azụ̀ ndị a nsogbu n’elu igwe ojii, ma n’ihi ihe dị iche iche dị n’ahụ ha, ha nwere ike ‘fega’ n’elu mmiri, na obere oge. Azụ na-efe efe n'oké osimiri so n'ìgwè ndị agha ahụ na-ata ahụhụ.
Kedu ihe pụrụ iche n’ile anya azụ ndị a na-efe efe?
Na mkpo, na ilekiri mbụ - enweghị ihe ọ bụla. Na-ele anya azụ na-efe efe, ọ gaghị ekwe omume ịchọta ngwaọrụ ọ bụla maka “ofufe” ... ruo mgbe anụ a na-agbasa nku ya, nke na-agbanye “nku abụọ” nwere nku abụọ. Site n'enyemaka ha, azụ̀ “na-efegharị” n'elu mmiri.
A na-ese ozu nke na-efe efe nwere akara ngosi ọla ọcha. Akụkụ ahụ dị n’afọ na-adịkarị ala karịa azụ. Afọ (“efe”) nku nwere agba na-acha anụnụ anụnụ ma ọ bụ akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ, mgbe ụfọdụ “ihe ndozi” na-agbakwụnye ya n'ụdị obere ntụpọ. Ogologo azụ ya dị ogologo site na 15 ruo 40 centimita.
Ebee ka azụ ndị na-efe efe bi?
Ihe ndị a dị ndụ mmiri bụ oke ekike thermophilic. Ya mere, enwere ike ịchọta ha naanị na mpaghara mmiri nke oke ala mmiri ma ọ bụ okpuru mmiri. Ọchịchị kachasị mma maka ha dị ihe dịka ogo 20 karịa nke efu.
A na-ewere ebe obibi nke azụ na-efe efe dị ka mpaghara mpaghara osimiri Pacific na Atlantic. Ha biri na mmiri nke Oke Osimiri Uhie, Oke Osimiri Mediterenian, Peter the Great Bay (ndịda nke Primorsky Territory), Ọwa Bekee.
Oké Osimiri Na-efe Seazọ Oké Osimiri
Omume na ụdị azụ azụ ndị a dịgasị iche iche: ụfọdụ na-ahọrọ ịnọ n'ụsọ mmiri na mmiri na-enweghị mmiri oge niile ha dị, ebe ndị nnọchianya ndị ọzọ nke ụdị a na-ahọrọ oke osimiri, na-akwọ ụgbọ mmiri n'akụkụ ụsọ oké osimiri naanị ka spawn. Azụ ndị na-efe efe na-ebi n'obere ìgwè - ìgwè atụrụ. Mgbe ìhè batara n’ime mmiri n’abali, obere azụ ndị a dị ebe ahụ “na-ejupụta” na ya, yabụ ha nwere ike bụrụ anụ ọfụma.
Ikekwe, ihe kachasị dị ịtụnanya gbasara akparamagwa ihe ndị a dị ndụ mmiri bụ "ụgbọ elu" ha. Kedu ihe nlere a, kedu ka o si mee?
Azụ ahụ dị n'okpuru mmiri ahụ, azụ na -eme ọsọ ọsọ ugboro iri asaa, dị ka a ga-asị na ọ na-enweta ọsọ ọsọ. Mgbe ahụ ọ “ga-adapụ” na mmiri wee gbasaa nku ya, “nku”, efe efe na mbara ikuku. N'ihi ya, ọ nwere ike “fega” ihe dị ka ọkara kilogram, mgbe ụfọdụ, mgbada ya ruru elu ihe karịrị otu mita. Mana, azu ndi dara ada na mgbe ụfọdụ were odu ha na elu mmiri, ka a ga - asị na ha na - ewepụ ya, wee efe efe. Otu ụzọ dị iche iche siri dị nke ụgbọ elu ga-ekwesịrị: azụ ndị a anaghị achịkwa ya, ọ dịghị agbaso ụzọ ọ bụla enyere ya aka, yabụ, enwere oge mgbe, ọ bụrụ na nsonaazụ “ụgbọ elu” ndị dị otú ahụ, a na-atụba azụ na-efe efe n’elu ọdụ ụgbọ mmiri.
Nri azu nke azu di nfe
Nri maka obere azụ ndị a bụ plankton, molluss na larvae nke azụ ndị ọzọ.
Gịnị bụ usoro ịzụrụ azụ efe efe, olee otu o si mee?
Mgbe oge mkpụrụ osisi malitere, azụ̀ na-efe efe na-amalite igwu mmiri na okirikiri, n'ebe algae na-eto. Yabụ enwere “ngụkọta” nke akwa na mmiri ara ehi. N'oge usoro a, enwere ike ịhụ mmiri mmiri na ntan na-acha akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ.
Àkwá nke azụ na-efe efe bụ oroma na agba, ogo ha dị 0,5 - 0.8 millimeters. Azụ ndị na-efe efe na-agbakwunye "ụmụ" ha ga-eme n'ọdịnihu na ahịhịa nke ahịhịa dị n'okpuru mmiri, ahịhịa irighiri mmiri, nnụnụ na-efe efe. Ya mere, àkwá na-agbasa nnukwu ohere dị oke mma.
Ọtụtụ ụgbọ mmiri na-ebu nnukwu ibu yiri nke a na-efe efe maka azụ na-efe efe
Azụ na-efe efe na-amasị mmadụ?
Ndị mmadụ na-eji azụ ndị a esi nri, karịchaa nri ndị Japan na India. Caviar nke azụ na-efe efe, nke a na-akpọ "tobiko" na nri Japanese, bụ ihe a ma ama. A gbakwunye ya na sushi ma ama.
Ọ bụrụ n ’njehie, biko họrọ mpempe ederede pịa Ctrl + Tinye.
Nkọwa na atụmatụ
Azụ na-efe efe na foto na mmiri ma n’elu ya dị iche. N'ime ikuku, anụmanụ na-agbasa nku ya. Site n'ebe dị anya, a na-enwe mgbagwoju anya azụ nwere nnụnụ na-efefe n'elu mmiri. Na mmiri, a na-agbanye nku ahụ.
Nke a na - eme ka ọ gbafee, na - ekwe ka ị bulie ọsọ ọsọ ruo 60 kilomita kwa elekere, ọ dị mkpa maka ịbanye n'ime ikuku. A na-enweta mgbatị ahụ site n'ụdị mkpuchi caudal dị nkọ, dị nkọ.
Ihe e ji mara ya bụ azịza ajụjụ a, kedu ihe azụ iya yiri. Ọdịdị nke ọdịdị dị ka ndị a:
- Ogologo aru ya ruru 45 centimita.
- Ibu oke mmadu buru ibu di kilogram.
- Blue azụ. Ọ na-eme ka azụ ghara ịhụ ndị na-eri anụ na-awakpo site na mbara igwe, dịka ọmụmaatụ, ụmụ nnụnụ.
- Ọla-ọcha ọla ahụ na-agbachi anụmanụ ahụ anya ma agbado ya n'okpuru.
- Ngwurugwu na-egbukepụ egbukepụ. Ọ bụghị naanị nha, kamakwa agba. Enwere azụ nwere uzo, chara acha, nke dị warara, acha anụnụ anụnụ, akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ na aja aja.
- Obere isi nke nwere ihie.
- Nku nku nke ukwu ya di 50 centimita.
- Ọ bụ nanị ezé dị n'akụkụ okporo ahịhịa.
- Nnukwu akwa nwere mmiri na - ejedebe na ọdụ ahụ n'onwe ya.
Lightgbọ elu nke nwere azụ nwere nku anọ
Ọ na - emetụta akwara oke nke akwụkwọ ọkwa. Ibu bu ¼ n’ahu. Ma ọ bụghị, egbochila ma rụọ ọrụ “nku”. Azụ na-esite na mmiri na-esite, azụ nwere ike, dị ka nnụnụ, nwere ike ịgbanwe ụzọ ụgbọ elu ya. Nke a na - eme ka ndị mmadụ nwee ike ịnakọta ụgbụ ikuku. Ekelerela nke ukwuu azu iyak. Ma, banyere nke a, na isi nke ikpeazụ. Ka ọ dị ugbu a, anyị na-amụ ụdị fllada.
Kedu ụdị azụ ndị na-efe efe dị?
Na mmiri, azụ̀ na-efe efe abụghị ihe ọhụrụ. Nke a bụ azụ nke ụdị agba agba awọ na-acha anụnụ anụnụ, mgbe ụfọdụ ya na ụcha ojii na-ahụkarị. Akụkụ aka gị dị elu karịa ọchịchịrị. Cankwụ nwere ike ịmịcha ọfụma. N'adịghị ka ụtụ, ha na-acha uhie uhie, na-acha odo odo, na-acha anụnụ anụnụ, na-acha anụnụ anụnụ na ọbụna akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ.
Achọrọ m ịma ihe niile
Ọtụtụ ndị bi n'ime ụwa mmiri dị n'okpuru mmiri si na mmiri wụpụ iji gbanahụ anụ ndị na-eri anụ ma ọ bụ ịchụ obere ụmụ ahụhụ. Ndị nwere nkà a zụlitere izu okè, ndị ọkwọ ụgbọ mmiri na-akpọ azụ̀ na-efe efe. Nke a bụ aha dị iche iche, na - enweghị njikọ ọ bụla na azụ ọ bụla ọzọ, ọ bụ ezie na enwere ezinụlọ pụrụ iche - azụ na-efe efe. Ndị nnọchianya ezinụlọ a bi na mpaghara ebe okpomọkụ na n'oké osimiri.
Maka azụ nwere "ọkwọ ụgbọ elu" kacha ike, ụgbọ elu na-adịru otu nkeji (ọ bụ ezie na maka ihe ka ukwuu - naanị 2-3 sekọnd), n'oge a ha na-efega ruru 400 m. . N'oge iwere, ọsọ azụ a na-abawanye ruo mita 18 kwa abụọ! Ma ugbua azu a gbajiri n’elu mmiri wee rute elu 5-6 m, gbasa “nku” ya (akụkụ ya), rute ọkara otu n ’ma jiri nwayọ belata, na-eme atụmatụ n’elu ha. Ihu ikuku na-enyere aka ịmị azụ ahụ, ikuku dị mma na-egbochi ya. Ọ bụrụ na ọ chọrọ iweghachi ọsọ a na-ada, ọ na-adaba ọdụ ọdụ ahụ na-arụ ọrụ n'ime mmiri ma na-agbadakwa ọzọ.
A na-ahụ echiche dị ike site n’ile anya ụlọ akwụkwọ nke otu puku azụ siri efe efefeola n’igwe. Nke a bụ ka Mine Reid dere banyere nke a n'akwụkwọ akụkọ Lost na Ocean, sị: “Lee ọmarịcha ihe anya! "Onweghi onye nwere ike ịkwụsị ile ha anya nke ọma: ma" nkịta ọhịa wolf ochie "ahụ na-ele ya ga-abụrịrị nke puku oge, ma ọ bụ nwa okorobịa ahụ hụrụ ya na nke mbụ ya na ndụ ya." Onye edemede ahụ kwupụtara, sị: “O yiri ka ọ dịghị ihe ọ bụla dị n'ụwa nke ga-enwe ọtụtụ ndị iro dị ka azụ̀ na-efe efe. E kwuwerị, ọ na-agbadata na mbara ikuku iji gbanahụ ọtụtụ ndị na-achụ ya n'oké osimiri. Mana nke a ka a na-akpọ "isi na oku banye n'ime ọkụ." Ọ na - agbanahụ n'ọnụ ndị iro ya oge niile - dolphins, tuna na ndị ọchịchị aka ike ndị ọzọ nke oké osimiri, ọ dabara na mkpọda ndị ala mmiri, ndị nzuzu na ndị ọchịchị aka ike ndị ọzọ. "
Fọrọ ntakịrị azụ niile nwere efe na-efe efe. Ezigbo ụgbọ elu na - efe efe - naanị na azụ dị mma sitere na ezinụlọ nke wedge-bellied, bi na South America. Ha adighi akwa, ma ha di ufe dika nnunu. Ogologo ha dị ihe dị ka sentimita 10. N'ọnọdụ ihe egwu, belge-sebul na-awụpụ na mmiri ma, na-eji mkpọtụ na-eme mkpọtụ, na-efegharị akụkụ azụ ha, na-efega ruo 5. M aro nke akwara ndị na-eme ka nku na-agagharị bụ ihe dị ka 1/4 nke ngụkọta nke azụ ahụ.
N'adịghị ka nnụnụ na-efe efe ma ọ bụ ahụhụ, azụ̀ na-efe efe enweghị ike ịgbanwe, ma ọ bụrụ na ikuku, agbanwe ntụgharị. Beenmụ mmadụ ejirila ihe a mee ogologo oge, n'ọtụtụ mba na-egbute azụ na-efe efe. N’obodo Oceania, oji mkpara n’eji at o ato.
N'oge ochie, mullet (nke, dị ka azụ a na-efe efe, nke nwere ike isi na mmiri pụọ) bụ nke a na-agagharị n'oké Osimiri Mediterenian site na iji mgbaaka nke ahịhịa amị gburugburu ya. Mgbe ahụ ụgbọ mmiri batara n’etiti mgbanaka ahụ, ndị ọkụ azụ̀ nọ n’ime ya mere mkpọtụ a na-enweghị atụ. Nke bụ eziokwu bụ na mullet ahụ na-achọ imeri ihe mgbochi n’elu mmiri, ọ bụghị ndakpu mmiri n’okpuru ha, kama, na-amali elu. Ma mullet jumps dị mkpụmkpụ. N'ihi mkpọtụ a na-eme, azụ ndị ahụ si na mmiri dapụta, ma na-enweghị ịdapụ n'ọgba ndị a, daa ha.
Azụ ndị na-efe efe, jaws dị mkpụmkpụ, akụkụ ya dị larịị na-eru ogo buru ibu, ha na ogologo ya hà. Ka o sina dị, ha dị nso na ọkara nke agbụrụ, ndị sitere na ndị nna nna ha na-achọpụta agbụrụ ha. E gosiputara ịdị nso a, karịchaa, n'eziokwu na ighe ụfọdụ ụdị (dịka ọmụmaatụ, azụ azụ nwere egburu ogologo - Fodiator acutus) nwere akwa mgbada gbagoro agbago ma yie nke yiri oke na nku. Anyị nwere ike ịsị na ụdị azụ dị otú a na-agafe "ọkara azụ azụ" na mmepe nke mmadụ.
Ndị nnọchi anya ezinụlọ a anaghị aba nha. Speciesdị buru ibu - nnukwu azụ azụ Cheilopogon pennatibarbatus - nwere ike ịdị ogologo karịa 50 cm, nke kacha nta adịghị gafere cm 15. Agba nke azụ a na-efe efe bụ ihe a ma ama maka ndị bi n’elu mmiri na-emeghe: azụ ha gbara ọchịchịrị na-acha anụnụ anụnụ na akụkụ ala nke anụ ahụ bụ ọla ọcha. . Colorcha nke mmebi ahu di iche iche di iche iche, nke puru ibu monophonic (transperent, acha anụnụ anụnụ, akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ ma ọ bụ aja aja), ma ọ bụ nke mottled (hụrụ ya ma ọ bụ nke warara).
Azụ ndị na-efe efe na-ebi n'ime mmiri niile na-ekpo ọkụ, na-anọchi anya njirimara nke ọdịdị ala nke oke osimiri nke ebe okpomọkụ. Ezinaụlọ a nwere ụdị mkpụrụ 60, dị n'otu asaa. Ndịiche dị iche iche bụ azụ azụ na-efe efe na mpaghara Indo-West Pacific, ebe enwere ihe karịrị ụdị 40 nke ezinụlọ a. A hụrụ ihe dị ka ụdị azụ dị azụ 20 n'ime akụkụ ọwụwa anyanwụ nke Oke Osimiri Pasifik, ụdị iri na isii na Oke Osimiri Atlantic.
Mpaghara azu a na-efe efe, na-ekwu okwu ka ọ dịkarịsịrị, nwere oke na mmiri nwere oke okpomọkụ karịa 20 Celsius. Na agbanyeghị, a na-ahụ ihe ka n'ọtụtụ ụdị naanị na ebe ndị kachasị ekpo ọkụ n'oké osimiri, nwere mmiri nwere ihe karịrị 23 Celsius. Akara nke mpaghara ebe okpomọkụ, na-emetụta oge jụrụ oyi, bụ naanị ụdị anụ azụ na-efe efe na-efe efe, ụfọdụ oge ọbụladị na 16-18 Celsius. N'oge udu mmiri, otu azu di iche iche na - efe azu na mgbe ụfọdụ na - abanye ogbe ebe di anya. Ọsọ n'ụsọ ụsọ Europe, a na-edenye ha ruo n'ọdụ ụgbọ mmiri English na ọbụna na ndịda Norway na Denmark, na mmiri ndị dị n'akụkụ mmiri Russia, a na-ahụ ha na Ọwara Peter Onye Ukwu, ebe ha hụrụ azụ azụ na-efe efe Japanese (Cheilopogon doederleinii) ọtụtụ oge.
Otu akparamagwa e ji mara azụ na-efe efe bụ ike ha siri fefe, bụ nke tolitere, doro anya, dị ka ngwaọrụ maka nnapụta n’aka ndị na-eri anụ. Egosiputa ikike a na uzo ozo di iche. Gba ụdị ụdị azụ a na-efe efe, nke nwere obere mkpụmkpụ obere (n'etiti ha bụ Fodiator nke nwere imi ogologo, n'etiti ndị ọzọ), adịghị mma karịa nke ụdị nwere “nku” ogologo. Ọzọkwa, mmalite nke mgbagharị n'ime ezinụlọ mere, o doro anya, n'ụzọ abụọ. Otu n'ime ha dugara na ịmepụta "azụ nwere nku abụọ" na-efe efe, na-eji naanị obere nkuzi n'oge ụgbọ elu, nke ha ruru oke nnukwu. Onye nnọchite anya azụ azụ nwere "nwere nku nwere nku abụọ, mgbe ụfọdụ atụnyere ụgbọ elu monoplane, bụ diplọra nkịtị (Exocoetus volitans).
A na-anọchi anya uzo ọzọ site na azụ nwere “nku anọ” (anọ na anọ na ihe dịka iri ise), nke a na-eji ụgbọelu atụnyere. A na-eme ụgbọ elu azụ ndị a site na iji ụgbọ elu abụọ na-eburu ụgbọ elu eme ihe, ebe ọ bụ na ha abawanyela na ọ bụghị nanị pectoral, kamakwa akụkụ aka ya na -akpata, na ọkwa nke mmepe, nku ya abụọ nwere ihe dị ka otu mpaghara. Akụkụ abụọ a na mmalite nke ụgbọ elu dugara n'ịmepụta ụdị ndị dabara adaba na ndụ n'elu ala nke oke osimiri. Ọzọkwa, na mgbakwunye na mmepe nke “nku”, mmegharị nke ụgbọ elu gosipụtara na azụụ na-efe efe n'ụdị nke caudal fin, ụzarị nke jikọtara ọnụ na obere azụ dị oke ma e jiri ya tụnyere nke dị elu, na mmepe pụrụ iche nke eriri ọkpọ mmiri, na-aga n'ihu n'okpuru akwara ruo ọdụ , na njirimara ndị ọzọ.
Fishgbọ elu “nku nwere nku anọ” na-erute nso na oge niile. N'ịbụ ndị tolitere nnukwu ọsọ na mmiri, ụdị azụ dị otú a na-ada n'elu mmiri ma ruo oge ụfọdụ (mgbe ụfọdụ ọ bụghị ruo ogologo oge) na-agbadata ya na ntanetị na-agbasa, na-eme ka mmegharị ahụ dị ngwa site na mmegharị ahụ na-emegharị ogologo nke obere caudal fin na mikpuru n'ime mmiri. Mgbe ha ka nọ na mmiri, azụ a na-efe efe ruru ọsọ dị ihe dị ka 30 km / h, n’elu elu na-abawanye ya na 60-65 km / h. Azụ azụ ahụ wee dapụ na mmiri ma, imepe nku ya, na-eme atụmatụ ya n'elu ya.
N'ọnọdụ ụfọdụ, azụ na-efe efe na-efe efe na ọdụ ha mgbe ụfọdụ na mmiri ma, site na-eme ka ọ maa jijiji, na-enweta mgbakwunye ọzọ. Ọnụ ọgụgụ nke mmetụ dị otú ahụ nwere ike iru atọ ruo anọ, na nke a, oge ụgbọ elu, n'ezie, na-abawanye. Azụ, azụ na-efe efe na-efefe ihe na-erughị 10 s ma na-efega ọtụtụ iri puku mita n'oge a, mana oge ụfọdụ ụgbọ elu na-abawanye ruo 30 s, ogo ya ruru 200 na ọbụna ruo 400 m. O doro anya, oge ụgbọ elu dị ka ụfọdụ ogo ahụ dabere na ọnọdụ ikuku, ebe ọ bụ na ọnụnọ ikuku na-adịghị ike ma ọ bụ ikuku na-efe efe na-efe efe na-efe efe dị anya ma nọ ogologo oge na ụgbọ elu.
Ọtụtụ ndị na-anya ụgbọ mmiri na ndị njem hụrụ okpo azụ si na ọdụ ụgbọ mmiri ahụ kwuru na ha “hụrụ nke ọma na azụ̀ ahụ na-efe nku ya otu aka ahụ ma ọ bụ nnụnụ na-eme.” N'ezie, nku “nku” na-efe efe n'oge ụgbọ elu na-adịkwa ndụ kpamkpam, ha anaghị eme ka ebili mmiri ma ọ bụ mgbanwe. Naanị akụkụ nke nku nke nku nwere ike gbanwee, nke a na - enye ohere iyak aka ịgbanwe ntakịrị ụzọ o si efe efe. Ihe ịma jijiji nke nku, nke ndị akaebe hụrụ anya abụghị ihe kpatara ụgbọ elu ahụ, kama ọ rụpụtara ya. A kọwara ya site na nkwenye ịma mma nke eriri agbatị, ike siri ike n'oge ahụ mgbe azụ ahụ, nke dịlarị ikuku, ka na-arụ ọrụ n'ime mmiri ahụ na nku ya.
Azụ na-efe efe na-anọkarị n'obere atụrụ, na-emechi, dịka iwu, ruo mmadụ iri na abụọ. Ìgwè atụrụ ndị a bụ azụ nwere ogologo nke otu ụdị ya. A na-achịkọta ìgwè atụrụ n'otu n'otu gaa ụlọ akwụkwọ buru ibu, na ebe nri na-eme mgbe ụfọdụ, a na-enwe nnukwu mmiri azụ̀ na-efe efe, gụnyere ọtụtụ ụlọ akwụkwọ.
Mmeghachi omume dị mma maka ọkụ bụ njirimara dị mma nke azụ na-efe efe (yana maka argillaceous ndị ọzọ).N’abalị, azụ ndị na-efe efe na-adọta azụ na-efe efe (dịka ọmụmaatụ, ọkụ ụgbọ mmiri, yana ndị ọkụ pụrụ iche ejiri iji dọta azụ). Ha na-efe efe ruo n'isi mmiri dị n'elu mmiri, na-akụkarịrị akụkụ nke arịa, ma ọ bụ jiri nwayọ na-efegharị oriọna.
Azụ niile na-efe efe na-ata nri na anụmanụ ndị dị na planktonic bi n’elu ala, tumadi obere obere ahịhịa na mollusks nwere nku, yana larvae azụ. N'otu oge, azụ ndị na-efe efe n’onwe ha bụ nri dị mkpa maka ọtụtụ azụ nwere oke nke oke oke osimiri (coryphene, tuna, wdg), yana squids na oké osimiri.
Ngwakọta umu azu a na-efe efe di iche iche na oke osimiri na ebe oke osimiri. E nwere ụdị nke achọtara naanị na nso agwaetiti, ndị ọzọ nwekwara ike ịbanye n'oké osimiri, mana maka ịzụta, ha na-alaghachi n'akụkụ mmiri, ebe ndị ọzọ na-ebi n'oké osimiri mgbe niile. Isi ihe kpatara nkewa a bụ ihe dị iche iche chọrọ maka ọnọdụ adịghị njọ. Ciesmụ anụmanụ na-azụlite n'ụsọ mmiri na-eyi akwa ha, na-enwe ihe ndị nwere mmasị na ya, dị ka alga na-agbadata na ala ma ọ bụ na-ese n'elu mmiri. Dị n'ụsọ oké osimiri Kyushu dịka ọmụmaatụ, igbu azụ iyakị na-efe efe na-eme na mmalite oge ọkọchị. N'oge a, nnukwu ụlọ akwụkwọ iyak ndị na-efe efe na-abịa n'ikperesị na mgbede n'ebe enwere oke ahịhịa, ma na-ezukọ n'abalị n'abalị n'akụkụ ala dị ihe dị ka mpe 10. N'oge azụ, azụ ndị na-efe efe na-eme ka okirikiri na-agafe akụkụ ahụ, na-atọhapụ àkwá na mmiri ara ehi. N'otu oge, enwere ike iji mmiri mee ka agba mmiri na-acha akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ n'ime ọtụtụ puku iri.
Azụ nke oke osimiri na-efe efe na-ejikarị obere ihe na-ese n'elu mmiri na-adị mgbe niile: oke "fin" nke sitere n'ụsọ osimiri (ịgha ahịhịa, alaka na mkpụrụ osisi nke ahịhịa ala, aki oyibo), nnụnụ nnụnụ na ọbụna siphonophore sailfish (Velella) ) ibi n'elu mmiri. Naanị ijiji "nnabata" (ụdị nke Exocoetus) nwere akwa na-ese n'elu mmiri nke tụfuru emebi filiform.
Azụ ndị na-efe efe nwere anụ dị ụtọ ma a na-arụ ọrụ ya n'akụkụ ụfọdụ nke ebe a na-ekpo ọkụ na ebe dị ala. Maka nri mpaghara, azụ ndị a na - ejide ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ mba niile nke ebe okpomọkụ, na ebe ụfọdụ enwere azụ ọkụ pụrụ iche, nke a na-ejikarị site na iji aka eme ihe.
N'àgwàetiti ndị dị na Polynesia, a na-ejide arịa nwere ọ ,ụ piecesụ, iberibe oporo, yana ụgbụ na ụgbụ, na-adọta ọkụ n'ọbara ma ọ bụ oriọna na-adọta azụ. Na usoro nke ikpeazụ, azụ azụ na-efe efe na-abanye n'ụgbụgbọ ndị na-eme anụ ahụ n'onwe ha. N’agwaetiti ndị Filipaị, a na-eji ụdị ọnyà dị iche iche, ụgbụ gill na pine pọọsụ maka azụ na-efe efe, a na-ejikwa “pen” eme azụ azụ, mgbe ọtụtụ ụgbọ mmiri ndị pụrụ iche na-atụ azụ ahụ ma dọrọ ya na ụgbụ. Na nnukwu azụ azụ dị n'India. N’ebe ahụ ka amịpụtara karie n’oge iyakị na-efe efe na-eji ihe eji eme ihe na-ese n’elu mmiri (n'ụdị akwa nke ngalaba tochiri n’azụ ụgbọ mmiri), nke a na-achịkọta azụ ndị na-egbu mkpịsị ugodi, nke ụgbụ na-ejide ya.
A na-ejidekwa azụ na-efe efe na China, Vietnam, Indonesia (ebe, na mgbakwunye na ịkụ azụ maka onwe ha, ha na-anakọta àkwá ha n'osisi ahịhịa n'ụsọ mmiri), n'agwaetiti ndị Caribbean na n'akụkụ ndị ọzọ. Azụ azụ kachasị dị mkpa na-eji usoro ịkụ azụ ọgbara ọhụrụ (ụgbụ akpa ya, eriri akpa, wdg) dị na Japan. Azụ azụ na-efe efe na mba a karịrị ọkara nke azụ azụ ha zuru ụwa ọnụ.
CALENDAR
| Mọnde | .Zọ | .Bọchị | Nke | Fri | Sat | Anyanwụ |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
| 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
| 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
| 27 | 28 | 29 | 30 |
